Olijven van het Noorden
v42 I
Zaterdag 30 juni 2007 PZC
TUINEN
door Romke van de Kaa
Vanaf mijn werktafel kijk ik uit op een rij knotwilgen.
Ze zijn nog niet zo oud, maar hun stammen zijn al dik
en doorgroefd. Met hun kwikzilveren blad doen de wil
gen me aan olijfbomen denken.
Als je een boomgaard van wilgen zou planten, dan zouden die
van een afstand voor olijfbomen kunnen doorgaan. Alleen
hebben die een andere groeiwijze - minder steil dan een wilg.
Een ander belangrijk verschil is natuurlijk dat een wilg in twin
tig jaar bereikt waar een olijf tweehonderd jaar over doet: de
suggestie van ouderdom.
Dan is er nog het prijsverschil: knotwilgen krijg je bijkans
voor niets, maar voor een doorleefde olijfboom tel je al gauw
zon 400 euro neer. Ik ruik handel: als ik nu eens in oude knot
wilgen ging? Die worden nergens aangeboden. Knotwilgenko
ning Van de Kaa, schatrijk geworden met klompenhout.
Als we straks een strenge winter krijgen - er zal er heus nog
wel eens een komen - dan vriezen al die dure olijven dood en
lopen in het voorjaar alleen de door mij geleverde wilgen uit.
Plant een knotwilg - de olijf van het Noorden.
Wilgen hebben grote toepassingsmogelijkheden in de tuin,
maar ze hebben hun imago tegen. Ze worden geassocieerd
met klompen en poldersloten, maar in borders zijn ze goed te
gebruiken. Dat komt doordat veel wilgen op iedere gewenste
hoogte kunnen worden geknot, zodat ze ook in ieder gewenst
formaat kunnen worden gedwongen.
In de zomer vormen knotwil
gen met hun zilvergrijze blad
een goede achtergrond voor an
dere planten. Om een concreet
voorbeeld te geven: een groep
blauwe riddersporen op de voor
ste rij, daarachter een paar roze
rozen 'Bonica', en die twee samen tegen een achtergrond van
de knotwilg Salix alba Chermesina die op anderhalve meter
hoogte geknot is. Of, op droge grond: rode papavers en geel
groene wolfsmelk, met als achtergrond het lintvormige grijze
blad van de droogteminnende wilg Salix exigua.
Niet alleen 's zomers, maar ook in de winter kun je lol hebben
van wilgen. Er bestaan honderden soorten wilgen, van de 2
centimeter hoge Salix reticulata uit de poolstreken, tot de reus
achtige treurwilg Salix babylonica die zulke afmetingen kan be
reiken dat hij eigenlijk niet in tuinen, maar alleen in parken is
toe te passen.
Die treurwilg is wel een voorbeeld van een boom waarvan
ook 's winters te genieten valt, als de hangende geelgroene
twijgen glanzen in het licht van de laagstaande zon. Maar er
zijn ook kleinere soorten, die om hun winterhout worden aan
geplant. De wilg die ik hierboven in mijn voorbeeld aanhaal
de, Salix alba Chermesina, is een wilg die op elke gewenste
hoogte geknot kan worden. De takken van deze wilg zijn 's
winters gloeiend oranjerood, die van de variëteit 'Vitellina'
zijn dan dooiergeel. De takken van Salix daphnoides zijn paars,
overdekt met een laag witte rijp.
Een combinatie van deze drie soorten is een hartverwarmend
gezicht op een winterse dag. Lelijke wilgen zijn er niet, hoewel
er wel soorten zijn die op een lelijke manier kunnen worden
toegepast.
Het kleine minitreurwilgje Salix caprea Kilmarnock dat je vaak
in voortuinen ziet staan,
Ik ruik handel: als ik
nu eens in oude
knotwilgen ging?
Salix alba Chermesina in de win
ter. foto CPD
vraagt eigenlijk om het ge
zelschap van een tuinka
bouter,en helemaal ko
misch wordt het als de han
gende takken kennelijk te
lang worden en de grond
raken en daarom zijn opge-
snoeid tot een soort
douchekopmodel. Het is
een prachtige wilg, die 'Kil
marnock', met grote zilve
ren katjes in het voorjaar,
maar hij wordt misbruikt
door hem op een veel te
korte bezemsteel te enten.
Een wilg die vooral popu
lair is bij bloemschikkers is
de kronkelwilg, die de laat
ste jaren ook als 'paaswilg'
furore maakt. Waarom be
schilderde eieren nu juist
aan kronkelende takken
moeten hangen in plaats
van aan rechte, is mij overi
gens een raadsel.
Het gelijljvan de
Bloemetjesbehang en
meubilair gestoffeerd Tnet
bloemenpatronen
overspoelden vorig jaar de
Nederlandse woonwinkels.
De Nederlandse ontwerper
Tord Boontje staat aan de
basis van die trend. Over zijn
korte, maar invloedrijke
carrière is onlangs een boek
verschenen.
door Paul Ceerts foto's CPD
Tord Boontje
Ontwerper Tord Boontje is in
1968 in Enschede geboren.
Sinds 1995 woont en werkt hij
in Zuid-Frankrijk.
