Buitengebied
Nieuwe raadkaart
In 't Wachtje lag het kruit
Vakantie
PZC Zaterdag 30 juni 2007 21
m
ui
Ui
O
5
Ui
O
Opnieuw een sfeervol beeld van een Zeeuwse molen uit de collectie van
Hans Lindenberg in het kader van het Jaar van de Molen. De vraag is als
altijd: om welke plaats gaat het? Nadere bijzonderheden over de situatie
toe en nu zijn welkom.
Oplossingen kunnen tot en met donderdag 5 juli worden gezonden
naar: Redactie Buitengebied, postbus 31, 4460 AA Goes; fax 0113-315669;
e-mail redactie@pzc.nl
Onder de inzenders van een goede oplossing worden drie waardebon
nen verdeeld.
%edeiï «i!
door Annemarie Zevenbergen
Molen de Hoop op de
Zuiddijk in Sint Philips-
land was voor veel in
zenders goed te herken
nen. Mevrouw R. Francoijs-Kem-
peneers uit Kruiningen ziet van
links naar rechts Kees Noorthoek,
Johannes van Oeveren, Marien
Geense en Piet de Raat staan, met
op de achtergrond bakkerij De
Waal en het dijkhuisje van Betje
Kempeneers. Volgens familielid
Piet Kempeneers is rechts van de
molen nog net een huisje zicht
baar. „Dit een wachthuisje uit de
Franse tijd. Het heette in de volks
mond 't Wachtje. Mijn grootou
ders hebben daar voor de Tweede
Wereldoorlog gewoond." Over dat
wachthuisje uit de Napoleontische
tijd schrijft C. Fase uit Sint Anna-
land: „Het is waarschijnlijk ge
bouwd in 1747, tijdens de Oosten
rijkse Successieoorlog, toen de
Fransen Bergen op Zoom beleger
den en het was toen voorzien van
kruit en lont. In 1973 werd dit ka
rakteristieke buitendijkse huisje af
gebroken. Het praathuisje dat
bijna op dezelfde locatie staat,
kreeg dezelfde naam."
Volgens A. Verkerke uit Sint Philip-
sland dateert de foto uit de jaren
twintig. „In het eerste huisje woon
de Janna en haar broer Kees Noort
hoek, zij was de laatste in Flipland-
se klederdracht. Dan het huisje
van Dirk Vermeij, later van Johan-
nis van Oeveren met een winkel
in vis en kruidenierswaren. In het
huisje op de oprit woonde Betje
en Kees. Betje droeg altijd een
haakmutsje." Piet Kreeft weet nog
te vertellen dat in dat huis ook
neef Jo introk. „Op de gevel stond
toen JO NE FRED (Fred was de bij
naam van Kees). NE moest EN
zijn. Foutje."
„De molen was eigendom van
mijn opa Chr. Meijer. Hij had één
dochter, dus geen opvolger. Mijn
man is er nu vrijwillige molenaar
op", schrijft mevrouw J. Reijn-
goudt uit Sint Philipsland. Volgens
L. B. Andriesse is de molen nog
steeds bepalend voor de sfeer rond
om het havenplateau. „Volgens mij
is de (lage) zeedijk, rechts op de fo
to, nog niet op Deltahoogte. Waar
schijnlijk was er destijds geen in
stantie die technische gegevens
over de zeeweringen gedetailleerd
in kaart bracht. Er werd zeker nog
niet gesproken over zeespiegelstij
ging en klimaatverandering."
Bij de dijkverhoging in 1980,
moest de molen met oog op de
windvang ook omhoog. Volgens
C. F. Stevense werd de molen op
gekrikt (opgevijzeld). Hij schrijft
verder dat de molen in 1724 werd
gebouwd als vervanger voor een
open houten standerdmolen. De
molen, een achtkante houten bo
venkruier, type grondzeiler, werd
gebouwd door timmerman Pieter
Oostijk voor tweeduizend gulden.
De kap van Fliplandse molen is er
momenteel af voor restauratie.
De waardebonnen gaan naar: J. Ver
meij, St. Philipsland, S. Beun, Oost
burg en N. Cijsouw, St. Philipland.
