Geld en werk
De twee maten van de fiscus
Ajlevering 44. Waarin puzzelstukjes
op hun plaats vallen
PZC Vrijdag 24 augustus 2007 1 9
FISCAAL
door
Wil Vennix
Drie jaar geleden was het
groot nieuws: de belas
tingdienst - die voor 'ge
wone' mensen zo streng
is, had met de bewoners van het
Maastrichtse woonwagenkamp
Vinkenslag afgesproken dat deze
slechts 3 procent belasting hoef
den te betalen. Heel Nederland
protesteerde, en terecht. Onlangs
heeft dit geleid tot enkele uitspra
ken, waaruit blijkt dat de belasting
rechter meer begrip heeft voor de
woonwagenbewoners dan voor
verongelijkte burgers die dezelfde
gunstige behandeling eisten. Ver
slag van een onverkwikkelijke affai
re.
Begin 2004 moest toenmalig staats
secretaris van Financiën Joop
Wijn naar aanleiding van perspu
blicaties toegeven dat de onderne
mers op Vinkenslag al vele jaren
fiscale privileges genoten waarvan
anderen slechts kunnen dromen.
De fiscus heeft in elk geval sinds
1993 met zo'n 140 ondernemers
(veelal actiefin de autohandel) af
spraken gemaakt die volledig afwe
ken van de wettelijke regels. Conse
quentie was dat de ondernemers
per saldo maar zo'n 3 procent in
komstenbelasting hoefden te beta
len.
Volgens de officiële lezing werd
met deze aanpak beoogd om de fis
cale positie van de woonwagenbe
woners te normaliseren en toe te
groeien naar een situatie waarin
ze net als ieder ander aan hun wet
telijke verplichtingen zouden gaan
voldoen. Als bewijs daarvoor werd
aangevoerd dat de belastingaf
drachten door deze aanpak flink
waren gestegen. Zo werd in 1992
nauwelijks btw afgedragen door
de kampbewoners en in 2001 ruim
Ommen en Jorinde. De Wikkel werd al een hele
tijd min of meer in de gaten gehouden door de
politie van Amsterdam, hoort Job, maar harde
bewijzen voor mensensmokkel waren er niet. Hij
vertelt dat ze het ernstige vermoeden hebben dat
het lijk van een meisje dat gedwongen was om als
prostituee te werken in een autowrak ligt en dat hij
en zijn dochter daar niet zelf naar op zoek kunnen
gaan.
'Dat spreekt vanzelf,' zegt Van Ommen.
'Wat betreft Todorka,' zegt Job, 'ze is een
belangrijke getuige in de vrouwenhandel-zaak
tegen Barendrecht, en ik verwacht dat u haar als
zodanig behandelt. En ook dat u er persoonlijk op
toeziet dat ze netjes teruggebracht wordt naar haar
geboorteland. Als u dat aan de IND toevertrouwt,
vrees ik dat het maanden gaat duren.'
De politiemensen overleggen even.
'We zullen uw verzoek inwilligen,' belooft Van
Ommen dan. 'U hebt ons zeer geholpen. Het is
overigens wel de vraag of we de zaak tegen
Barendrecht rond kunnen krijgen.'
Job vat nu ook voor de politie samen wat hij denkt
dat er is gebeurd. 'In een soort orgie hebben
Barendrecht en iemand anders, misschien Hartman
het meisje Penka omgebracht. Todorka was daarbij
en ook een ondergeschikte Wibo. Die heeft er
foto's van gemaakt, en hij heeft geprobeerd zijn
twee bazen daarmee te chanteren. Waarschijnlijk
voelde hij zich - omdat hij schietinstructeur was -
veilig genoeg om de confrontatie met ze aan te
gaan. Hij heeft zich vergist. Bij de transactie zijn
deze Wibo en Hartman omgekomen en Van Dordt
is er met het geld vandoor gegaan.' Hij besluit met:
'En het lijk van Penka is dus wellicht in een
autowrak gedeponeerd.'
'We gaan met speurhonden in een ruime kring om
Amsterdam alle autokerkhoven afzoeken,' belooft
Van Ommen. Hij geeft ook de groeten mee aan
commissaris Rijksen die hij, zo bekent hij, onlangs
heeft opgebeld om wat meer over Job en zijn
ondernemende dochter te weten te komen.
Job neemt hartelijk afscheid van Todorka en haar
broer, waarbij weer geen gebrek is aan tranen van
de Bulgaarse kinderen.
Daarna gaat hij naar huis en doet Leonie uitvoerig
verslag van wat er is gepasseerd.
Jorinde belt een paar dagen later weer. De politie
heeft inderdaad op een autokerkhof in een wrak
het lijk van een vrouw gevonden. Een meisje.
Daarna is er een inval gedaan in De Wikkel.
Barendrecht is langdurig verhoord, maar helaas is er
nog steeds geen overtuigend bewijs dat de dode in
De Wikkel is vermoord en haar identiteit is
evenmin eenduidig vastgesteld.
Todorka is terug naar Bulgarije, dus zij heeft niet
naar het lijk kunnen kijken, dat trouwens in
vergaande staat van ontbinding verkeerde. Er wordt
nu overwogen om toch een rechtszaak tegen de
man te beginnen en daarbij Todorka weer te laten
overkomen om te getuigen. Het is echter zeer de
vraag of het getuigenis van één zenuwachtig meisje
als voldoende bewijs zal gelden.
'Dank je, Jorinde,' zegt Job.
'Dat is dus dat,' constateert Leonie, als ze het
verhaal heeft gehoord. 'De vrouwenhandel van De
Wikkel is ontmanteld, mag ik hopen, maar de
schurken gaan vrijuit. En we weten nog steeds niet
wie Antoinette heeft vermoord. Was het ons daar
niet in de eerste plaats om begonnen?'
