Verslaafd aan applaus
HN DE ROEM
Tineke Schouten
1 v11
PZC Zaterdag 4 augustus 2007
Tineke Schouten: „Dit vak vereist dat je altijd vrolijkheid uitstraalt.'
Noem haar geen cabaretière. Cabaret is kritisch. Tineke
Schouten vindt zichzelf comédienne.
Gewoon om te lachen.
Haar kracht zit in de gekke typetjes,
zoals Lenie van de Takkestraat. De Lenie die haar na een
moeizame aanloop als artiest in één keer bekend maakte.
door Jan Vriend foto ANP
In de zomerserie 'De tol van de roem' komen
mensen aan het woord die op hun vakgebied
succesvol zijn. Welke prijs betalen ze daar
voor?
Vandaag aflevering 6: Tineke Schouten
Al jaren trekt Tineke Schou
ten (52) volle zalen. Ze is ge
trouwd, moeder van doch
ters van 25 en 20 jaar en
woont naast burgemeester
Annemarie Jorritsma in een landhuis in Al-
mere. Bij dat landhuis kreeg ze laatst fans
aan de deur. Zomaar, op een zondagmid
dag. Een moeder met haar tienerdochter.
„Op zo'n moment kan ik die mensen op
de drempel gedag zeggen, koeltjes een
hand geven en de deur weer dichtgooien.
Want het is natuurlijk een inbreuk op je
privéleven, maar ik weet zeker dat ik de he
le dag een rotgevoel zou hebben, als ik dat
zou hebben gedaan. Dus ik vraag ze bin
nen en drink een kopje thee met ze. Om
dat ik weet dat ik die mensen daarmee een
mooie middag bezorg en daar dan zelf
weer een goed humeur aan overhoud.
„Het zal wel met mijn opvoeding te ma
ken hebben. Als middenstandskind ben ik
nou eenmaal grootgebracht met de bood
schap dat je het de mensen naar de zin
hoort te maken."
Haar ouders hadden een supermarkt in
Utrecht. Het gezin woonde bij de zaak.
„Als een bejaarde klant met volle tassen de
winkel uitliep, riep mijn vader me. Even
helpen de boodschappen naar huis te sjou
wen."
Het liefste was ze vanaf de schoolbanken
al het podium opgestapt. Thuis vonden ze
dat maar niks. Een artiest heeft toch geen
zekerheid? Na baantjes als receptioniste bij
een hotel, de VW en een autobedrijf kon
ze uiteindelijk toch als prof het theater in.
De aanloop was lang. Jaren werkte ze 'in
de marge' van de showbizz. Tot ze in 1983
in zee ging met producent John de Mol.
Hij bracht haar shows op de televisie, waar
na heel Nederland wist wie Tineke Schou
ten was.
Een gesprek in de kleedkamer, de middag
voor een voorstelling. Halverwege de trans
formatie van gewoon naar artiest. Ook het
gesprek loopt langs die grens tussen thuis
en toneel. Ze vertelt over haar nieuwe
show PosiTien, waarmee ze vanaf augustus
door het land trekt. Altijd die druk. Tek
sten en muziek schrijft ze zelf Om haar
muzikanten, technici en assistenten te kun
nen betalen, moeten de zalen vol zitten.
Geen succes betekent geen geld.
„Dit vak vereist dat je altijd vrolijkheid uit
straalt. Ook al ben je moe en afgedraaid,
het publiek verwacht een positieve lading.
Dat heb ik ook thuis geleerd: je klanten
stel je niet teleur. Altijd glimlachen. Proble
men hou je binnenskamers. Natuurlijk
heb ik ook wel eens strubbelingen met ma
nagers of medewerkers, maar de show
must go on. Dus praat je het gauw uit en
ga je weer met een glimlach het toneel op.
„Sommige collega's laten hun teksten door
anderen schrijven, ik wil alles zelf doen. Ik
kan ook niet met een serieus gezicht over
een verloren liefde zingen als mijn man ge
woon thuis op me zit te wachten. De emo
ties die ik voor het voeüicht breng, moe
ten uit mezelf komen."
Steeds tijdgebrek. Teksten moeten af, ze
wordt in theaters verwacht en thuis wil ze
moeder en echtgenote zijn.
„De dag na de begrafenis van mijn vader
stond ik weer op het toneel. Hij overleed
plotseling, zeven jaar geleden. Voor mijn
gevoel ben ik veel te snel weer aan het
werk gegaan. Dat was wel helemaal in zijn
lijn. Hij zou niet hebben gewild dat ik af
zegde. 'De mensen verwachten je, dus ga
je', was zijn theorie.
„De schoolvoorstellingen waarin mijn
dochters speelden, heb ik gemist omdat ik
die avonden zelf op het toneel stond. Bij
het afzwemmen voor hun diploma's was
ik onderweg. Gelukkig vingen opa en oma
het op, maar ik vind het nog steeds jam
mer dat ik daar niet bij was.
