Buitenland
'VS drijven
wapenhandel
naar record'
Niemand in Gaza is
Lastige formatie in asBelgië
Sipri voorspelt
Afrikaanse
energie-oorlog.
Zowel Harnas als Fatah
wil Palestijnse
bevolking bang maken.
8 Dinsdag 12 juni 2007 PZC
STOCKHOLM - De 'oorlog tegen het
terrorisme' van de Verenigde Sta
ten heeft de wereldwijde wapen
verkopen naar nieuwe recordhoog
ten gedreven. Volgens het gisteren
gepubliceerde jaarrapport over be
wapening, ontwapening en inter
nationale veiligheid van het
Zweedse onderzoeksinstituut Sipri
(Stockholm International Peace Re
search Institute) bedroegen de mi
litaire uitgaven vorig jaar 900 mil
jard euro. De afgelopen tien jaar
stegen de uitgaven wereldwijd met
37 procent.
De Amerikaanse regering gaf in
2006 omgerekend 396,2 miljard eu
ro uit aan militaire zaken en staat
daarmee ver aan kop. Na de VS
volgen Groot-Brittannië, Frank
rijk, China en )apan. De regering
in Peking gaf voor het eerst meer
geld uit aan wapens dan lapan.
Landen zullen in de toekomst met
elkaar in conflict komen over ener-
gievoorraden. Dergelijke proble
men zullen voornamelijk in Afrika
ontstaan, stelt Sipri in het jaar
boek 2007. Volgens Sipri zullen re
gio's in de wereld met grote olie-
en gasreserves in de toekomst te
maken krijgen met spanningen en
ruzies; niet alleen in Afrika of het
Midden-Oosten, maar ook in Azië
en Zuid-Amerika. Deskundigen
menen dat Afrika in 2010 eender
de van de mondiale olie- en gas
productie zal verzorgen. Het gaat
dan om Algerije, Angola, Congo,
W* Volgens het jaarlijkse rapport
van het vredesinstituut Sipri
leidt de 'oorlog tegen het terro
risme' tot een recordaantal aan-
en verkopen van wapens.
Wapenhandel groeit
De wereld heeft vorig jaar 833
miljard euro uitgegeven aan wa
pens, 3,5 procent meer dan in
2005.
De VS namen 46 procent van
de uitgaven voor hun rekening,
gevolgd door Groot-Brittannië
(vijf procent), Frankrijk (vijf pro
cent), China (vier procent) en
Japan (vier procent). Deze vijf
landen tezamen nemen met
tien anderen 83 procent van
de totale uitgaven voor hun re
kening.
De wapenhandel nam van
2002 tot 2006 met bijna 50
procent toe. De VS en Rusland
namen elk eenderde van die
handel voor hun rekening, de
EU kwam op twintig procent.
Ethiopië, Libië, Niger, Nigeria,
Uganda, Sudan, Tsjaad en Zambia.
Het debat over de energievoorzie
ning zal in intensiteit toenemen
nu de vraag naar brandstof stijgt,
olie en gas schaars worden en de
prijzen stijgen. Het Sipri stelt dat
sommige landen daarbij een eng
nationalistische benadering kie
zen, waarbij zij bereid zijn even
tueel met geweld hun energiebe-
langen te beschermen.
1 let Sipri stelt dat Rusland ertoe is
overgegaan olie en gas als strate
gisch onderwerp te behandelen.
Dankzij de enorme voorraden kon
Rusland de invloed in de directe
omgeving van het land vergroten
en de macht in de wereld maxima
liseren. Het Zweedse instituut stelt
dat Rusland bij die beleidswijzi
ging geen aandacht heeft geschon
ken aan de goede wil van andere
landen. Dat zou, aldus het Sipri, in
de toekomst wel eens tegen Mos
kou kunnen werken.
door Sarah el Deeb/AP
GAZA-STAD - Een jonge arts werd
van de diploma-uitreiking van zijn
broer ontvoerd en in zijn benen
geschoten omdat hij met Harnas
zou sympathiseren. Een 72-jarige
gepensioneerde visser werd in de
kelder van een moskee in elkaar ge
slagen omdat hij posters van Ha
rnas weghaalde.
Terwijl in de Gazastrook de
machtsstrijd tussen Fatah en Ha
rnas voortraast, rijst onder de be
volking het angstaanjagende maar
onvermijdelijke besef: Niemand is
meer veilig, iedereen is doelwit.
Waar eerder alleen gewapende
strijders risico liepen, is het ge
weld nu doorgedrongen tot in de
huizen, scholen en moskeeën van
de Gazastrook.
Inwoners van Gaza mijden elke po
litieke discussie uit angst voor ver
gelding. Ambulancechauffeurs zijn
huiverig om uit te rukken vanwe
ge de vele checkpoints, bemand
door gewapende en vaak onvoor
spelbare lieden. „Er ligt een deken
van angst over de stad", zegt men
senrechtenactivist Raji Sourani.
De situatie was volgens de bevol
king draaglijker in de zeven jaar
dat de strijd ging tussen Pales-
tijnen en Israëli's. Tegen Israël was
het tenminste duidelijk waar het
front zich bevond. Nu is het ge
vaar alom. De aanhoudende
machtsstrijd tussen de militante is
lamitische Harnas en het gematig
der Fatah van president Mahmoud
Abbas heeft afgelopen jaar al aan
200 mensen het leven gekost.
