Gezondheid
De muis die zich dood schrikt
'Doorslikpil
is niets
anders dan
gewone pil'
40 Maandag 4 juni 2007 PZC
Paris eet niet meer
uit angst voor cel
Vierde kind Jolie-Pitt
heet ook 'Brangelina'
Film over Kylie's strijd
tegen borstkanker
Naakte Kate goed
voor bijna drie ton
Wetenschap moet het vaak
hebben van onverwachte
vondsten. Dr. Jeroen Essers
(Erasmus MC, Rotterdam)
zocht een genetische
oorzaak van tumorgroei en
vond een muis die zich
letterlijk dood schrok.
door Monique Hamerslag
foto GPD
Dr. Jeroen Essers verricht
onderzoek naar herstel
van breuken in het
DNA. Soms gaat dat her
stel mis en ontstaan er tumoren.
Een gen genaamd MUS-Ki is be
trokken bij de reparatie van DNA.
Om te zien welke rol dit gen pre
cies speelt, probeerden Essers en
zijn collega's muizen te fokken
waarin het is uitgeschakeld.
Dr. Essers: „Tijdens ons onderzoek
gebeurde iets onverwachts: de mui
zen gingen direct dood als je ze
voorzichtig oppakte. Collega's van
de atdeling Pathologie keken of de
ze muisjes tumoren hadden, maar
dat bleek niet het geval."
Nieuwsgierig zochten ze verder,
en toen viel iets vreemds op: de
diertjes hadden stuk voor stuk een
aorta-dissectie, een levensgevaarlij
ke scheur in de wand van hun gro
te lichaamsslagader. „Deze dodelij
ke aandoening komt ook bij men
sen voor. De toevalstreffer liet me
niet los. Ik realiseerde me opeens
dat naast MUS-81 het gen Fibuli-
ne-4 ligt, dat een rol speelt bij de
instandhouding van de aorta-
wand. We hadden per ongeluk dat
gen uitgeschakeld."
Essers toont foto's en licht enthou
siast toe: „Kijk, de aortawand van
een gezonde muis bestaat uit ze
ven laagjes die glad tegen elkaar
aan liggen. Bij onze zieke muis lig
gen de lagen slordig, er zit veel
ruimte tussen en ze kronkelen alle
kanten op. De aorta is te lang en
dik, en kwetsbaar voor scheuren.
Ook ontstaan er dwarsverbindin
gen tussen de lagen die niet goed
zijn aangelegd. Dat alles wordt ver
oorzaakt door een teveel aan het
stofje TGFtë. Zo'n overschot ont
staat als het Fibuline-4 gen niet
goed werkt. Bij mensen gebeurt
dit waarschijnlijk ook."
„Een aneurysma is een gevaarlijke
afwijking die vaak pas bij het over
lijden van patiënten wordt gedia
gnosticeerd. Daarom willen we
een bloedtest maken waarmee we
patiënten vroegtijdig kunnen op
sporen. Er loopt al onderzoek naar
bestaande bloeddrukverlagende
medicijnen die een aorta kunnen
herstellen. Dat krijgt nu dankzij
onze muis een extra impuls."
Prinsen van Serendip
„Ook denken we aan het maken
van middelen die het overschot
aan TGFfê wegvangen. We moeten
financiering regelen, hard werken,
publiceren in de wetenschappelij
ke tijdschriften. Er wordt binnen
drie jaar resultaat verwacht van
ons. Het zal niet makkelijk zijn,
maar we geloven erin!"
Het Perzische sprookje 'De drie prinsen van Serendip' verhaalt van prinsen
die op reis veel dingen ontdekken waarnaar ze niet op zoek waren. Zo is
de term serendipity ontstaan. Serendipity is het talent bij toeval gelukki
ge, onverwachte ontdekkingen te doen, én de waarde daarvan in te zien.
Vier voorbeelden uit de geneeskunde:
Wetenschapper Alexander Flemming verricht onderzoek naar bacteriën.
Eén van zijn gekweekte kolonies beschimmelt, de bacteriën gaan dood.
Flemming ziet de waarde van deze mislukking, en het eerste antibioticum,
de penicilline, is geboren.
Verpleegkundige J. Ward legt vroeg geboren baby's in de buitenlucht, wat
haar gezonder lijkt dan een benauwde couveuse. Dan valt haar op dat
kleintjes die lijden aan geelzucht, bleken waar zonlicht de huid raakt. Op
basis van haar observatie wordt de lichttherapie voor baby's met geel
zucht geïntroduceerd.
Militaire artsen merken in oorlogen dat wonden die krioelen van de ma
den beter genezen dan schone wonden. Tegenwoordig worden speciaal
gekweekte steriele maden ingezet bij de behandeling van moeilijk gene
zende wonden.
Farmaceutisch bedrijf Pfizer test een nieuw bloeddrukverlagend medicijn,
maar dit blijkt vooral te werken tegen erectieproblemen. Viagra wordt
een grote hit.
door Henk Hellema
Veel vrouwen hebben last
van de menstruatie of de
maandelijkse bloeding
komt slecht uit. Kunnen ze de
menstruatie niet een paar maan
den of zelfs jaren uitstellen?