„Mijn jongste dochter is in juli 1986 gebo
ren. Het was net na mijn doorbraak. In sep
tember ging mijn nieuwe show van start.
De theaters waren al geboekt, maar de
voorstelling moest ik nog schrijven. Daar
om ben ik twee weken na de bevalling al
met borstvoeding gestopt. Die eerste maan
den heb ik haar heel vaak naar oma ge
bracht om zelf weer aan een liedje of een
tekst verder te werken. Ik genoot ervan
dat dat lukte, maar had ook het gevoel dat
ik mijn kinderen tekort deed.
„Achteraf denk ik: hoe heb ik me zo gek
kunnen laten maken? Waarom ben ik niet
drie maanden lekker met mijn kleintje op
de bank gaan zitten? Geld was toen echt
geen drijfveer. Het management regelde
alles. In die tijd deelde ik niet eens in de
winst. Ik kreeg een salaris, daar deed ik het
voor.
Het gebrek aan privacy. Haar dochter van
20 werd moeder. Al vroeg tijdens de zwan
gerschap kreeg de roddelpers er lucht van.
„Mijn dochter was blij dat ze moeder
werd, maar voor mij kwam de zwanger-
schap nogal onverwacht. Ik was twee we
ken van slag nadat ze het me had verteld.
Op zo'n moment zit je echt niet te wach
ten op de roddelpers. Op de dag van de ge
boorte belde RTL Boulevard. Of ze een foto
van mijn kleinkind konden krijgen. Mijn
dochter hoefde niet zo nodig met haar ba
by in de schijnwerpers.
„Ik besef dat die aandacht voor mijn privé
leven bij het vak hoort. Het publiek mag
best weten dat ik trots ben op mijn klein
kind. Net zoals de buitenwacht mag weten
dat het bij mij niet altijd rozengeur en ma
neschijn is. Ik sta toch al zo vaak op de fo
to als de stralende artieste met het grote
succes en het mooie huis. Als je niet uit
kijkt, denkt de buitenwereld al gauw dat ik
alles heb en dat er bij mij nooit iets tegen
zit. Van mij mag iedereen weten dat er bij
ons thuis ook zorgen zijn.
„De reacties op verhalen in de roddelpers
zijn niet altijd vervelend. Na de verhalen
over de zwangerschap van mijn dochter
kreeg ik brieven van vrouwen die uit eigen
ervaring schreven hoe leuk het is om jong
oma te zijn."
Het verslavende van het vak. Dat
hechten aan het applaus van
een publiek dat iedere keer
meer verwacht.
„Ik doe dit werk 26 jaar. Toen ik begon,
had ik nooit gedacht dat ik het zo lang zou
volhouden. Nu weet ik dat ik heel moeilijk
buiten het vak kan. Het gevoel dat er een
volle zaal op je zit te wachten, is onbe
schrijflijk. De vrijheid om mijn gevoel met
mijn publiek te delen, zie ik als een groot
voorrecht. De waardering daarvoor voelt
als een warm bad. Daarom neem ik alle na
delen graag op de koop toe.
„In praktische zin biedt dit vak veel voor
delen. Welke werkende vrouw is bijna ie
dere dag tot drie uur thuis? Wie kan zijn
eigen collega's kiezen? Wie wordt door de
ober naar de mooiste tafel van het restau
rant gebracht omdat hij je van de tv heeft
herkend? Ook qua beloning is dit geen
slecht vak. Denk nou niet dat we miljoe
nen op de bank hebben, daarvoor heb ik
altijd te veel in mijn shows geïnvesteerd.
Steeds nóg flitsender decors, nog mooiere
kostuums. Want het publiek rekent erop
dat ik iedere keer weer met wat nieuws uit
pak. Over geld hoefik echt niet te klagen.
We wonen prachtig, rijden een mooie au
to en leven er goed van."
Toch was er twijfel. Doorgaan ja of nee?
„Ik heb er wel eens over gedacht om met
werken te kappen. Zoals iedereen dat
soms doet. De jongste is straks het huis uit,
er breekt een nieuwe fase aan in mijn le
ven. Ik dacht: het is genoeg geweest, ik ga
lekker van mijn kleinkind genieten. Toen
ik het goed op me liet inwerken, besefte ik
dat thuis zitten niet bij me past. Niks
doen, daar word je toch chagrijnig van?
Stoppen met werken zou ook funest zijn
voor mijn lijf Het zou thuis veel te gezellig
worden. Ik ken mezelf, ik ken mijn man.
Dat wordt iedere dag gasten, lekker eten
en veel wijn op tafel. Ik zou kilo's aanko
men. Laat mij maar het toneel op gaan.
Veel beter voor mijn gezondheid."
