Gezondheid
Hernia verdwijnt
door wervel
op te warmen
Pillen aan de pomp
20 j Woensdag 6 juni 2007 PZC
HUISARTS
door Paul van Dijk
Consument op grote
schaal verneukt met
nutteloze middelen
Scholieren die zich niet lekker voelen, vragen steeds mak
kelijker om een paracetamolletje. Scholengroep Cam
bium in Zaltbommel sluit de pot met pillen. De directie
van de school constateerde dat de voorraden steeds sneller op
raakten. Gemiddeld verstrekte de school 500 pillen per
maand. De school telt 1800 leerlingen. „Het zijn vaak dezelfde
leerlingen die om paracetamol vragen", zegt de directeur in
een interview met de plaatselijke krant.
Paracetamol behoort tot de vrij verkrijgbare geneesmiddelen.
Dat betekent dat je geen recept nodig hebt om het te verkrij
gen. )e kunt het echter niet overal kopen. De verkoop is be
perkt tot de apotheek en de drogist. Daar lijkt binnenkort een
einde aan te komen. De overheid wil op korte termijn de ver
koop van paracetamol en andere vrij verkrijgbare middelen
mogelijk maken in supermarkten en benzinestations.
Is het wel gewenst dat pillen overal voor het grijpen liggen?
Als kinderen op school al geen maat kunnen houden en voor
allerlei kwaaltjes naar de pillen-
pot vragen, hoe zal het dan
ouderen vergaan? De geschiede
nis leert dat het verruimen van
de beschikbaarheid van medicij
nen altijd leidt tot toename van
de consumptie. Pillen aan de
pomp en in de schappen van de supermarkt zullen de ver
koop via de apotheek en de drogist niet schaden. Het leidt ge
woon tot extra gebruik.
In de plannen van de overheid gaat het niet alleen om parace
tamol, maar ook om hoestmiddelen, keelpijnmedicijnen, zalf
jes tegen een koortslip, anti-allergiepilletjes en middelen tegen
diarree.
Niet alleen het medicaliserend effect van de overheidsmaatre
gel roept vragen op. Ook de soort middelen die men straks ver
koopt op benzinestations en in supermarkten lijkt onverstan
dig. Hoestmiddelen en keelpijnmedicijnen zijn nutteloze mid
delen. Ze helpen niet beter dan thee met suiker of het zuigen
op een dropje. I letzeltde geldt voor aciclovir (Zovirax). Dit
door reclame ingepeperde middel tegen een koortslip, werkt
niet beter dan vaseline of roomboter. De consument wordt
met deze middelen op grote schaal verneukt. De overheid zou
er beter aan doen deze middelen te verbieden, daar de gezond
heidsclaims op misleiding en bedrog berusten.
Voor anti-diarreemiddelen (Imodium, Diacure) en anti-aller
giemiddelen (antihistaminica) gelden andere argumenten die
uitbreiding van de verkooppunten ongewenst maakt. De anti-
diarree medicijnen zijn niet ongevaarlijk voor kinderen en
ouderen. Bovendien kan als bijwerking duizeligheid, misselijk
heid en buikpijn optreden. Dit is niet erg gewenst als je op de
A2 zit. Dit geldt nog meer voor de middelen tegen allergieën.
De belangrijkste bijwerking is namelijk sufheid en slaperig
heid. Ook dat is niet handig in het verkeer.
De overheid zou er beter aan doen de consument erop te wij
zen dat het juist belangrijk is alle medicijnen in dezelfde apo
theek te halen. Daar maakt men immers gebruik van een me
dicijnbewakingssysteem, waardoor ongewenste interacties tus
sen verschillende medicijnen tijdig worden gesignaleerd.
Zo kan iemand die een antidepressivum (Seroxat, Citalopram
en dergelijke) gebruikt en bij de drogist brufen (Ibuprofen, Ne-
rofen en dergelijke) haalt, zomaar een maagbloeding krijgen.
Met hetzelfde drogistenmiddel kan iemand met astma een ern
stige aanval krijgen en kan een patiënt met hartproblemen
kortademig worden. Haalt iemand alle medicijnen in dezelfde
apotheek, dan kunnen deze en andere soms ernstige bijwer
kingen worden voorkomen.
In dit verband is er een andere ontwikkeling die de gezond
heid van mensen in gevaar brengt. Steeds meer ziekenhuizen
openen om puur commerciële redenen een eigen apotheek.
Behalve de inkomsten van de medicijnen worden extra win
sten gemaakt door patiënten bepaalde merken medicijnen
voor te schrijven. Ziekenhuizen sluiten namelijk contracten
met de industrie om op die manier
de eigen kas te spekken.
Dit is allemaal ernstig in het nadeel
van de patiënt. Een middel dat door
de ziekenhuisapotheek is verstrekt,
valt buiten het medicijnbewakings
systeem van de patiënt. De zieken
huisapotheek weet immers meestal
niet wat de betreffende patiënt alle
maal nog meer slikt. Ernstige fouten
en gezondheidsschade zijn dan ook
aan de orde van de dag.
