Boeken
Inktzwarte Denise Mina
Haïti als troosteloos decor
Haasse op haar luchtigst
18 Donderdag 5 juli 2007 PZC
BOEKEN KORT
BLOEMLEZING Na het ongeken
de succes van Knielen op een bed
violen van Jan Siebelink ver
scheen een herdruk van diens
Engelen van het duister. Een
oudere roman, uit 2001, over de
volwassen geworden zonen uit
Knielen op een bed violen. Het
vervolg, maar eerder gepubli
ceerd. Nu is er de verhalenbun
del De kwekerij. De titel verwijst
naar de plaats van handeling
van knielen op de bed violen.
Maar ook dit is geen nieuw
werk. De kwekerij bevat de eer
dere verhalen die Siebelink daar
had gesitueerd, waaronder Wit
te chrysanten. Dit verhaal uit
zijn debuut Nachtschade (1975)
bevat in de kern reeds het con
flict van Knielen op een bed vio
len.
U] jan Siebelink - De kwekerij. De Bezi-
ge Bij, 17,90
IMPAC De toekenning van de IM
PAC Dublin Literary Award,
met een geldbedrag van 100.000
euro een van de grootste inter
nationale literatuurprijzen,
heeft dit jaar niet zo veel aan
dacht getrokken als in de jaren
dat Michel Houellebecq, Orhan
Pamuk en Edward P. Jones hem
kregen. De prijs ging naar de
Noorse schrijver Per Petterson
voor zijn roman Paarden stelen.
Het is een bespiegelende, poëti
sche roman over een gepensio
neerde man die zich met zijn
bastaardhond terugtrekt in een
huisje aan de Noorse kust.
Per Petterson - Paarden stelen. De
Geus, 12,50
VAN GOGH Tussen het overlij
den van Vincent van Gogh en
zijn broer Theo zat maar een
halfjaar. Theo van Gogh was al
ernstig ziek toen Vincent stierf.
Judith Perrignon kruipt in Hij
was mijn broer in de huid van
Theo en beschrijft hoe hij zijn
laatste jaar heeft beleefd. Zijn
broer heeft hij niet kunnen red
den; wel de schilder. „Ik heb ver
beeld, maar niets verzonnen",
schrijft Perrignon achterin.
Judith Perrignon - Hij was mijn broer.
Elbertinck, 15,95
In haar Paddy Meehan-serie beschrijft
de Schotse misdaadauteur Denise
Mina de verstikkende cultuur in het
Schotland van de jaren zeventig. „Wij
Schotten zijn dol op ellende."
door Monique Brandt
foto GPD
Journaliste Paddy Meehan ziet er niet uit
met haar zwarte, vervilte kokerrok en au
thentieke slijtageplekken op haar vintage
leren jas, voor een pond op een rommel
markt in een van de achterbuurten van
Glasgow op de kop getikt. Haar bleke, ongezon
de gelaatskleur, opgekweekt tijdens ellenlange
nachtdiensten waarin ze het bestaan van de
meer bizarre levensvormen in vervuilde kieren
en gaten van de stad voor de krant optekent,
maakt haar verschijning er nog troostelozer op.
Haar geestelijk moeder, de eveneens
Iers/Schotse misdaadauteur Denise Mina, ziet
er aanmerkelijk gezonder en modebewuster
uit, en heeft ook aanzienlijk meer gevoel voor
humor. Het succes van juist Paddy Meehan
stelt haar in staat wat ruimer te leven dan voor
heen. Met vriend en kinderen bewoont de
schrijfster sinds kort een ruim huis in hartje
Glasgow, de stad van haar dromen. En dat ter
wijl ze, als dochter van een ingenieur, in de eer
ste achttien jaar van haar leven al 21 keer is ver
huisd, zo vertelt ze tijdens een kort bezoek aan
Nederland. „Ik heb ook in Nederland ge
woond, in Den Haag en Amsterdam. Zwarte
Piet, kerstmis, vanillevla en appelsap, dat is me
van jullie cultuur bijgebleven."
