African Queen
v36 I Prisma
Zaterdag 18 augustus 2007 PZC
TUINEN
door Romke van de Kaa
Fuchsia wordt door
tuinvolk genegeerd; te
ordinair, te oubollig.
Is de fuchsia een vaste plant of een heester? Het antwoord
is niet makkelijk te geven. Een vaste plant verdwijnt 's win
ters volledig onder de grond. Hoewel, schoenlappersplan-
ten en huislook blijven 's winters groen. Het verschil zit niet
in het groen blijven, maar in het feit dat heesters houtige sten
gels hebben en vaste planten niet. Maar dan zijn we er nog
niet helemaal uit, want een fuchsia die in een strenge winter
tot aan de grond toe afvriest, kan in een zachte winter met
houtige stengels boven de grond blijven staan.
We kunnen niet anders dan concluderen dat de fuchsia zich
de ene keer als vaste plant en de andere keer als heester ge
draagt. Alles hangt af van het klimaat. De kerstster die bij ons
met Kerstmis als kamerplant op de televisie staat - zolang we
nog geen flatscreen hebben - is in een tropisch klimaat een
metershoge struik. De wonderolieplant die wij als eenjarige
kweken, is in het Midden-Oosten een stevige, houtige, winter
harde heester.
Om op de fuchsia terug te komen: al jaren geleden, toen we
nog strenge winters hadden, is aangetoond dat er heel wat
winterharde fuchsia's zijn. Toch brak de fuchsia nooit als tuin
plant door. We zetten onze tuinen vol met palmen, bananen
en olijven, waarvan het nog moet blijken dat ze een flinke win
ter kunnen doorstaan. Maar de fuchsia, waarvan de winter
hardheid allang is bewezen, wordt door het tuinvolk gene
geerd. Te ordinair, denk ik, en te
oubollig.
Toch zijn er - op de hortensia
na - weinig struiken die in de
schaduw gedijen en die bloeien
van juni tot november. Ik kan
me voorstellen dat niet iedereen
een grootbloemige fuchsia, zoals
Dollar Princess, zomaar naast subtiele borderplanten als
Zeeuws knoopje en hemelsleutel plant. Maar er zijn ook fuch
sia's met meer verfijnde bloemvormen, zoals bijvoorbeeld de
wilde Fuchsia magellanica. Voor een iets grotere bloem is er de
cultivar Riccartonii. En wie niet bang is voor karmijnrood met
gloeiend paars, zou eens naar Enfant Prodigue kunnen uitkij
ken - een goed winterharde fuchsia van zo'n anderhalve meter
hoog.
Maar goed, ik herken dovemansoren als ik ze zie en wat zal ik
mijn energie verspillen om planten aan te prijzen waarvan ik
weet dat u ze toch nooit zult aanschaffen. Misschien kan ik be
ter gokken op een exclusieve naamgenoot van de fuchsia, de
Phygelius of Kaapse fuchsia. De Kaapse fuchsia lijkt niet op
een fuchsia en is ook helemaal geen fuchsia, evenmin als iede
re kleine zangvogel een vink of een sijsje is. De Phygelius is
een halfheester die de hele zomer bloeit, met buisvormige, ge
le of oranje bloemen.
Er zijn twee soorten in cultuur: Phygelius capensis en Phygelius
aequalis. Beide soor
ten houden van
goed doorlatende
grond en van een
warme standplaats.
Dat wil niet zeggen
dat ze per se in de
zon moeten staan,
want ook in de scha
duw is soms een be
schutte standplaats
te vinden.
Phygelius capensis
wordt hooguit een
meter hoog en
bloeit met koraalro
de bloemen. Bij Phy
gelius auequalis, die
wat hoger wordt,
zijn de bloemen
rood met een gele
binnenkant.
De twee soorten
zijn met elkaar ge
kruist en de ontstane hybride heet Phygelius x rectus. Een op
vallende cultivar is Phygelius x rectus Sensation, die bij zijn in
troductie met zijn petuniaroze bloemen inderdaad een sensa
tie veroorzaakte. Het is een kleur die je moet liggen.
Een plant die iedereen die hem ziet wel in de tuin wil, is Phy
gelius x rectus African Queen, met oranjerode bloemen aan ste
vige bloemstengels van ruim anderhalve meter hoog. Knip de
verdorde stengels van de African Queen pas aan het einde van
de winter of in het vroege voorjaar terug.
Phygelius African Queen.
foto CPD
Ecologische ark
Een kijkje in de keuken van een Earthship.
ze wél te vinden, in totaal onge
veer duizend.
David Verstappen van de Bel
gische Earthship-organisatie zegt
dat het in zijn land gelukt is voor
verschillende projecten de vergun
ning rond te krijgen, „omdat men
erin geslaagd is de plaatselijke poli
tiek te overtuigen. Dat moet in Ne
derland nog gebeuren."
