Buitengebied
Opmars van een
sluipmoordenaar
i#,C W®:,
PZC Dinsdag 10 juli 2007 1 7
door Ondine van der Vleuten
Kees Rouw uit 's-Heer
Arendskerke heeft twee
paarden. „Elke dag loop ik
wel even door de wei om
te kijken of er jacobskruiskruid
groeit. Ik rij veel rond voor mijn
werk. Dan zie ik paardenweiden
waar het gewoon stikt van die
planten. Ik ben wel eens gestopt
om de mensen erop te wijzen.
Dan hoor je vaak: een paard eet
dat niet. Nee, niet als er goed gras
staat. Maar als dat op is, dan wel.
Daar komt nog bij: een verse plant
ruiken ze, daar eten ze omheen,
maar als jacobskruiskruid afsterft
en droogt, proeft of ruikt een
paard het niet meer."
Hij was één van de circa achtdui
zend bezorgde burgers die vorig
jaar hun handtekening zetten on
der de petitie van Actie Kruis-
kruid. Daarin eisen de actievoer
ders: een landelijke verordening te
gen het voor paarden en runderen
dodelijke jacobskruiskruid; preven
tief maaien vóór de bloei; Postbus
51-spotjes met informatie over de
bestrijding van deze giftige plant
en tot slot, bestraffing van nalatig
heid bij de bestrijding. Rouw, voor
heen keurmeester en momenteel
toezichthouder bij de Voedsel- en
Warenautoriteit, staat daar hele
maal achter. Een keurmerk voor
hooi zou al een stap in de goede
richting zijn. „Dan weet je zeker
dat er geen jacobskruiskruid in zit.
Wat dat betreft gaat het toch al be
ter. Vroeger werd veel kanthooi ge
maaid, van wegbermen. Nu komt
het meeste hooi uit goede weiden,
waar het onkruid bestreden
wordt." Het huidige bermbeheer
(waarbij het maaisel wordt afge
voerd) heeft verschraling van de
grond tot gevolg. Het jacobskruis
kruid voelt zich daar prettig bij.
Dierenarts Mark van de Vijver uit
IJzendijke krijgt heel veel vragen
over het kruid. Zo ongeveer eens
per jaar wordt Van de Vijver gecon
fronteerd met een ziektegeval.
Jacobskruiskruid bevat pyrrolizidi-
ne alkaloïden, giftige stoffen die
de lever aantasten. Een grote hoe
veelheid ineens of kleinere hoe
veelheden over een langere perio
de kunnen allebei fataal zijn. De
symptomen hangen af van de hoe
veelheid gif in de organen. Van de
Vijver: „In het begin kan het dier
nog enigszins herstellen, met rust,
afzondering en medicijnen. Maar
de schade is onomkeerbaar."
Baudewijn Odé van Floron, een
stichting die landelijk de versprei
ding van planten bijhoudt, vertelt
dat de soort in Nederland zo alge
meen is dat er niet geteld wordt.
„Al zo'n honderd jaar neemt het
aantal toe. Langzamerhand dringt
deze plant ook Drenthe en Gronin
gen binnen, waar jacobskruiskruid
eerst niet voorkwam." Hij acht het
mogelijk dat het kruid in bloemen-
mengsels terecht is gekomen. „In
ieder geval niet in akkerranden
mengsels, want dat heeft geen zin:
dit is een tweejarige plant, die
bloeit het eerste jaar niet."
Bestrijding is volgens hem onbe
gonnen werk. Dat past niet in eco
logisch bermbeheer en in natuurre
servaten mag je niet eens bestrij
den. „Het is veel belangrijker dat
de hooihandel onbesmet hooi le
vert."
Collane Boekholt uit Drenthe, die
in 2005 het initiatief voor de peti
tie tegen jacobskruiskruid nam,
heeft de Voedsel- en Warenautori
teit gevraagd te onderzoeken of
het gif ook in honing voorkomt.
Sommige honingmonsters bleken
duidelijke concentraties te bevat
ten, bevestigt een woordvoerder.
„Nu gaan we kijken of het in ruw-
voer voor runderen kan worden
aangetoond. Als dat zo is, kan het
bij mensen terechtkomen. Dan
moeten we ons echt achter de
oren gaan krabben."
Boekholt heeft tot nu toe nog
geen reactie gehad op de petitie.
„Sommige dingen hebben tijd no
dig. Maar er is nu een andere mi
nister van Landbouw, en ik ben ze
ker van plan na de vakantie te bel
len om te vragen hoe en wat."
www.kruiskruidinfo
Het giftige jacobskruiskruid
(Senecio jacobaea) is bezig
aan een onstuitbare opmars.
Al honderd jaar trouwens.
Nu het aantal paarden de af
gelopen jaren flink is toege
nomen, wordt het ja
cobskruiskruid een pro
bleem. Want het is een sluip
moordenaar, met name voor
paarden en runderen.
Een rups van de Sint-Jacobsvlinder doet zich te goed aan jacobskruiskruid. Deze 30 tot 90 centimer hoge, overblijvende plant bloeit van juli tot oktober
met gele bloempjes op lange stelen in een schermvormige pluim. Vergiftiging uit zich in gebrek aan eetlust, verzwakking, bleke slijmvliezen, geelzucht,
verstopping en koliek. Andere kruiskruiden zijn eveneens giftig, maar komen niet in zulke grote aantallen voor als het jacobskruiskruid. foto Willem Mieras
foto Willem Mieras
Kees Rouw uit 's-Heer Arendskerke met zijn paarden.