De ambitie om schrijfster te worden, werd wat
later geboren, tijdens een helse vakantie op
Corfu. „Ik zat er in een appartement met twee
vriendinnen die voortdurend dronken waren
en bij voorkeur vissers of barkeepers mee naar
ons - gedéélde - appartement namen. Uit pure
ellende ben ik op het strand in de boeken gedo
ken. En voor het eerst werd ik volkomen beto
verd. Ik wist: dit wil ik gaan doen. Toen ik stu
deerde, schreef ik twee hoofdstukken. De der
de uitgever accepteerde het manuscript, en zo
was daar mijn eerste boek!"
In haar Paddy Meehan-serie beschrijft Mina de
verstikkende cultuur in het Schotland van de
jaren zeventig. De tijd dat arbeiders de keuze
hadden tussen hongerloon of uitkering, en
meisjes reeds bij hun geboorte voorbestemd le
ken later het grauwe leven van hun slovende
Denise Mina, auteur van Het dode uur, is een van c
moeders over te nemen. Paddy probeert zich
er uit alle macht aan te ontworstelen, al zijn de
offers soms zwaar, fn het nachtelijke Glasgow
stuit ze op veel zaken die het daglicht niet kun
nen verdragen, en waar ze zich met de vasthou
dendheid van een Schotse terriër toch mee be
moeit.
Ondanks het ontbreken van gedeelde uiterlijke
kenmerken, vertonen de levens van Paddy en
Denise enkele opmerkelijke overeenkomsten.
Beiden zijn Schots van Ierse afkomst, wat in
het Schotland van vroeger betekende dat je
nog dieper in het verdomhoekje zat. Volgens
Mina is Paddy de meest ambitieuze van hen.
„Zij is enorm gedreven, vastbesloten een eigen
leven op te bouwen. Ik werd altijd ontslagen
omdat ik er niet tegen kan als mensen boven
me staan en ik dan ruzie begon te schoppen."
Na een kwakkelende schoolloopbaan en bijbe
horende omzwervingen ging Mina in 1986 te
rug naar Glasgow, voor een studie rechten.
„Niemand wilde er toen nog wonen. En toege
geven, het was soms wel een beetje naargees
tig." Haar uitgebreide familie, nog iets dat ze ge
meen heeft met Paddy, figureert regelmatig in
nieuwe generatie Schotse thrillerschrijvers.
Mina's boeken. „Mijn moeder is dol op mijn
werk, vooral op de Japanse versie want die kan
ze tenminste aan de buurvrouw laten zien, om
dat ze de scheldwoorden en de passages over
seks dan niet kan lezen."
Inmiddels is er een nieuwe generatie Schotse
thrillerschrijvers opgestaan, van wie de Re-
bus-serie van haar goede vriend Iain Rankin
thans de bekendste is. Hij zal, net als Mina al ja
ren doet, voor de comics-serie Hellblazer gaan
schrijven. Wat thrillers betreft mag Mina zich
intussen zonder schroom naast Rankin bij de
toppers scharen. „Het is grappig, als je op een
drukke straat in Schotland een steen gooit,
weet je zeker dat je iemand zult raken die thril
lers schrijft. Het genre is 'booming'. Schotten
zijn dol op misdaadliteratuur, en hoe donker
der, hoe beter. Wij beschouwen melancholie
meer als een normale emotie dan bijvoorbeeld
blijdschap. Het is dus niet zo raar dat lezers uit
Schotland mijn boeken nog tamelijk vrolijk vin
den: wij Schotten zijn dol op ellende."
Denise Mina, Het dode uur, vertaling Ineke Lenting.
Uitgeverij Ambo/Anthos. 19.95 euro.
