kiezen voor Turkii e
'Gelukkig vond ik snel werk'
'Turkije heeft de toekomst'
'Nederland
verliest goede
krachten'
v15
PZC Zaterdag 25 augustus 2007
Hüseyin Evrengün
Leeftijd: 49 jaar
t- Geboorteplaats: Kayseri
t> Burgerlijke staat: gehuwd, vier kinderen
Studie: lerarenopleiding Fontys Amsterdam
k- Geëmigreerd: bijna één jaar geleden van
Edam naar Marmaris
Hüseyin Evrengün verhuisde met
zijn echtgenote Margreet en hun
dochters Selma (17) en Leyla (14)
naar Marmaris. Raul (24) en Ellen (23),
hun andere twee kinderen, bleven in Ne
derland. De beslissing te gaan emigreren,
viel niet makkelijk, vertelt Evrengün. Voor
al hun jongste dochter zag het niet zitten,
„maar ze had geen keus."
Ook in Marmaris vocht hun puber aanvan
kelijk tegen alles. „Het was constant ruzie."
Maar Leyla heeft het erg naar haar zin in
het toeristische Marmaris, dat beroemd is
om zijn uitgaansleven.
Hüseyin Evrengün over de redenen van
hun vertrek: „Aan het eind van de maand
stonden we vaak rood, hoewel we beiden
werkten voor een gemiddeld loon. Steeds
stijgende kosten en geen uitzicht op verbe
tering in onze financiële situatie zorgden
uiteindelijk voor de bekende druppel.
Maar het belangrijkste was de veranderen
de sfeer in Nederland, met name tegen
moslims."
Ze hadden er genoeg van. „Elke dag discus
sies over moslims, elke dag negatieve be
richtgeving over de minderheidsgroeperin
gen in ons land en de verslechterde positie
van de minderheidsgroepen met name op
de arbeidsmarkt zorgden voor een negatie
ve spiraal." Daar kwam bij dat zijn echtge
note als docent voor analfabeten en zeer
laagopgeleide anderstaligen iedere dag met
die minderheidsgroeperingen werkte. „Ze
werd er bijna depressief van."
Ook haar arbeidsvoorwaarden verslechter
den ieder jaar. Voor de vakantie ontslag en
na de vakantie weer aangenomen worden.
Geen uitbetaling van voorbereidingsuren
en geen uitbetaling bij ziekte, om een paar
voorbeelden te noemen. „Dit maakte de
leefsituatie in Nederland elk jaar slechter."
Evrengün had het erg naar zijn zin op het
Grafisch Lyceum in Amsterdam. „Maar ik
heb besloten om samen met Margreet de
stap te nemen, mede door de groeiende
economie in Turkije."
In Marmaris was het erg wennen in het be
gin voor Evrengün. „Je hebt het vakantie
gevoel, maar gelukkig vond ik snel werk."
Hij werkt als art director bij een klein recla
mebureau. Zijn echtgenote Margreet 'is he
lemaal gek van Turkije' en heeft zich snel
aangepast. De taal pikte ze heel vlot op, ze
sprak al Turks.
Na de zomer gaat ze lesgeven (Nederland
se Taal en Cultuur) aan veertien Turks-Ne
derlandse kinderen tussen van 4 tot 14
jaar. „Het bevalt ons heel goed, voorlopig
komen we niet terug."
Soner Basboga
Leeftijd: 32 jaar
Geboorteplaats: Istanbul
Burgerlijke staat: vrijgezel, heeft een vriendin
Studie: Small Business en Retail Management
aan de Hogeschool Enschede
Geëmigreerd: anderhalfjaar geleden van En
schede naar Istanbul
Soner Basboga is in Istanbul de baas
over tachtig medewerkers van het
Nederlandse callcenterbedrijfHCN.
Achter de computers klinkt uitsluitend Ne
derlands. De werknemers zijn Nederland
se Turken, plus een Belg en een paar Ne
derlanders. Ze bedienen Nederlandse klan
ten. „Het is net klein Nederland hier", zegt
Basboga. Toen zijn werkgever hem vroeg
een filiaal in Istanbul mee op te zetten, zei
hij direct ja. Hij werkte al zeven jaar voor
dat bedrijf In Istanbul heeft hij familie en
zijn geboortestad was al zijn tweede huis.