- Boontje studeerde in 1991 af
aan de Design Academy in
Eindhoven. Daarna vertrok hij
naar Londen om zijn masters te
halen aan het Royal College of
Arts (RCA, 1992-1994).
Tijdens die opleiding leerde hij
zijn huidige partner Emma Wof-
fenden kennen. Boontje geeft
tegenwoordig nog colleges aan
de RCA.
- In 2003 breekt Boontje interna
tionaal door met Carland
Light. Deze lange, metalen
bloemenslinger kan in een
handomdraai om een peertje
heen gewikkeld worden.
Meest opvallend aan het he
dendaagse werk van Boontje
zijn de befaamde bloemen en
krullen in zijn ontwerpen. Het
vroegere werk van Boontje
past eerder in de traditie van
dutch design: sober van vorm
en met gebruik van gerecy
cled materiaal.
Twee exemplaren van de lamp Midsummer tijdens de expositie Happy
Ever After in de showroom van Moroso, Milaan 2004. De door Boontje ont
worpen lamp maakt deel uit van de collectie van Artenica.
Na drie dagen zwerven
door Milaan en de
buik vol van strak,
soms fantasieloos
meubilair is de verras
sing groot. De showroom van
Moroso in het centrum van Mil
aan oogt april 2004 als een sprook
je. Bij binnenkomst openbaart
zich een feest van kleuren, van
bloemen en dieren.
Hier voeren niet de overblijfselen
van het minimalisme, of een iets
te gretig teruggrijpen op ontwerp
stijlen van weleer de boventoon.
Nee, in het door de Nederlandse
ontwerper Tord Boontje (1968) ge
creëerde wereldje - door hem beti
teld als Happy Ever After - draait al
les om fantasie. Om een sfeer die
in de verte doet denken aan het
sprookjespark van de Efteling. Ro
mantisch, maar tegelijkertijd voor
uitstrevend.
Met sommige ontwerpers gaat het
snel. Ze studeren af, slingeren hun
ontwerpen de wereld in en weten
meteen de aandacht op zich ge
richt. Zo niet Tord Boontje, de Ne
derlandse designer die in 1991 af
studeert aan de Design Academy
in Eindhoven.
De in Enschede geboren Boontje
schreeuwt het niet van de daken,
maar vergaart in plaats daarvan
nog meer kennis aan het Royal
College of Art (RCA) in Londen.
Daarna valt het stil, zo lijkt het. Sa
men met zijn huidige partner Em
ma Woffenden - die hij tijdens
zijn opleiding aan het RCA leert
kennen - werkt hij eind jaren ne
gentig in Londen aan een beschei
den oeuvre. In zijn collectie
Rough-and-Ready kiest hij voor re
cycling, mede als reactie op het ge
likte meubilair dat Boontje aan
treft tijdens de Internationale Meu
belbeurs in Milaan.
Ondanks een expositie in Tate Mo
dern blijft het sappelen voor de
twee. Ook na hun huwelijk, de ge
boorte van hun dochter en een
kortstondig verblijf in de buurt
van Stockholm, woonplaats van
de Zweedse moeder van Boontje.
Toch lijkt er daar iets te verande
ren. Boontje en Woffenden heb
ben hun wilde haren verloren. Ze
laten het lonkende uitgaansleven
van Londen voor wat het is en dui
ken op hun werk. Op uitnodiging
van galerie Window in Praag
maakt Boontje de collectie Wednes
day die onder meer bestaat uit va
zen en lampen. Boontje gaat - on
der leiding van ontwerper Ron
Arad - lesgeven aan het RCA.
Dan komen de opdrachten. Bedrij
ven als Swarovski, Moroso en Au-
thentics dingen naar zijn hand en
de studio in Londen verandert in
een goed geoliede machine. De
prijzen stromen binnen. Van het
Design Museum iri Londen krijgt
hij de Design OfThe Year-prijs,
het tijdschrift Elle Decoration
roept hem uit tot de belangrijkste
ontwerper van 2003.
De echte doorbraak van Boontje
volgt in Milaan, als designliefheb
bers uit de hele wereld kennisma-
ken met zijn boeiende ontwerpen
in de galerie van Moroso. Dan
staat de ontwerper ook in Neder
land ineens op de kaart. Al duurt
het nog ruim een jaar voordat hij
tijdens Woonbeurs Amsterdam in
de Rai de Woonbeurspin krijgt op
gespeld, een prijs voor een per
soon die een positieve invloed
heeft gehad op het beeld van de
woonbranche.
Voor wie er niet bij was:
het boeiende verhaal
van Boontje is sinds kort
te lezen in een lijvig
boekwerk dat onlangs is versche
nen bij uitgeverij Terra Lannoo.
Naast het verhaal, opgetekend
door Martina Margetts, bevat het
talloze foto's van zijn werk.
Volgens Margetts is Boontje ie
mand die het liefst een eigen we
reld creëert. Voorin het boek staat
een citaat uit Alice in Wonderland.
Treffend: met gesloten ogen
droomt Alice van een wonderlijke
wereld, maar ze weet dat ze zich
zodra ze haar ogen opent opnieuw
in de saaie realiteit bevindt. Het is
de wereld van Boontje in een no
tendop.
Dat spreekt ook uit zijn opvattin
gen. De Nederlander - die sinds
2005 werkt vanuit een oude fa
briek in de buurt van Saint-Étien-