Nick Stone
Mister Clarinet
Mynx, 19,95 euro
NICK STONE
door Fred Monsma
Mister Clarinet' is de bij
naam die Haïtiaanse kinde
ren geven aan de boeman
die kinderen steelt op Haïti.
Mister Clarinet is nu ook de ti
tel van het thrillerdebuut van
de Britse misdaadauteur Nick
Stone (Cambridge, 1966)
waarvoor deze prompt de
prestigieuze Steel Dagger
kreeg van de Crime Writers
Association (CWA).
Mister Clarinet speelt op Haï
ti, een eilandstaatje in de Cari
ben dat voor Stone bekend
terrein is. Zijn moeder stamt
af van een van de oudste fami
lies op Haïti, de Aubreys.
De hoofdrol in Mister Clarinet
is voor het door Stone op
kleurrijke wijze ingevulde per
sonage van privé-detective
Max Mingus. Het is eind 1996
als de Carvers, een familie
met aanzien op het eiland,
Mingus inschakelen bij de
speurtocht naar de twee jaar
eerder ontvoerde kleinzoon
Charlie. Drie voorgangers van
Mingus hebben, tot hun ver
derf al gefaald.
Mingus belandt in de met ver
ve beschreven wereld van de
voodoo. Hij laat de lezer ken
nismaken met de mensen en
gebruiken van het troosteloze
Haïti. Meeslepend tekent
Nick Stone op hoe het speur
werk van Max Mingus ver
loopt, daarbij schetsend hoe
hard het bestaan in dit Caribi
sche staatje is.
Schokkend is de manier waar
op hij de executie beschrijft
van een tiental VN-soldaten
die de orde moet handhaven
op Haïti door de gevreesde
drugsbaron Vincent Paul.
Niet toevallig is deze laatste
een van de belangrijkste ver
dachten in Charlie's ontvoe
ring. Mister Clarinet vereist
dus wel een sterke maag.
Hella S. Haasse
(C.J. van der Sevenster-
re)
Sterrenjacht
Uitgeverij Querido
16,95 euro
door Theo Hakkert
Hella Haasse was 32 toen ze
in 1950 in Het Parool onder
het pseudoniem C.J. van der
Sevensterre een feuilleton pu
bliceerde. Dat was twee jaar
na haar debuut Oeroeg, een
jaar na Het woud der verwach
ting. Ook in 1950 verscheen
De verborgen bron, twee jaar
later gevolgd door De scharla
ken stad. Een ongekende pro
ductie. In vijfjaar tijd een no
velle en drie grote romans.
Geen wonder dat ze het feuil
leton was vergeten.
Begin dit jaar trof ze de knip
sels aan en nu is het feuille
ton, Sterrenjacht, in boek
vorm verschenen. Het is een
vermakelijk verhaal over
Caspar-Jan van der Sevenster
re die op een sinterklaas
avond in de jaren dertig een
geheimzinnig pakketje ont
vangt, dat een zevenpuntige
ster bevat. Zijn tante Arabella
vertelt hem dat wie zeven
sterren heeft, te horen zal krij
gen waar een schat verborgen
ligt. Van der Sevensterre gaat
op sterrenjacht.
Haasse heeft voldaan aan de
voornaamste eisen van het
feuilleton: hoog tempo, ver
rassende wendingen en
cliffhangers. Alleen dat Van
der Sevensterre aan het begin
in slaap valt en het hele ver
haal vervolgens droomt, is
iets wat een lezer aan het
eind van het feuilleton moge
lijk is vergeten.
Dit soort luchtige vrolijkheid
zijn we helemaal niet van
haar gewend. Zo werpt Ster-
renjacht een ander licht op
Haasse's persoon en werk. En
vergeet niet dat ze in de jaren
voorafgaande aan Oeroeg en
Sterrenjacht heeft samenge
werkt met Wim Sonneveld.
Wie weet wat er nog meer op
haar zolder ligt.