Toch moest hij wennen aan het dagelijks
leven in Istanbul. „Mensen die zeggen dat
Nederland bureaucratisch is, moeten hier
maar eens komen kijken! Waar ben ik aan
begonnen, dacht ik in het begin. Het kan
ook bijna niet anders in een stad van 16
miljoen mensen! Maar als je sterk bent,
red je het wel. Je moet soms een beetje bot
zijn."
Verder is Basboga vol lof over de stad.
„Istanbul pakt je zo in, arm en rijk, mo
dern en ouderwets bij elkaar. Enschede is
net een dorp, om zes uur is alles dicht."
Hij geniet van een kop thee aan het Mal-
tepe-strand na zijn werk. Dat je een vreem
de oude vrouw met anne (moeder) kan
aanspreken. Dat ze een schietgebedje doet
wanneer je haar helpt met haar boodschap
pen. Dat doet hem meer dan wanneer hij
'dank je wel, mijn jongen', zou horen.
In Nederland had Basboga het naar zijn
zin. Hij was 'heel goed geaccepteerd en ge
liefd' bij collega's en heeft leuke vrienden.
Maar: „Je voelt jezelf hier thuis, het zijn al
lemaal Turken." Hij zegt dat het over is
met Europa en Nederland niet meer is wat
het was. „Wat houd je daar over van je sa
laris voor leuke dingen? Bijna niets."
Daarnaast speelt volgens Basboga ook het
imago van Turken in Nederland een rol.
„Shoarmaboeren en café-eigenaren. De
banken bedenken zich wel twee keer als je
een lening vraagt voor een zaak. Hier heb
je daar geen last van. Turkije heeft de toe
komst. Kijk naar de Nederlandse bedrijven
die zich hier vestigen."
Basboga hielp in juli een filiaal in Antalya
te openen. Hij zegt vaak telefoontjes te krij
gen of er vacatures zijn bij HCN Istanbul
en Antalya, ook van hoogopgeleide Tur
ken uit Nederland. „Ik mag Nederland, het
land heb ik niet zomaar verlaten. Het was
een geweldige kans en een grote uitdaging.
Bovendien help ik aan werkgelegenheid.
Nederland moet blij zijn dat de hoogopge
leide Turken Turkije helpen op te bouwen.
Dat Nederland daaraan kan bijdragen."
Migratie-expert Asian
Zorlu, verbonden aan de
Universiteit van Amster
dam, vindt het vertrek
van hoogopgeleide Tur
ken uit Nederland 'een
zeer interessant feno
meen'. Cijfers zijn helaas
nergens te vinden. Zorlu
wil daarom een onder
zoek doen onder remi
granten.
Wat betekent het voor Neder
land dat hoogopgeleide Tur
ken voorkeur geven aan Tur
kije boven Nederland?
Zorlu: „Kennelijk ver
wachten en realiseren ze
relatief gunstige waarde
ring voor hun kwalifica
ties. Dat kan aan omstan
digheden in Nederland
liggen, maar ook aan eco
nomische bloei in Tur
kije. Nederland verliest
een deel van zijn best ge
kwalificeerde arbeids
krachten. Dat is evident."
Is dat goed voor het imago
voor Turken die hier blijven?
„Daar kleven voor- en na
delen aan. Aan de ene
kant kunnen steeds min
der gekwalificeerde Tur
ken het algemene imago
van Turken schaden. Dus
achterblijvers kunnen als
mislukkelingen worden
gezien. Aan de andere
kant kunnen succesvolle
Nederlandse Turken het
imago van achterblijvers
oppoetsen. Ik denk dat
het eerste zwaarder zou
wegen omdat het ontbre
ken van succesvolle men
sen in een gemeenschap
een negatief effect heeft
op het succes van minder
toebedeelden."
Moet Nederland zich daar
zorgen om maken?
„Precies om de laatste re
den mag men zich in Ne
derland zorgen maken
om het vertrek van de
meeste gekwalificeerden.
Ze zouden als voorbeeld
dienen en een uitbrei
ding van relevante net
werken betekenen. Bo
vendien heeft Nederland
in deze periode van hoog
conjunctuur gekwalifi
ceerde arbeidskrachten
nodig."
Wat moet Nederland doen
om de hoogopgeleide Turken
hier te houden?
„Op korte termijn valt er
niet veel aan te doen. Op
lange termijn kan bestrij
ding van vooroordelen
en discriminatie op de ar
beidsmarkt helpen, net
zoals vroegtijdige begelei
ding naar een juiste scho
ling."