Minister Klink, doe wat aan die zie
kenhuisapotheken en vergeet die pil
len aan de pomp.
Sinds 2001 worden in het Kennemer Gasthuis in Haarlem patiënten met de laser van hun
rughernia afgeholpen. Radioloog Gerard Guit behandelde tot nu toe 190 patiënten uit het
hele land. Enkele zorgverzekeraars vergoeden sinds kort de ingreep.
door Annalaura Molducci
foto Rob Hendriks/GPD
De eerste herniapatiënt
ligt op zijn buik in de
CT-scan, klaar voor
de ingreep. Met het
röntgenapparaat
wordt opgezocht waar de boosdoe
ner zit. Radioloog Gerard Guit te
kent met liniaal en stift het punt
af waarop hij straks met een naald
naar binnen gaat. De naald gaat
door de huid, zonder bot of ze
nuw te raken, zo de tussenwervel
in. Daar moet de laser zijn helen
de werk gaan doen.
De huid van de patiënt wordt met
een kleine prik plaatselijk ver
doofd. „Bent u er klaar voor?" Bij
een 'ja' zet Guit de naald in de rug
en gaat hij op zoek naar de plek
waar hij moet zijn, tussen de vier
de en vijfde lendenwervel. Als de
naald een klein stukje naar binnen
is gegaan, wordt een CT-scan ge
maakt om te kijken of hij goed zit.
De naald gaat precies goed, tussen
twee wervels door, rechtstreeks de
tussenwervelschijf in.
„Perfect, we gaan verder." Als de
naald op zijn plaats zit en parman
tig uit de rug steekt, gaat de laserfi-
berdraad erin. De draad is aange
sloten op een lasergenerator, die
met een pedaal op de grond is te
bedienen. De laser wordt eerst ge
test, als het rode licht er goed uit
komt, kan hij in de holle naald
worden gebracht.
„Die zit", zegt Guit, die de patiënt
vervolgens vertelt wat hij verder
gaat doen.
De laserstraal brengt het vocht in
de tussenwervelschijf aan de kook.
Dan verdampt het water, dat het
lichaam als waterdampgas verlaat.
Het eiwit in de tussenwervelschijf
wordt eveneens gekookt. „Ik verge
lijk het altijd met een gekookt ei
tje. |e kunt het ook ruiken, het
ruikt als een verbrand worstje op
de barbecue."
Als het water is verdampt, neemt
de druk in de tussenwervelschijf
af De beknelde zenuw aan de bui
tenkant van de schijf krijgt daar
door meer ruimte. En dat voelen
de meeste patiënten, bij zeven op
de tien verdwijnen de klachten.
Bij de operatie dragen de radio
loog en de radiologisch laboranten
een loodschort tegen de straling
van de CT-scan en een zonnebril
tegen lekkend laserlicht. Ook de
patiënt krijgt een laserbril op zijn
neus. Dan voert Guit de energie
van de laser op tot zo'n 1400 kilo
joule. „Dat kan de tussenwervel
schijf van deze patiënt wel heb
ben", zegt hij.
Tijdens de klus wordt tot twee
keer toe een controle CT-scan ge
maakt, om te kijken of de behande
ling aanslaat. Guit is zeer tevreden,
want op de scan is duidelijk te
zien dat er van binnen iets ge
beurt. Hij wijst op een zwart vlak
in de tussenwervelschijf. „Kijk, dat
is het gas. Het lekt ook langs de
naald weg naar deze spier", zegt
hij. Het gas verdwijnt vanzelf uit
het lichaam.
Na een half uur is de klus geklaard
Effectief en goedkoop
k- Radioloog dr. Gerard Guit heeft de herniabehandeling met laser in 1999
in Nederland geïntroduceerd met aankomend radioloog Patrick Brouwer.
Brouwer had in het Academisch Medisch Centrum (AMC) veel onderzoek
naar laseroperaties gedaan. Hij zit inmiddels in het Leids Universitair Me
disch Centrum (LUMC), waar hij deelneemt aan een vergelijkend weten
schappelijk onderzoek tussen de traditionele operatieve behandeling en
de laserbehandeling van een rughernia. Guit heeft de lasermethode zelf
voortgezet in het Kennemer Gasthuis in Haarlem, omdat hij geen zin had
om op de uitslag van het langdurige Nederlandse onderzoek te wachten.
De patiënten werden al die tijd zonder vergoeding voor de radiologen en
het ziekenhuis behandeld.
Waarom deed hij dat? „Omdat dit een prachtbehandeling is, die je pa
tiënten niet mag onthouden. Mensen komen soms strompelend het zie
kenhuis in en zijn vaak binnen één tot drie weken van hun klachten af. Na
een paar dagen rust mogen ze weer aan het werk. Er zijn nagenoeg geen
bijwerkingen. In de Verenigde Staten passen ze dit al vele jaren toe, het is
daar ook door de strenge overheidsinstantie FDA goedgekeurd. Het is
heel jammer dat het hier allemaal zo lang moet duren."
