Sjanghai
verandert
constant
ii
v29
PZC Zaterdag 28 juli 2007
Sjanghai bouwt maar door.
Acrobaat met op de achtergrond Pudong.
De Bund in Sjanghai was ooit een
overslagplaats van goederen. Nu is het een
hippe wijk met moderne architectuur en een
bruisend uitgaansleven.
tekst en foto's Paul van Riel
Sjanghai maakt in tegenstelling
tot andere Chinese steden, een
westerse indruk die zich ook
uit in de moderne levenswijze
van de bevolking. Sjanghai is
China's grootste havenstad.
Naast het beschreven haven
front heeft de stad ook een
uniek oud centrum rond de Yu
tuin. Bekend is ook de typisch
Sjanghaise stijl van koken waar
in veel vis en schelpdieren ver
werkt zijn.
Bezoekers van China moeten in
het bezit zijn van een geldig
paspoort en een visum. Infor
matie: Chinese ambassade,
Willem Lodewijklaan 10, Den
Haag, 070-3065090.
Reisgids: All About Shanghai
(A Standard Guidebook). Her
uitgave van een reisgids uit
1934. Time Out Guides. VNC
Asia Travel, tel 030-2311500,
www.vnc.nl
naars en restaurateurs neergestre
ken. Vijfsterrenhotels openden
hun deuren, alle grote modelabels
vechten om een plek, exclusieve
restaurants, bars en clubs barsten
uit hun voegen. Niet alleen de
enorme expatbevolking weet er de
weg, maar vooral ook de goed ver
dienende local die wil laten zien
dat het nieuwe China niet veel
met het China van vijfentwintig
jaar geleden te maken heeft.
Aan de andere kant van de rivier,
pal tegenover de Bund in het
nieuw ontwikkelde Pudong, is dat
nog evidenter. Vijftien jaar gele
den liepen hier nog de buffels in
het veld (de jonken op het water
waren slechts een paar jaar eerder
verdwenen). Nu kijkt men er on
der het genot van een (duur)
drankje in de hoogste bar van de
wereld op de 87ste verdieping van
het Hyatthotel in de Jingmaotoren
neer op het immense gebouw dat
in 1909 in opdracht van The
Shanghai Club werd neergezet. Nu
een Kentucky Fried Chickenrestau
rant, toen de club met de langste
bar (33 meter) van de wereld.
China was en blijft een land van
superlatieven.
Hongkong TAIWAN
LAOS
infographic CvW Bund Hu0^
Shanghai
Peking
7'oèsè rrvJJ
Yangtzerivier jt
CHINA
•Shanghai
MONGOLIË
genheid te geven schepen erlangs
te trekken. Midden negentiende
eeuw, toen de Engelsen, Fransen
en Amerikanen er hun concessies
betrokken, kreeg deze reep land de
naam Bund. Het woord heeft een
Hindoestaanse oorsprong en bete
kent zoveel als kade, oeververster
king. Tot de opkomst van de trein
en later de luchtvaart en de ont
wikkeling van havenfaciliteiten
stroomafwaarts richting Yangtzeri
vier was dit de plaats waar de
meeste goederen werden overgesla
gen. De overgrote meerderheid
van de buitenlandse bezoekers zag
De koloniale bebouwing
van het beroemdste
stuk Chinese rivieroever
leest als een architec
tuurhandleiding; gotisch, ro-
maans, renaissance, klassiek, ba
rok, art deco. Stuk voor stuk heb
ben de imposante gebouwen die
in de eerste helft van de negentien
de eeuw langs de Bund verrezen -
hotels, consulaten, banken, han
delshuizen - een geschiedenis te
vertellen.
Hoe zij werden gefinancierd door
niets en niemand ontziende ty
coons, hoe hun bouwstoffen vaak
van verre kwamen (marmer uit
Italië), hoe in 1949 na de overwin
ning van de communisten hun ei
genaars en bewoners halsoverkop
vluchtten en hoe ze, na decennia
verwaarlozing, sinds het eind van
de jaren negentig een peperdure
facelift ondergaan.
De Huangpurivier is Sjanghais ver
binding met de buitenwereld en
reeds in een ver verleden werd
van overheidswege bepaald, dat
een lang stuk oever onbebouwd
moest blijven om koelies de gele
zijn schip afmeren aan de kade ten
noorden van de Bund, pal over de
brug van de Suzhou Creek. Hun
kennismaking met deze metro-
pool-in-aanbouw begon dus
meestal met een spectaculair uit
zicht op Bund en skyline vanaf
het stuurboorddek. Met het
groeien van de stad in de tweede
helft van de negentiende eeuw
werd het er zo druk, dat de ge
meenteraad in 1880 besloot de
Waitan - zo noemen de meeste
Chinezen de Bund - vanaf de Su
zhou Creek, die in de Huangpuri
vier uitmondt, tot ongeveer ander
halve kilometer stroomopwaarts
in een boulevard te veranderen.
Een verdere verbreding was nood
zakelijk in het begin van de twinti
ger jaren van de vorige eeuw.
Vanaf 1949 namen de communisti
sche partij en overheden hun in
trek in de kapitale gebouwen,
maar ze bekommerden zich niet
om onderhoud. Tijdens de Cultu
rele Revolutie werden diverse inte
rieurs zelfs leeggeroofd.
Een stinkende snelweg langs
het water maakte een be
zoek aan de Bund in de ja
ren tachtig en negentig tot een
niet ongevaarlijk uitstapje. Maar in
2002 werd definitief vrij baan ge
maakt voor het toerisme en kon
den gebouwen een culturele be
stemming krijgen.
In de laatste jaren is er dan ook
een onstuitbare stroom architec
ten, interieurontwerpers, stads
planners, hoteliers, galerie-eige-
Chinezen wagen
een dansje in het
moderne Sjanghai.
