menselijk brein
PZC Vrijdag 20 juli 2007 21
Praktische gids voor
pubers met autisme
Kinderen met autisme vinden het
lastig de wereld te doorgronden.
Als ze in de puberteit raken, moe
ten ze ook nog op zoek naar zich
zelf. Wat hoort dan bij je als puber
en wat hoort bij het autisme?
Caroline van der Velde, moeder
van een zoon met autisme, schreef
eerder de Oudergids Autisme. Nu is
er de Pubergids Autisme, een hand
boek voor opgroeiende jongeren
met autisme. Van der Velde gaat
geen onderwerp uit de weg: van
vrienden maken tot stages zoeken,
van wasjes draaien tot seks.
Nieuwezijds, 18,95 euro.
Sigaretten in film maakt
roken aantrekkelijker
Rokers die naar een film kijken
waarin de hoofdrolspeler rookt
zijn meer geneigd om zelf te blij
ven roken. Niet-rokers oordelen na
zo'n film positiever over roken.
Dat schrijven Amerikaanse onder
zoekers in het julinummer van Psy
chological Science. De onderzoe
kers lieten 52 studenten, waarvan
de helft rookte, kijken naar scenes
waarin de hoofdrolspeler met en
zonder sigaret verscheen. Wie zich
kon identificeren met de rokende
hoofdrolspeler, oordeelde ook gun
stiger over roken.
r
w
foto GPD
Lach van een dolfijn is
een menselijke illusie
Mensen denken soms dat een aap
of een dolfijn naar hen lacht. Dit
misverstand berust op de activiteit
van de zogeheten spiegelneuronen
in onze hersenen, stelt V. Gazolla
(UMC Groningen) in het vakblad
Current Biology. Deze hersencel
len worden actief als we iemand
een beweging zien maken. De spie
gelneuronen bootsen die bewe
ging na zodat we ons kunnen inle
ven in wat we een ander zien
doen. We 'vertalen' vervolgens de
uitdrukking van het dier naar een
voor mensen bekende activiteit.
Scheiding zorgt voor
blijvend verlies geluk
Na een scheiding of ontslag krij
gen veel mensen niet meer het 'ge-
luksniveau' dat ze voor deze ingrij
pende gebeurtenissen hadden. Het
blijft altijd iets minder. Mensen
die trouwen zijn, na een 'geluks-
piek', vijfjaar na dato wel weer op
hun 'oude' geluksniveau. Wie zijn
of haar partner verliest, doet er ge
middeld wel zeven jaar over om
weer 'normaal' gelukkig te zijn.
Dat blijkt uit gecombineerd Ameri
kaans en Duits onderzoek, gepubli
ceerd in Current Directions in Psy
chological Science.
Beekman geleerd dat iedereen,
maatje 34 of maat 62, wel iets nega
tiefs van zichzelf vindt. Natuurlijk
is alles te camoufleren, zegt ze.
„Maar kijk eerst eens naar wat je
wél mooi vindt aan jezelf Door
die punten te accentueren, verleg
je vanzelf de aandacht van je min
der mooie kanten."
Veel vrouwen zijn ontevre
den met hun uiterlijk, bij
voorbeeld omdat ze volumi
neus zijn. „Toch zijn ze gezond",
zegt Beekman. „Realiseer je dus
bij elke hap: heb ik echt zin in
eten? In negen van de tien geval
len kun je er met enige discipline
namelijk zelf iets aan doen. Spor
ten, bewegen, veel water drinken,
gezond eten. In mijn trainingen
raad ik ook wel het dragen van ge
zondheidsschoenen aan. Wissel
die af met flatjes of hoge hakken.
Dat voorkomt een hoop rugpijn."
Beekman, net terug van een mode
bijeenkomst in Parijs, verbaasde
zich er in de Franse hoofdstad
over hoe onzeker veel vrouwen
zich over hun uiterlijk voelden.
„Prachtige vrouwen met grote rie
men, om hun heupen maar te ca
moufleren. Slank, zo leren we im
mers uit de media en de reclame,
hetero- of transseksueel) al in de
baarmoeder worden vastgelegd en
niet door opvoeding en sociale om
geving worden bepaald. Ze wor
den vastgelegd tijdens de ontwik
keling van de foetale hersenen, on
der invloed van vooral testosteron.
De haren rijzen je te berge als je
leest wat er allemaal is geprobeerd
mensen van hun homoseksualiteit
af te brengen: van hormonale cas
traties, braakmiddelen in combina
tie met homo-erotische plaatjes
tot elektroshockbehandelingen.
