Armoede bestrijden in de supermarkt
'Ostel' Berlijn: slapen met Honecker boven het bed
Beetje meer betalen
voor faire producten
als goed voorbeeld.
Hotel in DDR-stijl trekt
veel belangstelling,
maar oogst ook kritiek.
wlIE 11111 JZJ%011
PZC Donderdag 30 augustus 2007 1 1
Ted van Hees is campagneleider
Een, Armoede de wereld uit van
het Nederlands Platform Millen
niumdoelen, samenwerkingsver
band van rüim vijftig organisaties.
door Ted van Hees
De meeste mensen beseffen
dat er reden is je druk ma
ken over de kwaliteit van
de producten die je aanschaft. Wie
schrikt niet als blijkt dat er te veel
lood zit in kinderspeeltjes uit Chi
na? Toch staan we onvoorstelbaar
onverschillig tegenover de wijze
waarop veel van de dingen die we
dagelijks gebruiken worden gepro
duceerd.
Vaak gebeurt dat op een voor de
mens en het milieu onverantwoor
de wijze. We vinden allemaal dat
(jonge) kinderen op school thuis
horen en niet in de fabriek, en dat
iedere werknemer recht heeft op
fatsoenlijk loon. Maar als deze van
zelfsprekendheden consequenties
hebben voor de prijs van een pro
duct, haken veel mensen af Het is
de hoogste tijd dat dat verandert.
We dienen verantwoord om te
gaan met producten die we consu
meren, net als met de makers er
van in verre landen.
Dat is overigens al zeven jaar gele
den afgesproken en vastgelegd in
de zogenoemde Millenniumdoe
len. In 2000 spraken de wereldlei
ders met elkaar af dat in 2015 alle
kinderen naar school zouden gaan
en ziekten als malaria, aids en tbc
uitgeroeid zouden zijn. De gezond
heidszorg zou ook in ontwikke
lingslanden op een acceptabel ni
veau moeten zijn. Vijfjaar later, in
2005, werden die beloften plechtig
herhaald.
Ondanks dat hebben de meeste rij
ke landen in 2006 hun hulp inge
krompen, met Nederland als posi
tieve uitzondering. Die hulp helpt
onszelf nogal eens meer dan arme
mensen in ontwikkelingslanden.
Het gaat dus niet goed met de Mil
lenniumdoelen. Verwezenlijking
ervan zal nu meer dan honderd
jaar gaan duren, tenzij er iets dras
tisch verbetert.
Het Platform Millenniumdoelen
heeft daarom de Een-campagne be
dacht. We spreken regeringen aan
op hun verantwoordelijkheid,
maar we geloven ook dat het tijd
is dat gewone burgers het voor
touw nemen. Als genoeg mensen
meedoen, kunnen regeringen op
den duur niet achterblijven. Met
'Als genoeg mensen mee
doen, kunnen regeringen
niet achterblijven'
het schaamrood op de kaken be
zwijken zij onder de druk van de
bevolking en gaan alsnog serieus
aan de slag voor de Millennium
doelen.
Hoe? Een middel dat al is ingezet
en goed werkt, is de 'fairnesslijst'
van Fairfood. Die organisatie
spoort consumenten aan om pro
ducten te eten en te drinken die
'fair' geproduceerd zijn en waar
van de vervaardiging en verhande
ling honger en armoede in ontwik
kelingslanden vermindert. Fair
food beoordeelt bedrijven en su
permarkten op hun fairness. Zo
ontstond een lijst van bedrijven
en producten die voldoen aan de
criteria van 'eerlijke productie'. Ie
dere consument kan zo beschik
ken over de ideale boodschappen
lijst voor de supermarkt.
Het is een effectief en elegant cam
pagnemodel: bedrijven onder het
gemiddelde en op de zwarte lijst
doen er alles aan om boven dat ge
middelde uit te komen. Het leidt
tot een voortschrijdend gemiddel
de waarbij steeds meer bedrijven
aan de belangrijkste criteria vol
doen.
Zoals de spaarlamp dankzij de kli
maatcampagne is doorgebroken,
kan de Fairfoodcampagne er voor
zorgen dat het tot producenten en
consumenten doordringt dat faire
productie en faire handel stan
daard behoren te zijn.
Wat Fairfood in beweging heeft ge
zet bij supermarktproducten, is
ook toepasbaar in de kleding- en
cosmeticaindustrie, maar ook op
restaurants en vakanties.
Absolute voorwaarde voor de reali
sering van dit ideaal is massale
deelname: hoe meer deelnemers,
hoe effectiever. Daarom vraagt de
Een-campagne u om zich op onze
site uit te spreken tegen de armoe
de (www.een.nl). Op Wereldar-
moededag (17 oktober) bieden we
het resultaat aan aan de ministers
Bos en Koenders. Zij nemen dat
een week later mee naar de VS
waar de ministers van Financiën
en Ontwikkelingssamenwerking
bij IMF en Wereldbank hun Jaar
vergadering hebben.
