Hoogopgeleide Turken
'Beter inkomen dan premier'
'Ik voelde me op visite'
v14 Spectrum
Zaterdag 25 augustus 2007 PZC
Steeds vaker kiezen
hoogopgeleide
allochtonen van
Turkse afkomst voor
een toekomst in hun
vaderland. „Ik voelde
me in Nederland op
visite. In Turkije ben
ik thuis."
Hulya Cigdern, zelf
van Turkse komaf,
vroeg vier
'vertrekkers' waarom
zij Nederland de rug
hebben toegekeerd.
door Hulya Cigdem foto's Allard de Witte
Ekim Alptekin houdt kantoor in de
luxueuze wijk Gazi Osman Pasa in
de Turkse hoofdstad Ankara. Samen
met Roel Pieper, oud-bestuurder van Phi
lips, stortte Alptekin zich met ETIRC De
fence Security Solutions Co. op de Turk
se defensiemarkt. Op een foto op zijn bu
reau staat Alptekin broederlijk naast de
conservatieve premier Tayyip Erdogan,
wiens vrouw de haren bedekt met een
hoofddoek. Hoewel Alptekin een liberaal
is in hart en nieren is hij niet tegen het dra
gen van een hoofddoek. „In Nederland wa
ren we te gast en zijn dat gebleven", zegt
Alptekin, die nu een jaar terug is in zijn ge
boorteplaats. Zijn ouders, beiden onderwij
zers, namen hem toen hij 4 jaar was mee
naar de Utrechtse wijk Kanaleneiland.
De Alptekins vormden niet bepaald een
doorsnee gastarbeidersgezin. Ze kregen
hoog bezoek, zoals van de huidige opposi
tieleider Deniz Baykal en de beroemde
Turkse schrijver en atheïst Aziz Nesin.
Ekim en zijn vader lazen in het opinie
weekblad Elsevier de columns van Pim
Fortuyn, met wie vader en zoon het vaak
eens waren. Wellicht daarom dat Ekim al
op de middelbare school politiek en maat
schappelijk geëngageerd was. „We leefden
in de wijk Kanaleneiland in het multicultu
rele drama voordat nog iemand daarover
repte. Toen onze ramen door islamitische
fundamentalisten bekogeld werden met
eieren kregen we geen enkele steun van de
gemeente of de Nederlandse overheid."
Dat zit hem nog steeds hoog: „Als je goed
geïntegreerde mensen niet eens hebt kun
nen beschermen of in elk geval openlijk
steunen, moet je niet verbaasd zijn dat ze
vertrekken. Liever Turks dan paaps!"
Tijdens de Irak-oorlog liep Alptekin stage
bij een Amerikaans congreslid in Washing
ton. „Na een maand voelde ik me al
Turks-Amerikaans. In Nederland voelde ik
me nooit een Turkse Nederlander." Regel
matig kreeg hij te horen dat hij 'net een
Nederlander' was. „Alsof ik me moest scha
men voor mijn voorouders."
In Nederland was hij medewerker van het
Turkse Tweede Kamerlid Fatma Koser-Ka-
ya (D66), in Turkije heeft hij een pri-
véchauffeur en een „beter inkomen dan
premier Jan-Peter Balkenende. Turkije is
het land van kansen en nieuwe rijken."
Over de vraag of Alptekin ooit terug zal ke
ren naar Nederland is hij zeer duidelijk:
„Ja, om de Rabobank te kopen", lacht hij.
Dan serieus: „Of om politiek actief te zijn."
:;Tf|§|j
Ekim Alptekin
Leeftijd: 30 jaar
Geboorteplaats: Ankara
Burgerlijke staat: gefiuwd
Studie: rechten aan de Universiteit van
Utrecht
Geëmigreerd: van Utrecht naar Ankara;
officieel woonachtig in Nederland, maar
woont sinds begin 2006 in Turkije
Intolerantie
en beperkte
mogelijkheden
Met ruim 350.000 inwoners
vormen de Turken de groot
ste groep niet-Westerse al
lochtonen in Nederland. In
1995/96 volgden 3.290 Tur
ken een studie in het hoger
onderwijs. In 2006/07 steeg
dat aantal naar 9.610.
