Ruzie binnen
geledingen
van Al Qaida
misten
'De bestorming van de Rode Moskee heeft Pakistan en zijn regime op de rand
gebracht Van een dodelijke situatie Ahmed Rashid, Pakistaans journalist en schrijver
PZC Vrijdag 3 augustus 2007 1 1
een generaal
Tussen al het slechte
nieuws is er voor presi
dent Musharraf en de
rest van de wereld toch nog
een mogelijk lichtpuntje: in
de rangen van Al Qaida is ru
zie uitgebroken. Het conflict
zou gaan tussen volgelingen
van de vermeende nummer
twee, de Egyptische oogarts
Ayman al-Zawahiri, en de fac
tie van de charismatische Li-
biër Abu Yahya al-Libi. Paki
staanse inlichtingendiensten
geloven dat al-Zawahiri ach
ter twee aanslagen zat op pre
sident Musharraf in 2003.
Ook zou hij de opstand in de
Rode Moskee hebben geor-
chestreerd.
Volgens het Amerikaanse
weekblad Newsweek, dat zegt
zich te baseren op interviews
met een Pakistaanse en een
Taliban-official, is de jacht op
Musharraf voor de Egypte
naar een complete obsessie
geworden, een persoonlijke
kruistocht. Ook de aanhan
gers van al-Libi zouden de ge
neraal liever nog vandaag dan
morgen kwijt zijn, maar zij
vinden de methoden van
al-Zawahiri wat al te ruig.
Ze vrezen dat een overdaad
aan agressie richting Mushar
raf de toorn van de generaal
zou kunnen wekken. Die zou
daardoor opnieuw zijn troe
pen opdracht kunnen geven
tribale gebieden zoals Wazi-
ristan schoon te vegen van ex
tremistische elementen en zo
doende Al Qaida- en Taliban-
strijders hun schuilplaats ont
nemen.
Bovendien stoort het de fac
tie van al-Libi dat al-Zawahiri
zich zo nadrukkelijk op de
voorgrond dringt (hij stuurt
de laatste tijd opvallend vaak
video's van zichzelf rond), ter
wijl - aldus de informanten
van Newsweek - opperhoofd
Osama bin Laden nooit offici
eel een plaatsvervanger heeft
aangewezen.
Bin Laden zelf, volgens Ameri
ka mogelijk ziek, zou de Libi
sche en Egyptische facties uit
elkaar proberen te houden
door hun verschillende taken
te geven en bemiddelaars in
te schakelen om ze weer na
der tot elkaar te brengen.
Een Amerikaanse expert in
het islamitisch radicalisme,
John Arquilla, zegt dat de
strijd gaat over de 'strategi
sche ziel' van Al Qaida. „Er
wordt een diepgaand debat
gevoerd over de vraag of de
Pakistaanse regering moet
worden omver geworpen-
dat zou hen namelijk de con
trole geven over nucleaire ca
paciteit", schetst Arquila een
dreigend scenario.
Benazir Bhutto foto EPA
ling bracht Musharraf vorig najaar
ertoe een akkoord te sluiten met de
opstandige stammen in Waziristan.
De deal luidde dat Islamabad zijn
f troepen zou terugtrekken als Tali
ban- en Al Qaida-sympathisanten
hun opstand zouden staken. Ook
i moesten zij beloven niet langer
„Zoals iedere Pakistaanse mili
tair heeft Musharraf in de strijd
tegen aartsvijand India trouw
moeten zweren aan de jihad."
Samina Ahmed van de Interna
tional Crisis Group noemt dit
echter 'onzin'. „Het enige wat
Musharraf wil, is cynisch vast
houden aan zijn macht. En daar
voor heeft hij soms de islamis-
ten nog nodig."
voortdurend buurland Afghanistan
binnen te vallen. De overeenkomst
(die overigens na de slag om de Ro
de Moskee door de stamleiders su
biet werd opgezegd) gaf pro-Taliban-
stammen en Al Qaida echter alle ge
legenheid zich te hergroeperen en
overal weer trainingskampen voor ji-
had-rekruten te openen.
Volgens Samina Ahmed is de enige
weg uit de geweldsspiraal een terug
keer naar de democratie in Paki
stan. Maar zou daar niet het gevaar
in schuilen dat extremistische mos
lims de macht in handen krijgen?
Geen prettig vooruitzicht, zeker
niet als je bedenkt dat Pakistan nog
altijd over atoomwapens beschikt.
Ahmed: „Ik geloof er niks van. Bij
de laatste verkiezingen in 2002 kre
gen de radicale islamitische partijen
slechts een paar procent van de
stemmen. De situatie kan onmoge
lijk in vijfjaar tijd rigoureus zijn ver
anderd."
Eind dit jaar zijn er zowel
presidents- als parle
mentsverkiezingen. Ge
ruchten zwellen steeds lui
der aan dat de president
een deal voorbereidt met de Paki
staanse Volkspartij (PPP) van de in
ballingschap levende oud-premier
Benazir Bhutto. Daarmee zou het
(gedeeltelijk) herstel van een burger
regering mogelijk worden. Onder
deel van de eventuele overeen
komst is dat Bhutto (voor de derde
keer) premier wordt en Musharraf
terugtreedt als opperbevelhebber
van het leger. Rashid lijkt zo'n verge
lijk heel waarschijnlijk. „Maar of het
Musharraf kan redden, is maar zeer
de vraag. Hij staat van alle kanten
onder druk, zijn tijd is voorbij."
In de Verenigde Staten gaan er in
derdaad steeds meer stemmen op
Musharraf te laten vallen. De Demo
cratische presidentskandidaat Ba-
rack Obama riep afgelopen week
nog openlijk dat als hij het voor het
zeggen krijgt, na Afghanistan en
Irak, Pakistan aan de beurt is. Ras
hid ziet dat op korte termijn niet ge
beuren. „Maar slaagt het leger er
niet in het extremisme neer te
slaan, dan loert inderdaad het ge
vaar dat Washington optreedt."
Volgens Ahmed van de ICG gebeurt
dat allang, getuige de bombarde
menten die de Amerikaanse lucht
macht uitvoert in het grensgebied
tussen Afghanistan en Pakistan.
Rashid en Ahmed zijn het er over
eens dat de nu al jarenlang durende
militaire dictatuur het extremisme
in Pakistan slechts aanwakkert. Wat
gebeurt er volgens hen als de verkie
zingen dit jaar niet leiden tot (een
begin van) het herstel van een bur
gerregering? Ahmed: „Het ergste
wat Pakistan kan overkomen, is dat
het leger de staat van beleg afkon
digt. De mensen zijn zo moe van de
dictatuur, dat ze dat niet zullen pik
ken. Dan zullen er overal opstanden
uitbreken."
Rashid schetst een soortgelijk beeld.
„Het zwartste scenario is dat Paki
stan verwordt tot een mislukte
staat. Met anarchie en massaal
bloedvergieten in de regio's, moge
lijk eindigend in burgeroorlog. En
toename van Al Qaida-achtige groe
pen. De terreur zal dan verder toene
men. Wereldwijd."
Karachi
Noordwestelijke
Noord-Waziristan Grensprovincie
AFGHANISTAN «sse»». Kashmir
Islamabad
JKi I -
Zuid-Waziristan
PAKISTAN
Boloetsjistan
INDIA
WfflËmBill
infographic CvW
CHINA
