bananenschil
v15
PZC Zaterdag 14 juli 2007
Voormalig informateur Frans Leijnse,
hoogleraar en PvdA-prominent, weet waar
om: „CDA en PvdA zijn nu tot elkaar ver
oordeeld. Zodra het CDA de kans krijgt,
gaat het weer met de WD in zee Christen
democraten voelen zich beter op hun ge
mak bij de liberalen. Vergeet niet dat bin
nen het CDA een sterke antisocialistische
traditie bestaat. Die politieke cultuur veran
der je niet zomaar. Dat wordt van genera
tie op generatie overgedragen."
In 1926 verklaarde de katholieke leider
Nolens dat christendemocraten al
leen 'in uiterste noodzaak' regeren
met de socialisten. Volgens Carla van
Baaien, directeur van het Centrum voor
Parlementaire Geschiedenis in Nijmegen,
is van die doctrine altijd wel iets blijven
hangen. „Het heeft ook te maken met de
wat luchtiger instelling tegenover de poli
tiek: WD'ers vinden, net als CDA'ers, dat
het land nu eenmaal bestuurd moet wor
den. Sociaaldemocraten willen altijd zo
veel. Er zitten nog zo veel wereldverbete
raars bij die partij." Die activistische instel
ling zag je vorig jaar terug in de campagne
strategie van Wouter Bos. „Die ging in een
rood jack op een zeepkist staan. Dat oogt
niet echt degelijk en bestuurdersachtig."
Frans Timmermans ergert zich dood aan
de verbeten pretenties van sommige partij
genoten. „We moeten per se de wereld ver
beteren, of de wereld dat nou wil of niet."
Hij is meer iemand die ruimte wil laten
aan de vrije geest, ook in de coalitie. „Met
collega's als Rouvoet en Plasterk kun je in
gesprekken een slag dieper gaan. Die heb
ben allebei een duidelijke ideologische
overtuiging. Die discussies zijn bijzonder
inspirerend."
Opvallend noemt Timmermans de rol van
de drie bewindslieden van de
Christenunie. „Ongelooflijk prettige men
sen, met veel gevoel voor humor. En dat
zeg ik, een zuidelijke katholiek die in z'n
jeugd nooit een protestant had gezien.
Vlak hun menselijke bijdrage niet uit!"
Toch is er ook kritiek op André Rouvoet.
Hem wordt verweten niet de verbindings
schakel te zijn tussen CDA en PvdA. Bij de
kabinetsvergaderingen in de Trêveszaal
zou hij een te grote broek aantrekken. Hoe
wel zijn Christenunie steunt op maar zes
Kamerzetels, is Rouvoet dominant aanwe
zig.
„Dat vind ik zo negatief uitgedrukt", rea
geert ChristenUnie-fractievoorzitter Arie
Slob. „Als André er is, praat hij mee, zo is
hij nu eenmaal. Het gaat hem altijd om de
inhoud. En ja, de Christenunie draagt
graag haar steentje bij."
Dat het kabinet in kwesties als drugs- en
alcoholmisbruik, jeugdzorg, abortus of de
echtscheidingsproblematiek een door de
Christenunie geïnspireerde, moraliseren
de toon aanslaat, past volgens Slob hele
maal bij de tijdgeest. „Burgers hebben be
hoefte aan dit beleid."
Niettemin staan binnen de PvdA, die par
tij van libertaire Randstedelijken, bij me
nigeen de nekharen overeind wegens het
hoge preekstoelgehalte van dit kabinet.
Slob: „Af en toe is het wel even spannend.
Dan gaan we flink met elkaar in discussie.
Dat hoort erbij."
Frans Timmermans verwijst naar de
rooms-rode coalities uit de jaren vijftig,
toen de wederopbouw van Nederland ter
hand werd genomen en de basis werd ge
legd voor de verzorgingsstaat. „Als je de pe
riode van Nieuw Links vergeet - wat ik
graag doe - dan blijken christendemocra
ten en sociaaldemocraten veel ideologische
overeenkomsten te hebben, bijvoorbeeld
wat betreft de sociale samenhang, de wij
ken, het milieu, Europa."
CDA-Kamerlid ]an Schinkelshoek, die er
medeverantwoordelijk voor is dat de Ka
merfractie zich terughoudend opstelt om
de coalitie niet in de wielen te rijden, valt
Timmermans bij. Volgens hem kan dit ka
binet de geschiedenis ingaan als een van
de grote kabinetten-Drees. „Als een kabi
net dat beslissend heeft bijgedragen aan de
toekomst van Nederland."
Maar zo ver is het nog lang niet. Deze zo
mer staat het kabinet een aantal zware on
derwerpen te wachten: een besluit over
het al dan niet voortzetten van de militaire
missie in Uruzgan, de versoepeling van het
ontslagrecht en later het advies van de
Raad van State over het Europees verdrag.
Dat zijn stuk voor stuk bananenschillen
waarover een uitglijder zomaar gemaakt is.
Schinkelshoek erkent dat het met Balken-
ende-IV nog alle kanten op kan. „Het kan
ook een soort derde kabinet-Lubbers wor
den." Die coalitie van CDA en PvdA
(1989-1994) had grootse plannen, maar
daarvan kwam wegens financiële tegenval
lers weinig tot niets terecht.
Lubbers-III haalde weliswaar de eind
streep, maar het kabinet werd geplaagd
door interne spanningen. Schinkelshoek:
„Hoeveel kracht de huidige coalitie weet
op te brengen, zal pas op Prinsjesdag blij
ken."
In februari kwamen de ministers van Balkenende-IV voor het eerst bijeen. De ministers waren toen behoorlijk ingenomen met de onderlinge sfeer. archieffoto Harmen de Jong