Vandaehe kriehe de huus van de basisschole va
kantie, 'hröte vakantie'. Zes weken lang oeve ze
dus nie in de klasse te zitten en mohe d'ouwers
d'r vó zurgen. Net lang genoeg om bie die ou-
wers de wardering vö 't vak van 'meêster' of'juf
frouw' te laete toeneme, zeker in de zesde we
ke..!
Vö de huus is zes weken een êle stuit. Een joen-
tje uut hroep twee vond het 'ééééêl vee nachtjes
slaope' en ie keek d'r bie of't over de ééuwig
heid hieng.
Jae, een kind ei nog dikwijls het gevoel da ies eêl
lang kan dure vöda... t'un verjaert, vöda t'un nè
oma mag of vöda sinterklaos komt. Ze telle de
nachtjes wat af!
Ik kenne dat gevoel ook nog wè van vroeger.
Wat kon een middeg op schole toch lang dure.
Di kwam hin einde an! J'ao zelf hin horloge an
en in de klasse ieng ook hin klokke. As je geluk
ao en je keek vee bange, dan mocht je even nè
de w.c. en bie ons op schole kon je dan net de to-
renklokke zie, as je op de bril van de w.c. hieng
stae! Je wist dan oe laete of't was, mè de tied
bleef langzaem wegtikke en onderwiele ao je aol
van die stomme werkjes te doen. Iedere middeg
schrieve en, wat a'k eêl onrechtvaerdig vond,
twi keer in de weke 'cieferen', van die hröte
staertdêlingen, die a op 'nul' uut moeste kom-
me, onderwiele dat de meiden 'nuttig andwer-
ken' krehe. Ons krehe nooit andenarbeid, 'k eb
be d'r nog last van...! En ik vond 'cieferen' wei
nig nuttig en bie 't andwerken van de meiden
kan 'k m'n eihen alléén mè herinnere, da ze 't
êle 'abc' eindeloos zaete te borduren. Ze keke d'r
in ieder geval ook nie vrolijk bie!
Wat kon een weke langzaem vöbie hae. En dan
ao ik op de hbs in Middelburg d'eeste jaeren nog
schole op de zaeterdagochen. De twi leste uren
'tekenen', vréselijk! Ik zat nöha es in 't magazijn,
omda m'n tekendöze kwiet was...!
En wat dienk je van d'ouwejaersaeven, di leek
hin einde an te kommen. Kortom, je wou de
wiezers van de klokke as kind nöha es een
douw geve!
Oe anders glippe diezelfde uren en daehen noe
deu je vingers. Di zitte, net as vroeger, nog zestig
minuten in een ure en di bluve 24 uren in een
dag, mè vö ons gevoel hae het êle leven noe mee
een noodgang. Een ure is niks, een dag is vöbie
vöda je d'r erreg in eit en de weken klappe zömè
open en dicht. Iedereên schient tied tekort t'eb-
ben, m'ebbe 't aol stikke druk en onze daehen
bin overbezet. Me zouwe wè een paer uren
meer wille ebbe in en dag en een weke zou best
acht daehen mohe telle. Het wachtende kind is
een jachtende volwassene hore. En probeer mè
es kind te bluven!
Noe moe'k natuurlijk oppasse, da'k nie al te 'pre
kerig' overkomme, wan laet ik mè eerlijk weze,
ik doe ook aoles hraog een bitje op tied en 't
zou vö mien een pieniging weze om te moete le
ven in een land, wi as iedereên gewoon een ure
of langer te laete komt bie een afspraok! En die
landen bin d'r!
Mè laete me nie vergete te genieten van aol die
dingen die ons bezig ouwe. Wan noe dienk ik
an dat ouwe vrouwtje in dat verzurgingsuus. Ze
was zö blie, da'k di een middeg verhalen kwam
vertelle. Neê, nie omdat ik het was, mè omda ze
dan wi een middeg weg kon. De middegen duur
de anders zö 'eeeeêl lang'. En dat 'ééééêl lang'
kloenk toch 'ééêl" anders dan die kreet van dat
joentje uut hroep tweê mee z'n 'ééééêl vee
nachtjes slaope'.
Vakantie: een zeê van tied vo iedereên. Geniet
d'r van.
Frans van der Heijden
wSÊÊk