Dat kan met de nieuwe anticon
ceptiepil Lybrel, aldus de Ameri
kaanse fabrikant van deze pil. De
ze pil is bedoeld om zonder onder
breking in te nemen. De schema's
van de huidige anticonceptiepillen
zijn gebaseerd op 21 dagen de pil
slikken en zeven dagen geen pillen
of neppillen. Daarna volgt de men
struatie. Met Lybrel zouden al die
menstruatieklachten van de baan
zijn. „Maar", zegt prof. Frans Hel
merhorst, hoogleraar klinische epi
demiologie van fertiliteit aan de
Universiteit Leiden, „in deze pil zit
ten dezelfde hormonen als in an
dere anticonceptiepillen. Als vrou
wen hun menstruatie willen uit
stellen, adviseer ik hen gewoon Mi-
crogynon 20 of 30 door te slikken
tot ze een doorbraakbloeding krij
gen. Dat kan wel vijf maanden du
ren. Ze stoppen dan drie tot vijf da
gen en gaan vervolgens met het
slikken van die pil verder. Dat is
heel veilig."
Helmerhorst verwijst ook naar
een onlangs verschenen studie
waaruit blijkt dat het niets uit
maakt of je de pil doorslikt of niet.
Met Lybrel zouden vrouwen conti
nu bevrijd zijn van de menstruatie-
lasten. Helmerhorst gelooft daar
niet zo in. „Na zes maanden krij
gen ook deze vrouwen een tussen
tijdse bloeding. Dan stop je een
paar dagen en ga je weer verder."
Volgens Hans van Weering, als gy
naecoloog verbonden aan het Uni
versitair Medisch Centrum St Rad
boud in Nijmegen, adviseren de
meeste Nederlandse gynaecologen
vrouwen ook om één- of twee
maal per jaar een menstruatie te
hebben. Dat advies is niet gestoeld
op hard bewijs, maar we denken
dat dat toch beter is. Vrouwen die
vanwege een bepaalde aandoening
nooit menstrueren, hebben een
iets verhoogd risico op baarmoe-
derslijmkanker."
ALLEMENSEN
Paris Hilton (26) is zo bang voor
de celstraf die ze vanaf morgen
moet uitzitten, dat ze regelmatig
in huilen uitbarst en ook geen
hap meer door haar keel krijgt.
Dat vertelde een vriend van de
blonde erfgename aan tijdschrift
People. Paris, die tot 45 dagen
cel is veroordeeld wegens rijden
met een verlopen rijbewijs,
loopt dan ook het risico dat ze,
als ze aan haar straf begint, net
zo ragdun is als Nicole Richie
(25), haar vriendin en co-ster in
de realityserie The Simple Life.
Diezelfde Nicole vertelde deze
week op een Amerikaanse radio
zender dat zij met dezelfde vrees
kampt. Richie werd afgelopen
december betrapt op rijden on
der invloed. Afgelopen week
kwam ze wéér in aanraking met
de politie, toen ze een parkeer
boete kreeg.
Pax Thien, het Vietnamese adop
tiekind dat Angelina Jolie en
Brad Pitt in maart in de armen
sloten, heeft dezelfde achter
naam gekregen als de andere kin
deren uit het gezin. Een rechter
in Santa Monica keurde de aan
vraag tot naamswijziging van
het jochie goed, waardoor de
3-jarige Pax Thien nu als Pax
Thien lolie-Pitt door het leven
zal gaan. In januari 2006 deed de
actrice eenzelfde aanvraag tot
naamwijziging voor Maddox (5)
en Zahara (2), die ze uit Cam
bodja en Ethiopië adopteerde.
Er komt een film over Kylie Mi-
nogue's comeback na haar strijd
tegen borstkanker. De film over
de Australische zangeres (39)
moet nog dit jaar uitkomen en
wordt gemaakt door haar stylist
William Baker. In de documen
taire wordt Kylie gevolgd vanaf
de voorbereidingen tot aan de
eerste show van haar 'Homeco
ming World Tour' die vorig jaar
november in Sydney van start
ging. In 2005 moest de zangeres
haar optredens onderbreken om
dat borstkanker was ontdekt. De
documentaire toont haar ge
vecht tegen de ziekte en haar
herstel. Maar ook de scheiding
van haar vriend Olivier Marti
nez komt er in voor.
De verkoop van een serie naakt
foto's van topmodel Kate Moss
heeft een dikke 270.000 euro op-
Kate Moss. foto EPA
Dr. Jeroen Essers was op zoek naar een oorzaak van tumorgroei en vond een bijzonder soort muis.
geleverd. Bij het veilinghuis
Christie's ging een twee vierkan
te meter groot naaktportret voor
bijna 80.000 euro de deur uit.
Het hoogste be
drag werd ge
boden
voor een
set van
zes nega
tieven.