De Turkse stichting Tannet
(Turks Academische Net
werk) signaleerde in 2005 al
een toename van de remigra
tie naar Turkije onder hoger
opgeleiden. Volgens het Cen
traal Bureau voor de Statis
tiek (CBS) wilde in dat jaar
één op de tien Turken tus
sen de 18 en 27 jaar terugke
ren naar Turkije.
Die trend vertaalde zich in
2006 in remigratie van 600
hoogopgeleiden, tegenover
nog geen 200 in 2002.
Het CBS zegt dat de positie
ve geluiden over de ontwik
keling van de economie in
Turkije mogelijk een rol spe
len bij de stijging van de re
migratie van Turken.
De hoogopgeleide Turken
zelf zeggen vaak Nederland
te verlaten vanwege de be
perking van hun (sociale) mo
gelijkheden en de intoleran
tie die zij hier ondervinden.
Hawa C/oban uit Rotterdam is de
trotse moeder van de 4 maanden
oude Samet Kaan. Het zat niet in
de planning van (Joban, fulltime moeder
spelen, maar het bevalt haar uitstekend. Ze
kwam als uitwisselingsstudente naar de
Middle East Technical University (METU)
in Ankara. Na haar studie besloot ze te blij
ven. „Drie jaar geleden dacht ik het hele
maal te gaan maken in Turkije. Ik had een
goede opleiding in Nederland en zat op de
METU. Ik spreek vloeiend Nederlands, En
gels en Spaans." Een tijdje woonde ze in
Frankrijk en leerde Frans.
Hoewel C/oban dacht dat ze een zeer goe
de kans maakte op de Turkse arbeids
markt, viel het niet mee een passende
baan te vinden. „Wat ik kan, is niets in ver
gelijking met onze jongeren hier. In vacatu
res zetten ze soms dat ze voorkeur hebben
voor METU'ers. Mijn enige voordeel voor
de werkgevers is dat ik uit Europa kom."
Toch had C/oban bijna beet. Ze solliciteer
de bij de Nederlandse ambassade in de
Turkse hoofdstad Ankara. „Van de ruim
vierhonderd mensen die reageerden, bleef
ik bij de laatste drie. Het gesprek was in
het Engels en ging erg goed."
Ze moest een vertaaltoets afleggen, daar
ging het mis. „Mijn Turks was niet vol
doende", zegt ze teleurgesteld. Nu zit ze
even thuis, maar niet voor lang, hoopt ze.
„Ik wil bruggen gaan bouwen tussen Ne
derland en Turkije op het gebied van com
municatie."
Het was C/obans nieuwsgierigheid die haar
naar Ankara bracht. „Ik heb 25 jaar in Ne
derland geleefd, ik wilde ook een beetje in
mijn eigen land gaan leven. Tot een bepaal
de leeftijd leef je onbewust. Daarna komt
het: 'wie ben ik?' Op zoek naar je wortels,
dat kun je niet in Nederland. Ik ben daar
geboren en getogen, maar wat je ook doet,
je blijft een buitenlander in Nederland. Ik
voelde me daar op visite, hier ben ik
thuis."
Tijdens haar studie leerde ze haar man
Akin kennen. Hij is kapper en heeft een ei
gen zaak.
„Ik heb een leuke tijd gehad daar", zegt ze
met de nadruk op 'heb gehad'. En als het
haar niet lukt het te maken in Turkije?
„Dan kom ik terug, ik heb een Nederlands
paspoort." Is dat niet eten van twee walle
tjes? „Ja", lacht ze. „Laat dat ons voordeel
zijn bij zoveel nadelen."
Maar het ziet er niet naar uit dat ze daar
binnenkort gebruik van gaat maken. „Doe
mijn groeten aan Nederland, voorlopig
blijf ik hier!"
Hawa f^oban
Leeftijd: 28 jaar
t- Geboorteplaats: Rotterdam
t- Burgerlijke staat: gehuwd, kreeg onlangs een
zoon
Studie: International Business and Languages
Hogeschool InHolland in Rotterdam
Geëmigreerd: drie jaar geleden van Rotterdam
naar Ankara
