10 Dinsdag 4 september 2007 PZC
Van melkplas
De Nederlandse landbouw boert beter dan in jaren het
geval was. Wereldwijd stijgen de prijzen, vooral van graan
en melk, geholpen door de nieuwe welvaart in China en
India en de opkomst van biobrandstof. Toch waakt agrarisch
Nederland voor al te veel optimisme.
door Joep Trommelen
foto ANP, bewerking Ronald Visser
Regt gaat het goed met plantaardi
ge producten en melk. Al staat
daar volgens het Landbouw Econo
misch Instituut tegenover dat de
hogere melkprijs teniet wordt ge
daan door de eveneens gestegen
voerprijzen, waardoor de opbreng
sten in de melkveehouderij in het
tweede kwartaal van dit jaar het
zelfde zijn gebleven.
„En het is geen publiek geheim
dat er steeds minder boeren over
blijven, bij een gelijke output aan
productie. Die laten groeien zal
niet meevallen met de ruimte die
daarvoor in Nederland beschik
baar is."
Zowel letterlijk al figuurlijk, legt
hij uit. „Er gelden immers steeds
strengere milieuregels en Europese
wetgeving op het gebied van mest
en dierenwelzijn. Dat stelt grenzen
aan de productie. Een ontwikke
ling die je niet tegenhoudt. Wel
kunnen we door technische inno
vaties meer ruimte scheppen.
Mest wordt steeds beter verwerkt
en op het gebied van dierenwel
zijn is sprake van steeds betere
huisvesting, zodat we meer dieren
kunnen gaan houden."
e Nederlandse sa-
menleving heeft
I met z'n land- en
W tuinbouw goud
Bi in handen", zegt
Albert-Jan Maat, voorzitter van
LTO Nederland, de branche-orga
nisatie waarvan 50.000 agrarische
ondernemers lid zijn.
„Er liggen grote kansen. Wij vor
men de grootste exportsector en
weten van oudsher altijd goed op
de marktontwikkelingen in te spe
len. Het aanbod wereldwijd blijft
al een paar jaar achter op de vraag.
Melkplas en boterberg bestaan
niet meer. De wereldvoedselorgani
satie FAO zegt dat de agrarische
productie de komende twintig
jaar moet verdubbelen om de hon
ger niet toe te laten nemen. Daar
naast speelt nog het probleem van
de waterschaarste waardoor niet
zomaar overal meer landbouw
kan komen. Hier kan dat wél. Ne
derland moet goed na gaan den
ken over wat wij bij kunnen dra
gen aan het blijven voeden van de
wereldbevolking. Als we het goed
aanpakken, kunnen we een hoog
rendement koppelen aan duur
zaamheid en het oplossen van het
wereldvoedselvraagstuk."
Maar de boeren kunnen het niet al
leen, benadrukt Maat. „De meeste
kansen liggen in de zuivel, poot-
aardappelen, vlees en de tuin
bouw. Nederland is op die gebie
den high tech en we moeten voor
op blijven lopen. De overheid
moet ons daarbij steunen."
Hij noemt in dat verband drie
speerpunten: de rente moet laag
blijven, de kennis moet op niveau
gehouden worden en er moet
meer grond voor boeren beschik
baar komen.
„De prijzen zijn gunstig, de stem
ming is positief, ook onder jonge
ren", zegt Peter de Regt, secretaris
van het Nederlands Agrarisch lon
geren Kontakt (NAJK), waarin
12.000 jonge landbouwers hun
krachten bundelen. Maar hij
waakt voor te veel optimisme.
Zelfheeft hij een akkerbouwbe
drijf aan de rand van de Bies-
bosch, met aardappels, suikerbie
ten, graan, vlas, rode kool en gras
zaden. „De prijzen ontwikkelen
zich weliswaar positief maar door
de slechte zomer is mijn op
brengst zo'n 30 procent lager. Dus
schiet ik er nog niet veel mee op.
Het saldo is hetzelfde als vorig
jaar."
De boer is van meer afhankelijk
dan van het weer en de wereld
wijd gestegen vraag naar produc
ten als melk en graan, aangejaagd
door de booming economieën van
vooral China en India en de op
komst van bio-brandstoffen als ver
vanger van aardolie. Volgens De
Agrarische markt groeit explosief
De wereldmarktprijzen voor landbouwproducten stegen in 2006 met ge
middeld 10 procent. Als gevolg daarvan nam de productiewaarde toe met
6 procent tot ruim 22 miljard euro. De cijfers lijken dit jaar nog hoger te
gaan uitvallen.
De Nederlandse landbouw en daaraan verbonden voedingsmiddelenindus
trie (het 'agrocomplex') omvat 9,5 procent van de economie en is goed
voor 10 procent van de werkgelegenheid.
De uitvoer van agrarische producten en voedingsmiddelen steeg in 2006
met 8 procent naar 54 miljard euro, de import met 9 procent naar 31 mil
jard euro. De EU blijft met 80 procent van de export en 65 procent van
de import vooralsnog de belangrijkste markt.
Het aantal agrarische bedrijven blijft dalen, hun omvang groeit. Sinds
1990 is het aantal met ruim 35 procent verminderd naar 79.500. In 2020
zal het aantal met nog eens 40 tot 50 procent gedaald zal zijn.
(Bron: Landbouw Economisch Instituut)
Hij voorziet dat de schaalvergro
ting in de agrarische wereld door
gaat. „De kleinschalige biologische
landbouw, nu goed voor 4 tot 5
procent van de totale productie,
zal altijd een wc/ie-markt blijven."
De bottleneck zit 'm niet in de
winstgevendheid van bedrijven -
er gaan bijna geen boerderijen op
de fles omdat ze verlies geven.
'Zeven vette jaren', kopte het Agra
risch Dagblad eind vorige week,
over de spectaculaire stijgingen
van de melkprijzen. En de graan
prijzen zijn in een jaar verdub
beld. Maar ook de krant van agra
risch Nederland blijft voorzichtig.
De boer komt terug, maar wel van
ver, is de strekking van het ver
haal.
En het is niet overal op het platte
land hosanna. De varkenssector
I»
79.435
'90 '92 '94 '96 '98 '00 '02 '04 '06
infographic JD, RV bron LEI. Informatienet, CBS
Inkomen Nederlandse boer
Gemiddeld bruto jaarinkomen van de
Nederlandse boer stijgt (in euro's)
60.000,-
30.000,-
20.000,-
10.000,-
0,-
2003 2004 2005 2006
Verdeling naar gezinsinkomen
in 2006 (in procenten)
100%
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0%
Aantal landbouwbedrijven (x 1000)
150
50.000,-
40.000,-
Gem. inkomen
2006
€55.000,-
I Hoger dan 100.000,-
50.000,-/100.000,-
25.000,-/50.000,-
1 0,-/25.000,-
VERLIES
-25.000,-/0,-
Lager dan -25.000,-