Maar voordat je bij dro
men en seksualiteit
bent beland, wordt door
Geurts eerst bouw en werking van
onze hersenen uit de doeken ge
daan. Dat is wel even doorploete
ren, zeker omdat hij nogal verzot
is om naast de Nederlandse na
men ook de Latijnse te vermelden.
In een aantal gevallen zal het zin
vol zijn, maar overdaad schaadt
hier. Beter was geweest achterin
het boek een verklarende Latijnse
woordenlijst op te nemen.
Geurts behandelt in het boek zelf
ook het bewustzijn. Hij laat daarin
verschillende theorieën de revue
passeren en schrijft over basisbe-
wustzijn en hoger bewustzijn. Het
hogere bewustzijn zou zijn biologi
sche basis hebben in een complex
systeem van functionele netwer
ken, die elk honderden tot miljoe
nen hersencellen omvatten. Via
een centrale hersenkern zouden
deze aan elkaar zijn gekoppeld.
Aanwijzingen daarvoor komen on
der meer uit onderzoek naar be-
wustzijnsstoornissen. Bij het be
wustzijn spelen geheugen, aan
dacht en taal een belangrijke rol.
De vraag 'kunnen dieren denken'
beantwoordt prof Wim van der
Grind met een duidelijk 'ja'. Hij
laat dat zien aan de hand van ge
drag van onder meer kraaien, stok
staartjes en bevers. Hij schrijft
over een Japanse kraai, die de ge
woonte heeft noten te kraken
's Nachts werken de hersens anders dan overdag.
door ze op een harde ondergrond
te laten vallen. Maar omdat het as
falt ter plekke daarvoor te zacht
was, liet deze kraai de walnoten
boven een zebrapad vallen.
Wanneer de noot door een auto
was stuk gereden, wachtte de vo
gel tot het voetgangerslicht op
groen stond om naar de noot te
wandelen en het inwendige eruit
te pikken. Over slimheid gespro
ken.
In Over de kop wordt een aantal in
teressante aspecten van het brein
archieffoto GPD
beknopt en overzichtelijk voor het
voetlicht gebracht. Het was mooi
geweest wanneer bij het boek een
uitvouwblad met (verschillende
doorsneden) van de hersenen was
bijgevoegd. Sommige illustraties
zijn wel erg summier.
Over de kop, fascinerende vragen
over het brein. Jeroen j.G. Geurts,
met medewerking van Wim A. van
de Grind, Dick F. Swaab en Victor I.
Spoormaker.
Scriptum. Prijs: 14.95 euro
werkt trouwens ook goed."
Bij zo'n 'spiegelbeeldtraining', die
Beekman onder andere aan werk
nemers van bedrijven en onderne
mingen geeft, horen belangrijke
vragen. 'Ben ik de persoon die ik
wil zijn?' 'Valt mijn identiteit sa
men met mijn imago?' Oftewel:
'Klopt dat wat ik in de spiegel zie
met wie ik werkelijk ben?'
Voor wie ondanks alle in
spanningen en pogingen
tot positief denken toch
nog ontevreden is over het eigen
uiterlijk, heeft Beekman een paar
camouflagetechnieken. Of, afhan
kelijk van hoe je ernaar kijkt, ac
centueringstrucs. „Ontevreden
over je benen of je buik? Een don
kere legging of strakke, smalle
jeans maakt slank. Met een wijd
uitlopende blouse of luchtige tu
niek daaroverheen verleng je je bo
venlichaam, leg je het accent op je
boezem en verhul je buik en heu
pen. Elegant, ook bij 30 graden."
Dyanne Beekman, die zelf zweert
bij comfortabele kleding die vari
eert van 'sophisticated vrouwelijk'
tot 'gemakkelijk', moet één ding
van het hart. „Ondermode. Mij
valt op dat veel vrouwen te kleine
bh's dragen, waardoor hun bor
sten er aan de zijkant uit opbollen.
Dat is misschien niet storend als je
op de boerderij woont. Maar bor
sten komen beter uit op z'n stads:
ze horen aan de voorkant."
is toch wel het mooiste dat er is.
Zodra vrouwen volslank zijn, vin
den ze zichzelf niet mooi meer en
voelen ze zich onzeker."
Haar advies: ga - gekleed én
naakt - voor de spiegel staan en
noem elke dag drie dingen op die
je wèl mooi vindt aan jezelf „Die
positieve punten, bijvoorbeeld je
ogen, borsten of benen, worden er
na een tijdje vanzelf meer. Ie gaat
anders naar jezelf kijken: het glas
is half vol in plaats van halfleeg. Ie
leert jezelf meer waarderen en
voelt je prettiger en vrolijker.
Dan zie je er vanzelf al beter uit. El
ke dag een complimentje uitdelen,
foto Dave Wallis GPD/The Forum
