Muziek die koude
rillingen bezorgt
zeeland
nazomerfestival
Leeuwenhart!:
van negen
tot negentig
„Die bijzondere locatie binnen het
Abdijcomplex met een zuilengalerij
rondom zal zeker bijdragen aan de sfeer
van de voorstelling. We bieden
familietheater voor iedereen tussen
negen en negentig jaar", zegt acteur
Francois Vervaet over Leeuwenhart!.
15
M
Een concert van Dez Mona laat niemand
onberoerd, in positieve of in negatieve
zin. Het publiek loopt weg of loopt ermee
weg.
door Rolf Bosboom
Het is muziek die koude rillingen be
zorgt. Dat is vooral te danken - of te
wijten - aan de onvergelijkelijke
stem van Gregory Frateur, maar ze
ker ook aan de intense theatrale mu
ziek en de veelheid aan Grote Emoties die erin
worden verwoord, als tegengif voor de oprukken
de vervlakking. Bij de zuiderburen is de Vlaamse
groep momenteel uiterst hip; Nederland, te begin
nen in Middelburg, zou wel eens snel kunnen vol
gen.
Frateur vormt de kern van Dez Mona - een naam
die verwijst naar Desdemona, de tragische vrouw
in Shakespeares Othello - samen met contrabassist
Nicolas Rombouts. Zij delen een brede muzikale
smaak. „Dat gaat van klassiek tot heel experimen
tele jazz, maar ook pop, de goede Tina Turner en
soul", zegt Rombouts. „We hebben enorm veel
respect voor Nick Cave, iemand die elke keer iets
anders doet en toch hetzelfde blijft."
Een optreden in 2003 sloeg zo aan, dat Frateur en
Rombouts besloten samen verder te gaan. In 2005
kwam de debuut-cd uit: Pursued sinners, een half
jaar geleden gevolgd door het imponerende Mo
ments of De/ection or Despondency. Het duo is in
middels een kwintet geworden, met de toetreding
van Roel Van Camp (accordeon), Steven Cassiers
(drums) en Bram Weijters (piano).
In eigen land heeft de groep al een reputatie opge
bouwd, zo bleek ook eind juli tijdens het festival
Theater aan Zee in Oostende. In de Vlaamse pers
liet 'gastcurator' Stijn Meuris vooraf geen mogelijk
heid onbenut om het optreden van Dez Mona als
hoogtepunt aan te duiden. „Een groep van wereld
klasse", prees Meuris. „Gregory Frateur is een po-
diumvaste voorman met een onaardse stem en
een onwaarschijnlijk gevoel voor melodie."
Club Terminus, in het stationsgebouw, was dan
ook afgeladen vol voor het concert. Frateur stapte
met de zijnen, alle vijf onberispelijk gekleed, met
een duistere blik het podium op en dwong direct
stilte af, om daarna trefzeker It goes in te zetten.
Het was het begin van een enerverend, bij vlagen
verbijsterend optreden van bijna anderhalf uur,
waarin Frateur - subtiel en vakkundig begeleid
door de anderen - zijn androgyne stem tot duivel
se diepten en castraatachtige hoogten bracht.
Soms fluisterend, dan weer krijsend vol pathos
leidde hij het publiek door een soms gitzwarte we
reld van schuld en boete, met zichzelf als het voor
naamste lijdende voorwerp. Het publiek werd tot
het uiterste gedwongen. Bij het slotnummer van
de toegift, het Sandy Denny-nummer Who knows
where the time goes, bleef het muisstil in de zaal tot
de allerlaatste accordeonnoot van Roel Van Camp
helemaal was weggestorven. Waarna, als een
soort verlossing, een donderend applaus losbarst
te.
„We confronteren de luisteraar met angsten en
emoties die iedereen ervaart", zegt Rombouts.
„De mens heeft zoveel meer emoties in zich dan
alleen maar blijheid en droefheid. We zijn altijd
gegrepen geweest door spirituals en traditionals
waarin in één nummer hoop en wanhoop samen
komen." Frateur: „Het is belangrijk dat het schip
niet naar één kant blijft hellen. We willen óók de
schoonheid benadrukken. Het is niet alleen maar
de getourmenteerde ziel."
De zanger gebruikt zijn veelzijdige stem als een in
strument. „Toen ik ontdekte dat ik kon zingen,
raakte ik gefascineerd door de stem op zich. Ik ben
toen in een scene terechtgekomen die specifiek
met dat instrument omspringt, door bijvoorbeeld
boventoons stemgebruik en throat singing. Daar
door heb ik gemerkt dat je met je stem iets on
aards kan doen, iets wat heel veel vertelt, omdat
het het alledaagse overstijgt. Toen ben ik bij me
zelf gaan zoeken en daardoor ontdekte ik steeds
meer. Ik ben nog steeds op zoek."
Dez Mona, maandag 3 septembrer. Abdijplein, vanaf
21.30 uur
door Ali Pankow
De Zeeuwse theatergroep Kwark brengt de toneel
bewerking van het boek Gebroeders Leeuwenhart
van Astrid Lindgren, een van de klassiekers uit de
jeugdliteratuur.
„Het zijn vooral de ouders die het boek kennen. Veel kin
deren gaan na het zien van onze voorstelling dat boek
ook lezen", heeft Vervaet inmiddels ervaren. Kwark
speelt dit stuk al ruim driekwart jaar binnen het scholen
circuit door heel het land. Het boek kreeg een toneelbe
werking van Patricia Kuiper, Rob Vriens voerde de regie
en de rollen worden behalve door Vervaet vertolkt door
Oscar Postema en Jorick Jochims.
Het verhaal gaat over twee broers, zo verschillend en zo
één. Jonathan hunkert naar avontuur. Kruimel is ziekelijk
en bepaald geen held. Kruimel is na een langdurige ziekte
gestorven. Hij gaat op zoek naar zijn broer Jonathan, die
tegen de verwachting in eerder dan hijzelf is dood ge
gaan. Hij redde Kruimel uit een brand en maakte een do
delijke val. Jonathan heeft Kruimel verteld dat wie sterft
in Nangijala komt, een bijzonder land vol avontuur, ver
voorbij de sterren. Hier begint de voorstelling.
Uitgangspunt voor Kwark bij het maken van Leeuwen
hart! was met minimale middelen het rijke boek van As
trid Lindgren in de theatrale bewerking volledig recht te
doen. Leo de Nijs ontwierp daartoe een verrassend toneel
beeld: geen decor, slechts enkele attributen, geen specifie
ke toneelbelichting, maar sfeerbepalende gaslampen. De
voorstelling kan derhalve overal gespeeld worden: in de
theaters, in de aula van een school en nu dus ook op loca
tie binnen het Abdijcomplex. De toeschouwers worden
vanaf het Abdijplein in een korte wandeling naar de speel
plek geleid en leveren dan in feite zelf al een aandeel aan
de voorstelling. „Al zullen ze dat wellicht pas naderhand
ervaren", verwacht Vervaet.
'Leeuwenhart!', vrijdag 7 en zaterdag 8 sep. in de binnentuin
van de Abdij. Aanvang: 20.15 uur.
Oscar Postema en Jorick Jochims in Leeuwenhart!
Dez Mona, met (vlnr) Roel Van Camp, Bram Weijters, Steven Cassiers, Nicolas Rombouts en Gregory Frateur.
foto Vincent Tillieux.
