PZC Dinsdag 4 september 2007 1 5
Uitwateringssluis met gemaal bij Cadzand-Bad.
foto Peter Nicolai
ader voor de Vlaamse polders tus
sen Isabellahaven en Zeebrugge.
Gescheiden door een klep bij
Sint-Laureins watert eenderde van
het gebied af via de Braakman en
tweederde via Zeebrugge. Kan de
uitwateringssluis bij Zeebrugge
het wateraanbod niet aan, dan
gaat ook dat water vanaf Sint-Lau-
reins naar Zeeuws-Vlaanderen,
richting Braakman. Dat komt dan
bovenop het reguliere polderwater
dat door de Isabellasluis bij Boek-
houte naar de Braakman gaat. Van
daar dat de Vlamingen graag veilig
willen stellen dat ze door de 'nood
uitgang' voldoende water kwijt
kunnen.
Ongeveer 25.000 Vlaamse hectares
wateren door Zeeuws-Vlaanderen
af Van de Straat vindt dat 'best
veel', gezien de oppervlakte van
70.000 hectare voor de hele regio
zelf
Hij maakt duidelijk dat het kanaal
Terneuzen-Gent niet in beeld is
voor afvoer. Dat heeft te maken
met het hoge kanaalpeil van 213
centimeter +NAP.
Zeeuws-Vlaanderen heeft overi
gens niet alleen last van het over
tollige water van de Zuiderburen.
Verschillende polders rond de
Braakman worden 's zomers via
opvoergemaaltjes van Vlaams wa
ter voorzien. Verder wordt water
uit een aantal hoger gelegen
Vlaamse polders opgevangen bij
Boekhoute en door waterbedrijf
Evides via een ondergrondse lei
ding en een open kanaaltje, even
wijdig aan het Isabellakanaal, naar
grote spaarbekkens in de Braak
man gevoerd. Daar wordt het ge
bruikt om er industriewater van te
maken. Ook bij Sint-lansteen
vangt Evides afstromend Vlaams
polderwater op.
In Zeeuws-Vlaanderen zijn tien
grote en kleinere
afwateringsgebieden te
onderscheiden.
Hedwigepolder,
300 hectare; lozing via een
uitwateringssluis.
Paal,
8900 hectare, inclusief Hulst en
Groot-Eiland; lozing via een
gemaal met rechte koker door de
dijk.
Kop van Ossenisse tot even
boven Hulst,
8900 hectare; lozing via gemaal
Campen.
Land van Axel, 20.300 hectare;
lozing via uitwateringssluis en
gemaal Othene. Door de
Moerspuise watergang watert er
ook Vlaams gebied op af
Afwatering in Zeeuws-Vlaanderen
De Zeeuws-Vlaamse waterlopen, sluizen
en gemalen moeten aangepast worden Gemaal en
om in de toekomst ook droge voeten te
houden.
Noordzee
Westelijke rijkswaterleiding
mondt via kanaal Gent-Terneuzen
uit in Westerschelde
Paal
Zeebrugge
Uitwateringssluis I
1 Gemaal p Hedwigepolder
f v
Nieuw-hpmen
Gemaal I
Campen
Westelijke rijkswaterleiding
langs het kanaal
Terneuzen-Gent,
1600 hectare; met een afwatering op de
Westerschelde in de kanaalmonding.
Braakman,
23.000 hectare; het grootste afwateringsgebied
met een uitwateringssluis ter hoogte van Dow
en straks ook een gemaal. Bij de Lovenpolder
is een onderbemaling aangebracht.
Nol 7, voor het gebied boven Biervliet,
6700 hectare; lozing via een uitwateringssluis.
Bij extreme waterafvoer gaat via sluis
bij Sint-Laureins extra water door
Isabellakanaal naar Braakmankreek.
Afvoer via
Vlaams gebied j
naar Braakman I
Zelzate
Hulst
Door Moerspuise
watergang loost
Vlaams gebied
water richting Axel
Door de Passageule verbonden met het gemaal
Cadzand. In de zomer loopt de afwatering via
dat gemaal.
Nummer Een, gebied Schoondijke en
Oostburg,
4000 hectare; lozing via een gemaal.
Nieuwe Sluis, westen van Breskens, Groede
en Nieuwvliet,
4600 hectare; lozing via een gemaal.
PZC Rolant Quist
Cadzand, omgeving Sluis, Aardenburg,
13.800 hectare; lozing via een gemaal met een
uitwateringssluis ernaast.
Bij Nieuw-Namen (Prosperpolder) gaat wat
Zeeuws polderwater naar Vlaanderen en het
gebied tussen Philippine en Zandstraat loost
eerst in een Vlaamse watergang, die
uiteindelijk weer naar de Braakmankreek
stroomt.
NAMEN
De Roosentuyll
Op de neus van het eiland
Tholen, helemaal aan de west
kant dus, ligt Stavenisse. Een
oud dorp, het wordt al ge
noemd in 1341, kwetsbaar ge
legen aan diep en soms zeer
woelig water. Eeuwenlang
was het kasteel van Stavenis
se woonplaats van een ver
maard geslacht: Van Tuyll
van Serooskerken. Een oude
adellijke familie, oorspronke
lijk uit de buurt van Deil in
Gelderland, maar al in de
middeleeuwen uitgeweken
naar Zeeland. Eerst naar
Schouwen, vandaar de naam
heren van het (Schouwse)
Serooskerke, toen naar Tho
len en Zuid-Beveland (Maal
stede in Kapelle).
In Stavenisse hadden zij een
magnifiek kasteel en veel
grond. Vlak bij hun kasteel
was hun huis- en jachtboerde-
rij. Die stond er al in 1650 en
wordt soms het hof van
Serooskerke genoemd. Een af
beelding van de oude hoeve
is opgespoord in Velsen
(Noord-Holland). Die boerde
rij staat er nog. Weliswaar
met een nieuwe schuur uit
1850 (die zware waterschade
opliep in 1953), maar de oude
zeventiende-eeuwse gebinten
zijn grotendeels hergebruikt.
Het oude huis, dat vroeger
los stond van de gepotdeksel-
de en geteerde schuur met
zijn rieten dak, staat nu vast
aan de nieuwe schuur. Er zijn
'nieuwe' ramen in het huis,
nieuwe dakkapellen en een
aangebouwde keuken - alle
maal van omstreeks honderd
jaar geleden - maar bij goed
kijken zie je het magnifieke
oude vlechtwerk in de
ijsselsteentjes van de eindge
vel. De achterkant van het
huis met vloeddeur en levens
boom en vele muurankers is
duidelijk als zeventien-
de-eeuws herkenbaar.
De nieuwe eigenaars, Anne-
mieke en Tom Buys, zijn met
veel liefde en respect al enige
jaren bezig met de broodnodi
ge restauratie van gebouwen
en erf Stukje bij beetje krijgt
de hoeve zijn oude glorie te
rug, met de nieuwe maar
mooie historiserende naam
'De Roosentuyll'. Verwijzend
naar oude eigenaars en heden
daagse hobby's.
Gerard Smallegange