j v17
PZC Zaterdag 30 juni 2007
over 'de grote leugen'. De scheidingswet
gaf een gevoel van bevrijding. Huwelijken
die echt niets meer voorstelden, konden
worden ontbonden.
Bovendien kwam in die jaren de seksuele
revolutie op gang. Buitenechtelijke verhou
dingen, partnerruil, maar ook de overstap
van een hetero- naar een homoseksuele re
latie, raakten maatschappelijk geaccep
teerd. Het streven naar geluk werd norm
gevend. Het geluk van ouders, dan wel te
verstaan.
Die zoektocht naar het grote geluk is nog
steeds gaande, maar aarzelend wordt nu
ook het belang van kinderen onderkend.
foto Frank Janssen
Zeker bij hulpverleners is het besef doorge
drongen dat een scheiding problemen ver
oorzaakt bij kinderen. Sinds het begin van
deze eeuw richtten pedagogen, coaches en
counselors tientallen adviesbureaus op die
zich vooral bezighouden met de kinderen
van gescheiden ouders. In een serie ge
sprekken - waarbij de kosten variëren van
30 tot 60 euro per uur - kunnen kinderen
vertellen wat zij van die scheiding vinden.
Bij het bemiddelingsbureau van Inge Bos
veld voert dochter Denise gesprekken met
kinderen. „Aan de hand van spelletjes laat
ik hen vertellen wat zij voelen."
Zo maakt zij gebruik van de verwerkings
methode 'Bang, boos, blij'. Kinderen
gooien een bal naar een van die woorden
en zeggen wat ze voelen. Anne (11), die sa
men met haar zusje bij Denise is geweest:
„Ik ben blij dat er thuis geen ruzie meer is.
Sinds de scheiding zijn papa en mama veel
vrolijker."
Boos is ze niet, haar jongere zusje Nienke
(7) wél. „Ik vind het niet leuk dat we niet
meer samen op vakantie gaan. En ik vind
het stom dat ik met mes en vork moet
eten als de vriend van mama bij ons is."
Beiden hebben veel aan de gesprekken ge
had. Anne (11): „Je kan dingen vertellen
die je niet met papa en mama wilt bespre
ken. Het is fijn dat je dan toch iemand
hebt die naar je luistert."
„Mijn ouders hadden veel ruzie. Ik dacht
altijd dat dat over mij ging. Toen ze vertel
den dat ze uit elkaar gingen, was ik kwaad.
Shit, dit heb ik gedaan."
De waarheid was anders. Zijn vader was
nog wel verliefd op zijn moeder, maar zij
niet meer op hem. Dylan krijgt pas rust in
zijn hoofd, als ook zijn vader een nieuwe
vriendin heeft. „Papa en mama zijn weer
gelukkig. Nu heb ik minder zorgen."
Klaas-Jan heeft bij KIES geleerd dat na een
scheiding de wereld niet vergaat. „In het
begin dacht ik dat wel. Maar nu merk ik
dat praten helpt en dat het leven door
gaat."
Scheiden is geen schande meer, maar dat
houdt het gevaar in dat ouders zich niet
Ouders zeggen wel dat
het belang van het
kind voorop staat,
maar in de praktijk
gaat het vaak anders. Jan-Willem
Groos, directeur van 'De Schei
dingsmakelaar': „Komt hier een
stel binnen. 'We willen het beste
voor onze kinderen', zeggen ze.
'Maar kunnen we nu eerst even
de lijfrentepolis verdelen?' Het is
ikke-ikke-ikke en de rest kan stik
ken. Dan grijp ik in. Kom op zeg!
Éérst gaan we het over de kinde
ren hebben!"
De Scheidingsmakelaar, die vier
jaar geleden is begonnen en nu al
25 vestigingen in heel Nederland
heeft, bemiddelt in principe al
leen tussen ouders. Wel verwij
zen de 'makelaars' kinderen door
naar KIES, Kinderen In Echtschei
ding Situatie, een hulpprogramma dat
door 'kiescoaches' wordt aangeboden op
scholen. In Nederland zijn zo'n tachtig
kiescoaches die op een paar honderd scho
len trainingen geven.
