Een eerbetoon aan de TSM
14 Dinsdag 24 juli 2007 PZC
wat met schepen en die wens ging
in vervulling door een aanstelling
als leerling-tekenaar bij de TSM in
1949. „Mijn vader had gevaren,
dus ik wist wat een schip was.
Meer niet. Ik mocht beginnen met
het tekenen van mangaten."
In de avonduren studeerde
Doorns: scheepstekenen, machine
bouw, jachtbouw. „Ik heb meege
werkt aan 52 nieuwe schepen, van
de kiel tot het topje van de mast,
van tekenen van het ontwerp tot
de constructie. Dat was het voor
deel van een kleine werf - je
moest alles doen."
Het ontwerpen van een schip
vond hij mooi werk. „Een leeg vel
papier voor je neus en dan zien
dat er iets op getekend wordt dat
ook nuttig is. Je kreeg de afmetin
gen op en daar moest je mee aan
de slag. Eerst een algemeen plan,
dat bepaalde de verdere invulling.
]e kon er vrij veel van jezelf inbren
gen. Je kreeg alleen te horen: geen
gesodemieter met te veel ronde
dingen. Die waren lastiger te ma
ken. Tegenwoordig gaat alles met
de computer."
In de jaren zestig raakte de werf
door de malaise in de scheeps
bouw in de versukkeling. Gezocht
werd naar andere werkzaamhe
den. Zo belandde Dooms in de in-
terieurbouw. „Ik heb een hele tijd
niks met schepen gedaan, hoewel
die toch mijn voorkeur hadden.
Met een hele ploeg hebben we
veel cafés ingericht en verschillen
de kantoren. Ze hebben me wel
eens gezegd: jij bent de enige die
met zestien timmerlieden nog
geld voor de TSM verdient."
Na zijn gedwongen vertrek in 1978
kon hij na enige tijd aan de slag in
de jachtbouw. Tot aan zijn vut was
hij actief bij Standfast Yachts in
Breskens.
Nu ziet hij vanaf zijn hoge flat ach
ter de zeedijk van Terneuzen nog
regelmatig op de Westerschelde
schepen varen waaraan hij heeft
door Rinus Antonisse
Bijna dertig jaar geleden
kwam door faillissement
een eind aan het bestaan
van de NV Terneuzensche
Scheepvaart Maatschappij. Uit de
boedel redde Frans Doorns - één
van de 116 werknemers die ontslag
kregen - een ladenkastje. Daarin
zaten op microfilm alle hoofdteke
ningen van op de werf gebouwde
schepen. Die mochten niet verlo
ren gaan, vond hij. Jaren later
bleek zijn vooruitziende blik: de te
keningen zijn nu voor hem onmis
baar bij het maken van schaalmo
dellen.
Het is een hobby en tegelijk een
welbewust eerbetoon aan de TSM.
Volgens geboren Terneuzenaar
Dooms een ten onrechte in de ver
getelheid geraakte industriële acti
viteit. „TSM is de enige echte
scheepswerf van Terneuzen ge
weest. Het valt me op dat er nooit
meer over gepraat wordt. Het be
drijf is gewoon weggemoffeld. Er
zijn toch heel mooie dingen ge
bouwd. Goed voor de streek: er
werkten allemaal mensen uit
Zeeuws-Vlaanderen, bijzonder goe
de vaklui."
Dooms volgde aan de ambachts
school een opleiding timmeren.
Hij ging werken bij familiebedrijf
De Hoop (producten en diensten
voor de bouw). Het liefst wilde hij
foto Peter Nicolai
Toen Terneuzenaar Frans Doorns (74) met de
vut ging, kreeg hij eindelijk tijd voor een nieu
we hobby: het op schaal bouwen van schepen
die bij de ooit roemruchte Terneuzensche
Scheepsbouw Maatschappij (TSM) van stapel
liepen. Een voortzetting in het klein van zijn
werk, ontwerpen en bouwen van schepen. Ne
gentien stuks staan inmiddels in zijn Scheideflat
te pronken. Het eind van de reeks is nog niet in
zicht. Van een nieuw model, de Pieter S, is op de
'helling' in zijn hobbykamer al de kiel gelegd.
De Breskens 36, viskotter uit 1971.
112 bouwnnummers
De Terneuzensche Scheeps
bouw Maatschappij is in 1924
opgericht door G. F. P. van
der Peijl en de gebroeders J. F.
en P. A. de Klerk.
De werf werd aangelegd op
het zogeheten Separatiepunt
tussen het oude kanaal en de
nieuwe westelijke kanaalarm,
op grond van NV De Hoop (di
recteur Van der Peijl).
In 1938 kwam er een drijvend
dok. Tegenslag trad op in de
oorlogsdagen van mei 1940:
terugtrekkende Belgische troe
pen verwoestten nagenoeg de
hele werf. Snel herstel volgde.
Op de werf zijn 112 bouw-
nummers uitgegeven. De
grootste was de Olivia Wint-
her, gebouwd in 1958, met
5377 ton laadvermogen. Het
laatste schip liep in 1974 van
stapel.
In 1978 werd voor de 116
werknemers het faillissement
aangevraagd. Het dok ver
dween naar Nicaragua.
foto Peter Nicolai
De Westhinder, sleepboot uit 1971.