Volgens Walid al-Awad, die na
mens de piepkleine Volkspartij
probeert te bemiddelen tussen Fa
tah en Hamas, is het beide par
tijen er juist om te doen de men
sen angst in te boezemen. Ze wil
len de bevolking als het ware ver
lammen, zodat mensen het niet in
hun hoofd halen zich tegen een
van beide groepen te keren.
De arts die in zijn benen werd ge
schoten, de 29-jarige Fayez al-Bar-
rawi, bezocht vorige week de cere
monie waarbij de nieuwste rekru
ten van de Presidentiële Garde,
een elite-eenheid loyaal aan Ab-
'Alles om ons heen geeft
ons nu reden tot angst, alles
om ons heen is eng'
bas, hun diploma ontvingen. Om
dat hij de ceremonie op video vast
legde en vanwege zijn korte baard
in de stijl van Harnas, werd al-Bar-
rawi door gewapende mannen be
schuldigd van spionage voor Ha
rnas en weggevoerd. Vervolgens
werd hij verhoord, geslagen en zes
In Wallonië is anders ge
stemd dan in Vlaanderen.
Dat maakt de formatie voor
gedoodverfd premier Leter-
me tot een 'miserie'.
De Vlaamse socialisten kie
zen voor de oppositie na
hun verpletterende neder
laag, afgelopen zondag, bij de Bel
gische verkiezingen. De Franstali
ge vice-premier Laurette Onkelinx
sluit niet uit dat ook de Waalse
zusterpartij, de Parti Socialiste, in
de oppositiebanken plaatsneemt.
Een naoorlogse primeur.
Het valt te betwijfelen of het zover
komt. De PS is al jaren aan de
macht in Franstalig België. Een op
positierol zou gepaard gaan met
honderden ontslagen op de diver
se departementen, voorspelt Wal-
lonië-kenner Guido Fonteyn.
ANALYSE
door Pascale Thewissen
De Belgische parlementsverkiezin
gen draaiden eergisteren uit op
een afstraffing van paars. Vooral
de socialisten kregen flinke klap
pen. In Wallonië is de PS niet lan
ger de grootste partij. In een bitse
verkiezingscampagne hakte de lei
der van de liberale MR (Mouve
ment Réformateur), Didier Reyn-
ders, genadeloos in op zijn politie
ke tegenstrever Elio di Rupo.
Volgens Reynders kan het in Wal
lonië alleen maar beter gaan als
'de almacht van de PS' zou wor
den doorbroken.
De boodschap kwam over. De MR
is voor het eerst sinds het einde
van de TWeede Wereldoorlog gro
ter dan de PS. Het verpletterende
verlies is volgens Johan vande La-
notte, die gisteren bekend maakte
dat hij terugtreedt als partijleider
van de Vlaamse socialisten, mede
te wijten aan de 'scandalites' in
Charleroi. Daar moest in de voor
bije maanden het ene na het ande
re politieke kopstuk het veld rui
men als gevolg van corruptie-affai
res.
Wie het voortouw neemt bij de
vorming van een nieuwe coalitie,
in België moet één dezer dagen
duidelijk worden. De Vlaamse
christendemocratische CD&.V is
de grote overwinnaar van de ver
kiezingen en vormt de grootste po
litieke fractie. De Vlaamse en
Waalse liberalen daarentegen vor
men nog steeds de grootste politie
ke 'familie' in de Belgische kamer.
De Belgische premier Guy Verhof-
stadt heeft al laten weten dat hij
niet meer beschikbaar is. Verhof-
stadt, die gistermiddag het ontslag
van zijn regering indiende bij de
koning, maakte zondagavond zijn
afscheid bekend.
Zijn opvolger wordt hoogstwaar
schijnlijk de Vlaamse christende
mocraat Yves Leterme. Hem
wacht een moeilijke taak. De ver
wachting is dat de formatie lang
gaat duren. De situatie is ingewik
keld. Vlaanderen en Wallonië heb
ben heel anders gestemd. In Neder
landstalig België zijn de paarse re
geringspartijen de grote verliezers,
terwijl in Wallonië de liberale MR
door de kiezer beloond wordt en
juist winst boekt.
In België is het normaal dat in
Wallonië en in Vlaanderen dezelf
de partijen in de coalitie stappen.
Een asymmetrische regering is erg
ongebruikelijk. 'Gisteren de zege,
vandaag de miserie', schreef De
Standaard gisteren over de bijzon
der netelige uitdaging die Leterme
kreeg toegespeeld.
Politieke balans
De christen-democratische par
tijen wisten zondag bij de ver
kiezingen in België veertig van
de in totaal 150 zetels in de Ka
mer van Volksvertegenwoordi
gers te bemachtigen, een winst
van elf zetels.
De liberale partij van Verhof-
stadt en haar Franstalige equiva
lent kwamen samen uit op 41
zetels, een verlies van acht ze
tels.
Hun coalitiepartner, de socialis
ten, kregen 34 zetels, veertien
minder dan in de vorige verde
ling.
De extreem-rechtse partij
Vlaams Belang verfoor een ze
tel en komt op zeventien.
k- De onafhankelijke nieuwkomer
Jean-Marie Dedecker kreeg er
vijf.
Begrafenissen van een omgekomen Hamas-aanhanger (links) en een vermoorde Fatah-sympathisant in Gaza.
