Schrijven is een
irrationeel vak'
Overvallen door
het succes
Als te voorspellen was wat een succes wordtzouden uitgevers bestseller
na bestseller uitgeven. Gillis Dorleijn, hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde
r iedereen
Jan Siebelink
'Knielen op een bed violen'
JK Rowling
'Harry Potter'
Toen hij het aan het schrijven
was, had Jan Siebelink al wel de
indruk dat hij met een mooi
boek bezig was. Van uitgeverij De Be
zige Bij kwamen ook positieve reac
ties. Het gevoel was dat ze met Knielen
op een bed violen toch echt iets bijzon
ders in handen hadden.
Maar dat het zo'n groot succes zou
worden, dat was toch een verrassing.
Siebelink had al een reeks andere ro
mans op zijn naam staan. „Die heb
ben het ook niet slecht gedaan. De
herfst zal schitterend zijn stond in 1980
twintig weken op nummer een. Maar
wat er met Knielen is gebeurd, is bui
tenproportioneel."
De roman verscheen begin 2005. Voor
de zomer waren er al tien tot twaalf
herdrukken (zo'n 60.000 exemplaren)
gemaakt. Na de zomer won Siebelink
de AKO Literatuurprijs. In december
werden nog eens 60.000 exemplaren
gedrukt.
De teller staat inmiddels op 440.000
en loopt zeker nog op als de mid- pri
ce editie verschijnt.
Siebelink kan er zelf ook niet precies
SchrijfsterK. (loanne) Rowling
is de eerste schrijver op de For-
bes-lijst van de rijkste mensen
ter wereld. Toen ze haar boeken ging
schrijven, had ze dit niet kunnen ver
moeden.
Het verhaal is inmiddels bekend: bij
standsmoeder Rowling schreef het
eerste deel van haar Harry-Potter-se-
rie in een café in de Schotse stad Edin
burgh, met een baby in de kinderwa
gen naast haar.
De tijd van de uitkeringen ligt ver ach
ter haar: ze is, met een geschat vermo
gen van 1,1 miljard dollar (zo'n 800
miljoen euro), een van de rijkste vrou
wen ter wereld. In 2006 liet ze alleen
nog talkshowpresentatrice Oprah
Winfrey voor zich. Het merk Harry
Potter zou zo'n 6 miljard dollar waard
zijn.
Het idee voor Harry Potter kreeg ze
toen ze in een trein zat. Rowling wist
niet alleen hoe het eerste boek globaal
zou lopen, ze bedacht ook al hoe Har
ry's latere jaren op tovenaarsschool
Zweinstein er uit zouden moeten
zien.
de vinger op leggen wat nu juist dit
boek zo speciaal maakt. „Misschien
het onderwerp, een klein gezin waar
het misgaat. Mensen weten niet wat
ze aanmoeten met de globalisering.
Dan spreekt een boek over een man
die plantjes verpot en zo zijn hoofd
boven water probeert te houden juist
wel aan. Maar het schrijven van litera
tuur is een irrationeel vak."
Het effect van marketing is volgens de
schrijver marginaal. „Hoe goed je het
ook presenteert, mensen moeten het
wel willen lezen. De missers zijn veel-
vuldiger dan de successen. Mijn boek
gaat in families rond, wordt door le
zers aangeraden aan anderen."
Het eerste jaar na het verschijnen van
Knielen op een bed violen werd Siebelink
meegesleept door de gebeurtenissen.
„Daarna kon ik pas weer gaan schrij
ven." Hij gaat niet gebukt onder de
verwachtingen. „Ik ben niet bang. Ik
ben weer aan het ploeteren, woordje
voor woordje. Misschien schrijf ik wel
een mooier boek dat minder ver
koopt. Ik probeer er gewoon iets
moois van te maken."
Het gigantische succes dat volgde,
kwam onverwacht, vertelde Rowling
in een interview. „Ik schreef gewoon
iets in de lijn van verhalen die ik vroe
ger graag las (en nog steeds). Ik ver
wachtte niet dat zo veel mensen ze
zouden waarderen."
Na publicatie in Groot-Brittannië volg
de de Amerikaanse markt. Rowling
kreeg om acht uur een telefoontje van
haar publiciteitsagent over de veiling
van de uitgeefrechten van het boek.
„Ze zaten al bij een bedrag van vijf cij
fers. Ik werd er koud van. Tegen de
tijd dat hij terugbelde rond tien uur
was het al een bedrag van zes cijfers."
De gekte die losbarstte overviel haar,
vertelde ze de Britse interviewer Je
remy Paxman in 2003. „Ik stelde me
voor dat een beroemd schrijver een le
ven had als Jane Austen. Dus thuiszit
ten in de pastorie, terwijl je boeken
beroemd zijn en zo nu en dan corres
ponderen met de Prince of Wales. Ik
had nooit gedacht dat ze door mijn af
val zouden gaan of me met een tele
lens zouden fotograferen op het
strand."
PZC Donderdag 19 juli 2007 I 13
Top 5 van 2005
Top 5 van 2006
381.810 exempl. 1Harry Potter en de halfbloed prins - JX Rowling. 586.165 exempt 1Bereik je ideale gewicht! - Sonja Bakker.
225.000-250.000 exempt
175.000-200.000 exempt
175.000-200.000 exempt
150.000-175.000 exempl.
2. De Da Vinci code - Dan Brown.
3. Het Bernini mysterie - Dan Brown.
4. Vang me als ik val - Nicei French.
5. Het Juvinalis dilemma - Dan Brown.
446.728 exempl.
312.539 exempl.
269.330 exempl.
150.000-200.000 exempl.
2. Komt een vrouw bij de dokter - Kluun
3. De Delta Deceptie - Dan Brown
4. De weduwnaar - Kluun
5. De vliegeraar - Khaled Hosseini
671.890 exempl.
476.726 exempl.
342.499 exempl.
323.990 exempl.
305.009 exempl.