Morgen aflevering 45.
Job denkt lateraal
een miljoen gulden.
Daarmee werd de situatie echter
veel te fraai voorgesteld, want in
werkelijkheid waren de Limburgse
belastingambtenaren gewoon
doodsbang om op het kamp de
wettelijke regels te handhaven. Inti
midatie, obstructie en geweld wa
ren aan de orde van de dag en wie
zal het een individuele ambtenaar
kwalijk nemen dat hij zwicht als
hij te horen krijgt dat men heus
wel weet waar hij woont en waar
zijn kinderen naar school gaan?
Wat wel zeer kwalijk is, is dat ook
de dienstleiding hierin is meege
gaan en heeft ingestemd met het
maken van de 3 procents-afspra-
ken.
Naar aanleiding van de Vinken
slag-zaak ging de beerput open en
kwam naar buiten dat met tal van
andere 'lastige groepen' vergelijkba
re afspraken waren gemaakt.
Staatssecretaris Wijn liet een uitge
breide lijst opstellen van alle foute
gevallen en beloofde dat het afgelo
pen zou zijn met deze praktijken.
Concreet ten aanzien van de Vin
kenslag-ondernemers werd de 3
procents-afspraak opgezegd per 1
januari 2003. Een aantal van hen
pikte dat niet en ging in beroep.
En geloof het of niet: de rechtbank
Breda heeft hen in juni volledig in
het gelijk gesteld.
Afspraak is afspraak, aldus de
rechtbank. Aan de maatschappelij
ke verontwaardiging over deze pri
vileges heeft de rechtbank geen
boodschap, aan de 'bijzondere ach
tergrond en gebrekkige opleiding'
van de kampers des te meer. Ge
volg is dat de opgelegde aanslagen
van enkele tienduizenden euro's
worden verlaagd tot enkele hon
derden euro's. Aangenomen mag
worden dat de fiscus het hier niet
bij laat zitten en dit tot in hoogste
instantie uitvecht.
Toevallig heeft ook de Hoge
Raad, onze hoogste rechter,
kort geleden een opvallende
uitspraak gedaan die hiermee ver
band houdt. De strijdbare Lim-
Thuis bij Job en Leonie is het feest. Eerst
wordt natuurlijk moeder Yovkov opgebeld,
van wie de vreugdetranen bijna uit de
telefoon spatten. Er komt nu ook wat preciezere
informatie over de avond waarop het meisje Penka
zou zijn omgekomen. Er waren drie mannen bij
betrokken en geen vijf, en uit de beschrijving zou
de ene inderdaad heel goed Barendrecht geweest
kunnen zijn en wie weet de andere Hartman. De
derde man, Wibo, had foto's staan nemen zo dat de
andere twee dat niet merkten. Er waren trouwens
ook maar twee meisjes geweest. Job belt Jorinde
Goedhart thuis op en vraagt of de jongeman die is
doodgeschoten bij de schietpartij waar Cees van
Dordt getuige van was, wellicht Wibo heette. Ze
belooft hem de volgende morgen daarover terug te
bellen.
'Autosloop,' peinst Jacco. 'Het kon wel eens een
slimme begraafplaats zijn. De vraag is: welke
autosloop?'
Zoals ze had beloofd, belt Jorinde Goedhart de
volgende ochtend op. Jawel, de doodgeschoten man
heette Wibo Beek. Een schietinstructeur uit
Almere. Job knikt tevreden en zegt dat hij van plan
is over een uur of twee bij haar te zijn. Met broer en
zusje Yovkov.
Er is een lang gesprek met hoofdinspecteur Van
Mr. W.J.M. Vennix FB is vennoot bij
De Beer Accountants Belastingad
viseurs te Tilburg
Aleid Landeweerd
burgse belastingadviseur Clemens
Meerts heeft namens tachtig klan
ten een zelfde behandeling geëist
als die de Vinkenslagbewoners
hebben gekregen. Kwestie van gelij
ke behandeling, nietwaar?
De Hoge Raad heeft er opvallend
weinig woorden voor nodig om
dit betoog af te wijzen. Als de
overheid, zoals in dit geval,
een bepaalde groep burgers
een ongerechtvaardigd
voordeel heeft toegekend,
betekent dat nog niet dat an
deren óók recht op hebben
op zo'n ongerechtvaardigd voor
deel. Het onrecht wordt daar im
mers niet kleiner maar juist groter
door. Wel stelt de Hoge Raad als
voorwaarde dat die ongerechtvaar
digde bevoordeling inmiddels is
beëindigd. Hoewel ook deze uit
spraak een vervelend gevoel achter
laat, kan ik hier veel beter mee le
ven dan met die van de rechtbank
Breda. Het eindresul
taat is hier immers een
heffing zoals die uit
de wet voortvloeit.
Ondertussen wor
stelt de fiscale prak
tijk met de gevolgen
die de Vinken
slag-affaire heeft ge
had voor de algeme
ne werkwijze van de belasting
dienst. Uit angst om afspraken in
strijd met de wet te maken zijn de
inspecteurs namelijk doorgeslagen
naar het andere uiterste. Waar de
Nederlandse fiscus voorheen inter
nationaal geroemd werd vanwege
de bereidheid om praktische af
spraken te maken over fiscale
vraagpunten, kon er ineens niets
meer. Gelukkig is die koudwater
vrees langzaam aan het verdwij
nen en roept ook de leiding van
de belastingdienst de inspecteurs
op om niet te star te zijn bij het
maken van afspraken.
Van Jan Terlouw en
Sanne Terlouw zijn eerder
verschenen De charmeur
en Venijn.