Faire prijzen zorgen voor produc
ten zonder gifstoffen en ze voorko
men dat we leugentjes nodig heb
ben om ons met recht en trots we
reldburger te mogen noemen.
Door simpel je stem te geven op
de Een-site zet je de eerste stap.
■PB Website van de Een-campagne:
www.een.nl
door onze correspondent
Achille Prick
De mislukte DDR blijkt een
succesverhaal. Twee Ossi's
openden in Berlijn het eer
ste 'Ostel' en het loopt storm. Sla
pen tussen DDR-kitsch met dicta
tors aan de wand. „De Stasi-suite
hebben we geschrapt, dat deed
mensen pijn."
„Dit is de Erich Honecker-kamer",
zegt hoteleigenaar Daniel Helbig la
chend. Aan de wand boven het
bed wordt meteen duidelijk waar
om. Hier hangt geen clichéfoto
van Berlijn, maar een statieportret
van de voormalige DDR-leider. De
oude Oost-Duitse Rema-radio, de
kitscherige tapijtjes, glimmende
wandkasten met glasvitrines en
veel oranje/bruin vervolmaken
het beeld. Precies zoals een slaap
kamer er in de DDR uitzag. „En al
les origineel, he", glundert Helbig.
De geboren Oost-Berlijners en za
kenpartners Daniel Helbig (35) en
Guido Sand (42) wandelen in hun
stad vaak zomaar van punt A naar
B. „Omdat hier nog zo veel te ont
dekken is", zegt Helbig. „En toen
liepen we een keer langs een half
leegstaande Plattenbau (DDR-flat)
en dachten: daar moeten we een
hotel in beginnen." De locatie bij
het Ostbahnhof in Berlijn is per
fect. Aan de voorkant van het sta
tion staat nog ruim een kilometer
Muur. Aan de achterkant steken ty
pische 'Plattenbauten' de lucht in,
de DDR-flats die nog steeds kille
dictatuur uitstralen. Op een dak
vormen grote neonletters: 'Neues
Deutschland'. Ook de voormalige
partijkrant houdt hier nog steeds
kantoor.
Er tussenin zit het Ostel ergens,
maar het is zoeken want de entree
is gelijk aan alle andere flats. Pas
op de eerste etage verraden klok
ken met de tijden van Moskou, Pe
king en Havana de receptie. In de
hoek staat een oude kleurentelevi
sie waar alleen de allertrouwste
partijleden aanspraak op konden
maken. Er draait een video met
DDR-reclames.
„We begonnen hier afgelopen mei
als jeugdherberg, met een paar ka
mers in DDR-stijl", vertelt Helbig.
„Maar iedereen wilde in die DDR-
kamers slapen. Toen hebben we
het hele hotel als snel 'Ostel' inge
richt. We zijn enorm verbaasd
over het succes. Gasten komen uit
binnen- en buitenland, vaak in de
leeftijd van dertig tot vijftig jaar.
Veel van de DDR wordt afgebro
ken, dat maakt de fascinatie alleen
maar groter, denk ik."
Enkele oud-tegenstanders van het
'Veel van de DDR wordt
afgebroken, dat maakt de
fascinatie alleen maar groter'
regime is het Ostel een doorn in
het oog. De Oost-Duitse schrijfster
Freya Klier noemde het 'schok
kend'. Het bagatelliseert volgens
haar de gruwelijkheid van de dicta
tuur. Net zo min er begrip is voor
de DDR-parafernalia die overal in
de stad te koop zijn. Alsof de DDR
een soort Duitse Disney Repu
bliek was.
„We hebben hier enkelen van hen
over de vloer gehad en uitgelegd
dat wij geen politiek statement wil
len maken, maar alleen DDR-de-
sign tentoonstellen", zegt Helbig.
„De Stasi-suite hebben we wel ge
schrapt, dat deed te veel pijn. En
we hadden als grapje ook afluister
apparatuur, maar dat werd ook
niet gewaardeerd." Helbig begrijpt
de opwinding over de DDR soms
niet. „Nu gaat het weer over het
schietbevel aan de Muur. Het is
niet goed als je burgers neerschiet,
maar je moet als Mexicaan eens
proberen de grens met Amerika
over te steken. Dan wordt er ook
geschoten. Daar is een grens toch
ook voor?" Het portret van
Honecker is blijven hangen. „Dat
was zo populair dat veel gasten
het meepikten als souvenir." Daar
mee brak ook het kapitalisme
door in het Ostel. In een glazen vi
trine liggen allerlei hebbedinge
tjes. De foto van Honecker kost
vijf euro en is de verkoophit.
Achter het glas ligt ook een rol
DDR-toiletpapier. „Hier heb ik
geen heimwee naar", lacht Helbig
en reikt een stuk aan. Het lijkt
meer op schuurpapier dan wat an
ders. „Zo wist de partijtop zeker
dat ook de laatste kont rood
werd", grijnst Helbig om een oude
grap uit de DDR.
Hoteleigenaar Daniel Elbig in een van de met DDR-kitsch volgepropte hotelkamers in het 'Ostel'.
foto David Heerde/GPD
