De NSB zaaide tweespalt in Waarde
Boom van een Bonifatius plechtig ingezegend
Heffing minister Bos kost
corporaties 42 miljoen euro
1 6 Maandag 3 september 2007 PZC
Jo Koeman (1933) beleefde
de Tweede Wereldoorlog in
zijn geboortedorp Waarde.
Herinneringen eraan schreef
hij op in een boekje. Een
verhaal dat over menig
Zeeuws dorp te schrijven
valt, ware het niet dat
Waarde een bijzondere
plaats innam door de
omvangrijke aanhang van de
Nationaal Socialistische
Beweging (NSB).
door Rinus Antonisse
Bijna 63 jaar na de bevrijding
schrijft Jo Koeman uit Krui-
ningen nog altijd zeer be
hoedzaam over de NSB en Waar
de. Namen noemt hij niet, 'omdat
familie of nabestaanden zich ge
kwetst zouden kunnen voelen'.
Het geeft aan hoe ingrijpend de pe
riode voor, in en na de 1\veede
Wereldoorlog voor de kleine
dorpsgemeenschap Waarde is ge
weest.
Volgens Koeman was 35 procent
van de bevolking lid of sympathise
rend lid van de NSB. Om zijn her
inneringen aan te vullen snuffelde
hij in het gemeentearchief van Rei-
merswaal. „Tachtig a negentig pro
cent van degenen die indertijd ge
tekend hebben voor lidmaatschap
van de NSB staan er in opgete
U j- -
f Si J'
-*■■■< ij
nü3
Jo Koeman bij het monument voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Waarde; de gedenkplaat is ge
stolen door koperdieven. foto Mechteld Jansen
kend, zelfs soms nog met hun
functie als blokhoofd of iets derge
lijks daarbij vermeld."
Bekend feit is dat bij de Statenver
kiezingen in 1935 bijna 32 procent
van de kiezers op de NSB stemde,
de op één hoogste score in Neder
land. Provinciaal kwam de NSB
niet verder dan bijna 3 procent.
Vier jaar later was de kiezersaan-
hang overigens gezakt tot ruim 20
procent. Koeman stelt dat de mees
te mensen die voor de club van lei
der Mussert kozen, dat vooral de
den om er beter van te worden.
Hoe de bevolking met de NSB'ers
omging, wordt uit de herinnerin
gen van Koeman niet duidelijk; als
jong broekje sta je daar niet zo bij
stil. Wel beschrijft hij dat na Dolle
Dinsdag (5 september 1944) door
verzetsmensen die dachten dat de
bevrijding al een feit was, enkele
NSB'ers werden opgepakt en opge
sloten in Kruiningen. Tot woede
van de Duitsers, die als represaille
het dorp wilden platbranden.
De burgemeester wist dat te voor
komen; wel moesten de burgers
evacueren. Het gevangen nemen
van de NSB'ers in Waarde moest
wachten tot na de bevrijding, eind
oktober. „Het ligt zelfs een of twee
generaties verder nog moeilijk",
noteert Koeman. „Ik heb van ver
schillende NSB-families de haat ge
proefd."
Evacueren gebeurde met de inwo
ners van Waarde overigens al bij
het uitbreken van de oorlog. Koe
man is er nog verontwaardigd
over. Met een vissersbootje de
Westerschelde over naar Walsoor
den. Allesbehalve veilig: een Duits
vliegtuig gooide bommen af en in
Zeeuws-Vlaanderen waren Franse
militairen actief. In Waarde bleef
het rustig.
Koeman hield geen dagboek bij en
maakte destijds geen aantekenin
gen. Hij put uit zijn geheugen, met
alle manco's die daaraan verbon
den zijn. Bijvoorbeeld de medede
ling dat Amerikanen het dorp be
vrijdden, terwijl het toch echt Ca
nadese en Britse troepen waren
die de Duitsers uit Zuid-Beveland
verdreven.
Het verhaal is meer een verzame
ling van losse fragmenten, waarbij
een tijdsaanduiding nogal eens
vaag blijft. Hij schrijft zoals hij
praat. Zijn herinneringen vulde
Koeman aan met gesprekken die
hij voerde met verschillende men
sen, onder wie de nu 95-jarige on
derwijzeres Philipse-Buijs.
Afgezien van de NSB-besognes en
de activiteiten van zijn vader
Bram voor het verzet (Koeman
brengt hem een eresaluut), was de
oorlogsperiode voor een op
groeiende knaap vooral spannend.
Het alledaagse leven in een agra
risch dorp werd regelmatig door
broken, onder meer door het neer
storten van vliegtuigen. Eén ervan
belandde midden in het dorp,
waarbij drie doden vielen.
Waarde tijdens de Tweede Wereld
oorlog. Herinneringen van jo Koe
man. Eigen uitgave. Prijs 13,50 euro;
yo pagina's. Verkrijgbaar op diverse
adressen in Kruiningen, Krabbendij-
ke, Goes en Yerseke. Meer informatie
bij de schrijver 0113-381540.
door Ab van der Sluis
GOES - Het plan van minister Bos
(Pvda, Financiën) om de geld weg
te halen bij de corporaties voor ver
betering van veertig probleemwij
ken, kost de Zeeuwse woningcor
poraties 42 miljoen euro. „Een be
drag dat wij niet op de bank heb
ben staan, maar is vastgelegd in
ons woningbestand", aldus de
Zeeuwse corporaties in een brief
aan de gemeentebesturen en de
provincie.
De corporaties zijn bang dat de
heffing grote gevolgen heeft voor
plannen voor leefbare dorpen in
Zeeland, opknappen van oude wij
ken, investeringen in energiebespa
ringen en nieuwe woningen voor
starters en senioren.
De corporaties willen dat de be
stuurders er bij minister Bos op
aandringen dat hij de heffing ver
geet. De heffing is ook niet nodig,
omdat de corporaties in het land
een garantie hebben afgegeven
voor noodzakelijke investeringen
in achthonderd Nederlandse wij
ken. Zeeuwse investeringsplannen
lopen dan geen gevaar.
KWADENDAMME - Met het kappen van een grote boom
begon Bonifatius in de achtste eeuw de kerstening van
de Germanen. Hij bewees ermee dat er niets zou gebeu
ren als een heidense Donareik zou worden geveld. Het
tekent de moderne tijd dat gisteren in Kwadendamme
een heidens een christelijk symbool fraai met elkaar ver
enigd konden worden. Pastor Brooymans zegende het
beeld van Bonifatius, dat door Peter Verlaan werd ge
hakt uit de versleten kastanjeboom in de pastorietuin.
Bonifatius, die sneuvelde in zijn poging ook de Friezen
onder Christus genade te brengen, is de patroonheilige
van Kwadendamme. foto Dirk Jan Gjeltema
de Rechtspraak
Rechtbank
Middelburg
RECHTBANK MIDDELBURG
Kousteensedijk 2
EINDE FAILLISSEMENTEN
door verbindende uitdelingslijst:
- op 24 augustus 2007 inzake (F.03/72) Pieter Jacobus Willem Houg,
woonadr. Emmastraat 10,4571 LC Axel, hodn W.J. HOUG,
vest.adr. Emmastraat 20,4571 LC. Axel.
door goedkeuring akkoord:
- op 24 augustus 2007 inzake (F.04/32) Jan Adri van de Velde, woonadr.
Simon Vestdijklaan 36,4481 DM Kloetinge, geb. Goes 22 februari 1953.
K.G. Dijkstra,
griffier
De publicatie inzake de faillissementswet is ook wekelijks te raadplegen via
www.rechtspraak.nl.