Naast het voordeel van ecologi
sche duurzaamheid is een Earth
ship kostenbesparend. Al was het
maar vanwege ontbrekende ener
gierekeningen. Aan het rest- en
bouwmateriaal is makkelijk te ko
men. En een Earthship bouw je in
principe zelf, op basis van de boe
ken die Reynolds erover schreef
L alleman: „Het hangt wel een
beetje af van je praktische in
slag. Als je al ervaren bent in
klussen en verbouwen, heb je ge
noeg aan het volgen van een stage
bij de bouw van een Earthship el
ders." Moet je er mensen voor in
huren, dan ziet het kostenplaatje
er heel anders uit.
Misschien klinkt het zelf bouwen
met recyclemateriaal wat primi
tief Maar dat is een vooroordeel,
onderstrepen de Earthship-bou-
wers. Verstappen: „In de VS staan
Earthships van wel veertig miljoen
dollar. Je kunt ze echt zo luxe ma
ken als je zelf wilt."
Zowel Lalleman als Verstappen
zouden graag in een Earthship wo
nen. „Ik werd verliefd op de
mooie vormgeving en exotische
uitstraling. Ik zou er zelf een in
Portugal willen bouwen", aldus
Lalleman. Verstappen heeft ook al
een constructie ontworpen met al
le voordelen van een Earthship,
die hij graag zou bouwen, maar hij
is nog op zoek naar sponsors.
Wanneer het grote publiek over
stag gaat, is de vraag. Lalleman: „Ik
denk dat dat pas gebeurt als in een
noodsituatie blijkt dat de leiding
netten waarop we zijn aangeslo
ten, niet meer zo vanzelfsprekend
zijn." Toch worden de eerste stap
pen in de goede richting gezet. In
Brighton is een hele wijk met
Earthships gebouwd. Zo veroveren
deze milieuvriendelijke arken lang
zaamaan Europa.
Ecologisch wonen raakt
steeds meer in trek, met
een Earthship als het
toppunt: een volledig
zelfvoorzienende woning,
gebouwd van
recyclemateriaal.
door Caroline Cöttgens
foto's CPD
Gek van het lavendorp in
de Efteling of de hob-
bit-huisjes uit Lord of
The RingsDan is het
makkelijk voor te stellen: wonen
in een Earthship. Die term werd
bedacht door de Amerikaanse ar
chitect Michael Reynolds, die ze al
dertig jaar bouwt. Afgedankte pro
ducten worden hergebruikt en er
wordt duurzame technologie toe
gepast. Ze zijn niet te vergelijken
met een normaal huis. De muren
zijn gemaakt van autobanden ge
vuld met aarde, die, afgedekt met
adobe (een mengsel van aarde, wa
ter en stro), niet blootstaan aan
lucht of licht en zo geen giftige gas
sen uitstoten.
Blikjes en glaswerk vormen ook
vulmateriaal voor de aarden mu
ren, die na afwerking gewoon kun
nen worden geschilderd. Een fun
dering heeft het huis niet, die is
door de bouwconstructie ook niet
nodig.
Earthships zijn volledig zelfvoor
zienend. Er is een eigen afwate
ringsnetwerk: afwaswater en
douchewater worden gefilterd via
een speciaal aangelegd systeem.
Dit vindt gedeeltelijk plaats met
behulp van planten, wat de vele
plantenbakken in huis verklaart.
Toiletafval wordt gecomposteerd,
regenwater gefilterd tot drinkwa
ter. Klimaatbeheersing maakt ver
warming of airconditioning over
bodig; de zon verwarmt het huis,
de aarde koelt het af De massa
van de dikke muren stabiliseert de
temperatuur.
Theo Lalleman van de Nederland
se Stichting Owaze, die zich hard
maakt voor de bouw van Earth
ships, zegt: „Volgens architect Rey
nolds is het onvermijdelijk dat we
op een bepaald moment weer op
deze manier gaan leven. De wijze
waarop we nu omgaan met ons
energiesysteem, is gedoemd te mis
lukken. Aangetoond is dat Earth
ships aanzienlijk kunnen bijdra
gen aan de vermindering van de
C02- uitstoot."
Ecologisch wonen, zoals dat kan
met een Earthship, zou daarom
wel eens het wonen van de toe
komst kunnen zijn. Toch staat er
in Nederland nog geen Earthship.
Plannen om ze te bouwen, zijn er
wel. Zo heeft de stichting Aarde-
huis Nederland plannen voor de
oprichting van een ecodorpje in
Deventer, met vijftien tot twintig
Earthships. Het grote probleem is
dat Earthships een volledig nieu
we bouwstijl vormen, waardoor
een bouwvergunning bijna niet is
te krijgen. Aan een eis voor riole
ring bijvoorbeeld wordt al niet vol
daan. In de rest van de wereld, zo
als in de VS, Australië, Japan, Zwe
den, Engeland en Frankrijk, zijn
Leren een Earthship te
bouwen? Tot eind de
cember 2007 kun je te
recht in Valencia waar
er een komt te staan.
Voor informatie en de
tails over voortgang en
aanmelden: www.oscar-
lisabuild.blogspot.com
of e-mail:
lisajane@oscarbriz.com
www.owaze.nl
www.earthshipbel-
gium.be
►-
