Libië laat verpleegkundigen vrij
Vrijlating kan relatie Libië
en Europa flink verbeteren
Él
Hoofdrol
voor Cécilia
Sarkozy
in Woerden
8 Woensdag 25 juli 2007 PZC
Vijf zusters en arts na
acht jaar cel gearriveerd
in Bulgarije.
door onze correspondent
Marloes de Koning
BELGRADO - De vijf Bulgaarse ver
pleegsters en de Palestijns-Bulgaar
se arts die acht jaar in Libië gevan
gen zaten op beschuldiging van
het met hiv besmetten van 400
kinderen, zijn vrij. Ze kwamen gis
terochtend aan in de Bulgaarse
hoofdstad Sofia, waar de Bulgaarse
president Pardanov hen direct zijn
pardon gaf Ze hoeven hun levens
lange celstraf niet uit te zitten.
door onze correspondent
Olivier van Beemen
PARIJS - De hyperactieve Franse
president Nicolas Sarkozy had gis
teren een droomdag: in het presi
dentiële vliegtuig nam zijn echtge
note Cécilia de vijf Bulgaarse ver
pleegsters en de Palestijnse arts
mee van Libië naar de Bulgaarse
hoofdstad. Deze diplomatieke
triomf, waar de Fransen achter de
schermen hun gewicht achter heb
ben gezet, straalt af op de presi
dent. En nog mooier: Sarkozy lijkt
ook een passende rol te hebben ge
vonden voor zijn vrouw.
Twee keer bezocht de presidents
vrouw de afgelopen week Libië, in
het gezelschap van de naaste advi
seurs van de president. Sarkozy
nam een ingecalculeerd risico: als
de missie zou falen,-had hij zijn
vrouw (en zichzelf) in een lastig
parket gebracht.
Zelf zei de president gisteren over
de ontknoping van het drama in
Libië: „Het ging over vrouwen, er
speelde een humanitair probleem.
Ik was van mening dat Cécilia een
nuttige bijdrage kon leveren en dat
heeft zij gedaan." Cécilia liet zich
sturen voor een moeilijke bood
schap. Wellicht zal ze vaker optre
den als er een oplossing moet wor
den gevonden voor netelige kwes
ties, zoals de gijzeling van Ingrid
Betancourt in Colombia.
Cécilia en haar man zullen een tan
dem vormen. Haar rol in het be
stuursapparaat wordt komende
september officieel ingevuld. En
dat terwijl het huwelijk recentelijk
nog een slechte fase kende, waarin
beiden een buitenechtelijke relatie
hadden.
Weinig Bulgaren hielden het giste
ren droog tijdens de aankomst van
de verpleegsters op het vliegveld
in Sofia. De honderden burgers
die buiten het vliegveld waren toe
gestroomd, droegen een spandoek
met het woord 'Onschuldig' en
vlaggen en linten in de Bulgaarse
driekleur.
Sinds december vorig jaar is in Bul
garije intensief campagne gevoerd
om meer aandacht te krijgen voor
het lot van de verpleegsters. Veel
burgers en prominenten droegen
het afgelopen halfjaar een lintje op
hun kleding, een variant op het in
ternationale symbool voor solidari
teit met aids-slachtoffers. Op de
EU wil economische en
diplomatieke banden
met Khadafi aanhalen.
door onze correspondent
Hans de Bruijn
BRUSSEL - De vrijlating door Libië
van vijf Bulgaarse verpleegsters en
een Palestijnse arts zal ingrijpende
gevolgen hebben voor de relatie
tussen de EU en het Noord-Afri
kaanse land. De diplomatieke be
trekkingen met Libië worden ge
normaliseerd en op economisch,
cultureel en toeristisch gebied wor
den de banden met het land aange
haald.
Dat blijkt uit de overeenkomst die
EU-buitenlandcommissaris Benita
Ferrero-Waldner en het bewind
van kolonel Khadafi maandag slo
ten. „Nu deze tragische zaak is op
gelost, kunnen we gaan denken
aan een nieuw tijdperk in onze be
trekkingen", zei de Oostenrijkse
commissaris gisteren in Brussel,
na haar terugkeer uit Sofia waar
heen zij de zes had begeleid.
lintjes stond in het Bulgaars en En
gels 'Jullie zijn niet alleen'.
De familieleden die op het vlieg
veld aanwezig waren leken, net als
de verpleegkundigen zelf, vooral
te moeten wennen aan de idee dat
het deze keer écht zover was. Jaren
lang moesten ze aanzien hoe in Li
bië keer op keer werd herhaald dat
de verpleegkundigen door een
vuurpeloton ter dood zouden wor
den gebracht. Na jaren van ondoor-
Vijf Bulgaarse verpleegsters en
een Palestijnse arts, die in Libië
waren veroordeeld omdat ze kin
deren opzettelijk met aids zou
den hebben besmet, zijn vrij.