Klaas-Jan (10) herinnert zich nog goed hoe
zijn ouders vertelden dat ze gingen schei
den. Samen met andere kinderen zit hij in
een apart klaslokaal waar hij onder begelei
ding van kiescoaches Maaike de Kort en
Nelly Snels over de echtscheiding praat.
„Ik moest op de bank konten zitten. Papa
vertelde dat ze gingen scheiden, maar dat
we eerst nog iets leuks gingen doen. We
gingen met z'n allen naar Disneyland.
Maar toen we terugkwamen stond de ver
huiswagen voor de deur om papa's spullen
weg te halen. Toen moest ik heel erg hard
huilen."
Onder schooltijd praat een groepje kinde
ren over de scheiding. De hulp is gratis, de
school betaalt het project. Voor 2.500 euro
kunnen er tien kinderen meedoen. In acht
sessies wordt er zoveel mogelijk bespro
ken: stiefvaders en -moeders, de nieuwe
vriendin van papa en de vriend van mama.
En natuurlijk de diepgekoesterde wens:
misschien komen papa en mama wel weer
bij elkaar.
De kinderen die vandaag bij elkaar zitten,
vertonen vergelijkbare emoties. Ze zijn ver
drietig, maar niet kwaad. De nieuwe vrien
din van papa, vinden ze in het begin héél
aardig, maar later is ze streng. Of, zoals Jas
mijn (8) het verwoordt: „Mijn eigen moe
der vind ik liever." Dat mama nog geen
nieuwe vriend heeft, vinden ze allemaal
heel zielig.
Sommige kinderen denken dat zij de schei
ding hebben veroorzaakt. Dylan (to):
Inge Bosveld (I) en dochter Denise van Oosterhout
runnen een scheidingsbemiddelingsbureau in Arnhem.
foto David van Dam
realiseren dat het voor kinderen wél een
drama blijft, waarschuwen kiescoaches De
Kort en Snels. Evenals socioloog Spruijt be
nadrukken zij dat een scheiding voor kin
deren altijd een foute beslissing is. Alleen
als er héél veel ellende in een gezin is, kan
een scheiding nuttig zijn. „Maar daarna
moet het wel beter worden. En dat is vaak
niet zo. Veel exen blijven ruzie maken,
vaak over de kinderen. Dat is onverteer
baar. De scheiding heeft kinderen dan
niets opgeleverd."
Het ouderschapsplan, dat volgend jaar wet
telijk wordt ingevoerd, moet een einde ma-
ken aan dergelijk geruzie. Voordat ouders
uit elkaar gaan, moeten ze een plan voor
leggen aan de rechter, waarin ze zeer gede
tailleerd omgangsregels vastleggen. Wie
heeft de kinderen tijdens de vakanties,
zon- en feestdagen? Hoe laat worden ze ge
haald en gebracht en door wie? Spruijt
vindt dat het nieuwe kabinet nog een stap
verder moet gaan. „Verplicht ouders om
gesprekken te voeren met een hulpverle
ner vóórdat ze uit elkaar gaan. Dan leren
ze om rekening te houden met het belang
van hun kinderen."
Plichten voor ouders, rechten voor kinde
ren zou het uitgangspunt moeten zijn.
„Zet op papier wat zij willen. Bijvoor
beeld: die nieuwe vriend van mama gaat
eerst maar drie maanden op zolder wo
nen." Maar het allerbeste is: bij elkaar blij
ven. „Vroeger werd daar een beetje lache
rig over gedaan", zegt Spruijt. „Moet je bij
elkaar blijven voor de kinderen? Ja, mis
schien wel. Daar is niets mis mee."
Vanwege de privacy zijn de namen van de kinderen
veranderd.
