BINNEN
v39
PZC Zaterdag 14 juli 2007
Wonen in de molen
Foto boven: Waar vroeger de oliemolen draai
de, is nu een royale woonruimte met aan de
achterzijde een serre: de speelkamer voor de
kinderen. Jeanne: „Voor de kinderen is wonen
in een molen heel gewoon. Maar feit is wel
dat andere kinderen graag bij Gijs en Loes ko
men spelen."
Foto's onder: De serre geeft een idyllisch uit
zicht op de Beerze. Een prachtig plekje, een ei
landje eigenlijk, met een klaterend stroompje,
waar ijsvogel en gele kwikstaart te vinden zijn.
Door het dichtgemetselde gat in de woonka
mer kwam het rivierwater vroeger naar bin
nen stromen. De houten balken in de woonka
mer zijn authentiek. De voormalige graanzol
der is omgebouwd tot slaapkamers voor het
gezin. In de oude muren bij de trap zit kalie-
zout, dat moeilijk te verwijderen is. „Doorj de
eisen van Monumentenzorg moeten we flink
stoken", vertelt Emile van Esch. „Aan de ande
re kant: ventileren is niet nodig!"
Wie: Emile van Esch (constructeur machine
bouw), zijn echtgenote Jeanne Dingemans (leer
kracht), hun zoon Gijs (12) en hun dochter Loes
(10).
Waar: De Spoordonkse Watermolen in Spoor-
donk bij Oirschot. Een onderslag watermolen
aan het riviertje de Beerze, een laaglandbeek bin
nen het stroomgebied van de Dommel, met een
verval van 1 a 2 meter. De Spoordonkse water
molen is de meest westelijke van Nederland en
Rijksmonument.
OPROEP
Heeft u een bijzonder huis - bijvoorbeeld qua ar
chitectuur, inrichting of historie - en wilt u dat la
ten zien in deze krant, stuur dan een e-mail
(met een foto van het huis) naar
featureredactie@wegener.nl Bellen kan ook:
024-3650509.
door Folly van Dijk
foto's Vincent van den Hoogen
Historie van de molen
Foto onder: Hoe oud de molen zelf is, is niet
bekend: zes- of zevenhonderd jaar? De molen
hoorde bij Kasteel Ten Bergh binnen de Heer
lijkheid Oirschot en wordt al beschreven sinds
1320, maar is waarschijnlijk ouder. Hij is als
enige overgebleven van de vijf watermolens
langs de Beerze en bestond uit een graan- en
een oliemolen. De oliemolen is zestig jaar ge
leden verdwenen. In dat gedeelte is nu het
woonhuis gevestigd. De oorspronkelijke hou
ten 'romp' van de molen maakte in 1868
plaats voor een stenen gebouw. Op de zolder
die over de hele ruimte loopt, werd het graan
opgeslagen en gedroogd.
Restauratie
Foto boven: De familie van Esch heeft de mo
len al jaren in bezit. Emile is de vierde genera
tie. Hij werd eigenaar in 1984 en is de molen
vanaf 1986 gaan restaureren om hem in de au
thentieke staat terug te brengen. Eerst het
woongedeelte, daarna de molen zelf. „Het was
een behoorlijke bouwval: je kon op zolder zo
de lucht zien. Er waren geen tekeningen, dus
het was een kwestie van graven en kijken en
doen. Logica zat er niet in", vertelt Emile van
Esch. „Monumentenzorg stond er bovendien
met de neus bovenop. Hoewel niet letterlijk:
alles werd besloten vanachter een bureau, ze
komen nauwelijks kijken bij het hele proces.
Het exterieur moest exact worden nage
bouwd. Waar opnieuw gemetseld moest wor
den, is dat met de oorspronkelijke stenen ge
daan, tweesteens muren, en er zijn twee soor
ten dakpannen gebruikt, ook dat is historisch
bepaald. We moesten glas van slechts 4 milli
meter dik gebruiken voor de ramen."
De molen als attractie
Foto links: 'Eerst wonen, dan de molen', was
het idee van Emile en Jeanne. Zodra het huis
klaar was, is de restauratie van de molen be
gonnen. Sinds 1992 draait de molen weer,
zo'n twee a drie keer per week. Harde Franse
tarwe wordt vermalen tot zakken meel. Bezoe
kers staan graag te kijken naar het eeuwenou
de schouwspel. En te luisteren: „Bij een molen
moet het tochten, rammelen en trillen." De
molenzolder is een nostalgische ruimte met
onder andere de antieke weegschaal en het
meelkistje uit 1772. In april openden Emile en
Jeanne het koffiehuis bij de molen, een glazen
paviljoen met een vergader- en feestkelder.
De Spoordonkse molen en het koffiehuis zijn
in juli dagelijks open vanaf 10.00 uur. De rest
van het jaar op donderdag t/m zondag vanaf
10.00 uur. (zie ook www.spoordonksewater-
molen.nl)