Zowel Ferrero-Waldner als voorzit
ter Barroso van de Europese Com
missie ontkende gisteren in alle
toonaarden dat de EU diep in de
buidel heeft getast om de vrijla
ting van de vijf Bulgaren en de Pa
lestijn mogelijk te maken. De EU
zal zich wel inzetten voor vrijwilli
ge bijdragen van landen, organisa
ties en bedrijven aan een fonds
om de families van de geïnfecteer
de kinderen te helpen, en het zie-
De Europese Unie ontkent
diep in de buidel te hebben
getast voor de vrijlating
kenhuis in Benghazi te steunen.
Dat ziekenhuis krijgt bovendien
2,5 miljoen euro van de EU. De fa
milies zouden elk op ongeveer
750.000 euro mogen rekenen.
Ferrero-Waldner benadrukte dat
nog geen bijdragen voor dat fonds
zijn ontvangen. Ook wilde zij niet
ingaan op geruchten dat de emir
van de Golfstaat Qatar op verzoek
zichtige 'stille diplomatie' heeft de
huidige Bulgaarse regering het lot
van de verpleegsters bewust tot
een internationale kwestie verhe
ven. Sinds 1 januari 2007 is Bulga
rije lid van de EU. Dat maakte vol
gens premier Sergei Stanishev het
verschil.
Het optreden van de regering
roept in Bulgarije gemengde gevoe
lens op. „De tekst 'Jullie zijn niet
alleen' slaat niet alleen op de ver
pleegsters, maar ook op onze rege
ring die het niet alleen af kon",
zegt Ognian, maker van een websi
te over Bulgarije en de EU. „Een
brevet van onvermogen", noemt
hij de strategie.
van de EU financieel is bijgespron
gen. Barroso prees eerder op de
dag wel de bemiddelende rol van
de emir.
De overeenkomst met Libië bevat
afspraken over beurzen voor Libi
sche studenten, het openen van
de Europese markt voor Libische
goederen, samenwerking op cultu
reel en archeologisch gebied, het
verruimen van de visaregeling en
meer samenwerking bij het contro
leren van de stroom Afrikaanse mi
granten die via Libië naar Europa
proberen te komen.
Ferrero-Waldner bestreed dat de
vrijlating van de zes duur is be
taald. „Tot nu toe was onze relatie
met Libië niet erg positief, mede
door deze kwestie. Deze tragische
zaak biedt nu kansen voor de hele
regio. Wij hebben er alle belang
bij om onze betrekkingen met Li
bië te verbeteren."
De EU heeft diplomatieke relaties
met alle Noord-Afrikaanse landen,
behalve met Libië. In Brussel werd
gesproken over 'een strategisch be
lang'.
WOERDEN - De vader, moeder en
zus van de gisteren vrijgelaten Bul
gaars-Palestijnse arts Ashraf El Ha-
goug Gomma zijn bijzonder ver
heugd dat hun zoon en broer vrij
komt.
„We willen iedereen bedanken die
aan de vrijlating heeft meege
werkt", zei vader El Hagoug. Hij
heeft telefonisch contact gehad
met zijn zoon. „Hij is ontzettend
blij weg te zijn uit Libië. Het gaat
goed met hem." De ouders vliegen
vandaag naar Sofia. Hun zoon
komt waarschijnlijk vrijdag naar
Woerden. De arts is overigens niet
bekend met Nederland, want zijn
ouders wonen hier pas sinds 2004.
Chronologisch overzicht
9 februari 1999: In de Libische ha
venstad Benghazi worden 23 Bul
gaarse artsen en verpleegkundigen
gearresteerd.
7 februari 2000: Zes Bulgaren en
een Palestijn worden berecht op
verdenking van samenzwering te
gen de Libische staat en het opzet
telijk besmetten van kinderen met
het aidsvirus HIV.
2 juni 2001Twee zusters zeggen
dat ze door marteling tot een be
kentenis zijn gedwongen.
17 februari 2001: vrijspraak voor
samenzwering. Er komt een nieu
we rechtszaak over het opzettelijk
veroorzaken van een epidemie.
3 september 2003: Bekend wordt
dat het aidsvirus al in het ziekenhui
zen rondwaarde voor de verdach
ten er in 1998 kwamen werken.
6 mei 2004: Vijf verpleegsters en
de Palestijnse arts worden ter
dood veroordeeld. De Bulgaarse
arts wordt vrijgesproken.
11 mei 2006: nieuwe rechtszaak.
19 december 2006: De zes wor
den weer ter dood veroordeeld.
10 juli 2007: een regeling tussen
de families van de besmette kinde
ren en de veroordeelden.
17 juli: Doodvonnissen omgezet in
levenslange gevangenisstraf.
24 juli: vrijlating.
foto AP
Cécilia Sarkozy
De vijf Bulgaarse verpleegkundigen en een Palestijns-Bulgaarse arts (midden, met bloemen) vieren hun thuiskomst in de hoofdstad Sofia. Zij kwamen vrij
nadat zij eerder in Libië tot levenslange gevangenisstrafwaren veroordeeld wegens hun vermeende rol bij de besmetting van kinderen met aids. foto AP