Socialiste vanuit de genen,
maar géén Rooie Vrouw
v4 Spectrum
'Om goed te kunnen geloven moet je een kinderlijke ziel bezitten'
Zaterdag 2 juni 2007 PZC
„Moos! Telefoon! Vrouw in Nood!"
Annemarie Gilden roept haar moeder, die snel naar beneden
komt rennen en moppert tegen haar dochter dat ze zo toch geen
telefoontje mag aankondigen.
Die vijf woorden zijn echter een prachtige typering voor Hennie
Gilden-van Geesbergen. Moos: het koosnaampje dat haar broer
Paul ooit introduceerde en dat door haar dochter werd
overgenomen.
Telefoon: die ging vaak over tijdens haar politiek actieve jaren.
Vrouw in nood: 'Helpen waar mogelijk' is haar levensvisie. Hennie
is een 'socialiste vanuit de genen'. Maar, hoewel ze destijds kwam
aanrollen op de Tweede Emancipatiegolf, noemt ze zichzelf geen
Rooie Vrouw.
door Ali Pankow
foto Mechteld Jansen
Bram Vermeulen zingt op de ach
tergrond dat hij 'pas echt dood
is als anderen hem zijn verge
ten'. I lennie houdt van de tek
sten van Bram. „Maar nou hoor
de ik hem van de week iets zingen, waar
van ik toch echt meende dat ik dat zelf
veel eerder had bedacht." Ze wil citeren:
„F.hhhh....hoe was die zin nou ook weer?
Nee, ik kom er even niet op. Straks schiet
hij waarschijnlijk wel te binnen."
Naast politiek en maatschappelijk actief,
was Hennie vooral toch ook echtgenote
van lohan en moeder van Marjo en Anne
marie.
Bovendien was zij op haar beurt nadrukke
lijk de dochter van de man naar wie ze is
vernoemd: Hendrik van Geesbergen, ma-
nufacturenhandelaar in Zierikzee, katho
liek van huis uit, maar in de eerste plaats
socialist in hart en nieren. „In de verkie
zingstijd hingen er grote plakkaten met
Willem Drees bij ons voor de ramen. Het
maakte vader dan niks uit dat om de hoek
onze winkel was. Hij stond zelf op de no
minatie wethouder te worden voor de
SDAP, maar dat is er niet van gekomen.
I lij is op 46-jarige leeftijd aan kanker over
leden. Ik was toen nog maar dertien."
1 laar vader speelt desalniettemin een pro
minente rol in haar leven. „Het was een
kindvriendelijke man. Ik heb het gevoel
door hem geworden te zijn wie ik ben. Hij
had ook gezag. Ik zie hem nog voor me
staan, terwijl hij zei: 'lk heb je rapport ge
zien!'. 'la, ik heb een acht voor zingen', pro
beerde ik dan, maar hij weer: 'Dat is dan
ook de enige. Maar laten we nou afspreken
dat die zes voor rekenen de volgende keer
een zeven zal zijn'. Nou en dan gebeurde
het ook hoor."
Hennie was de jongste in een ge
zin met drie kinderen. Boven
haar zaten zus Bep en broer
Paul. 1 let jong overlijden van
hun vader had uiteraard grote invloed op
hen. „lk heb in elk geval een paar jaar wat
roerloos rondgedobberd. Wat leren betreft
zag eigenlijk niemand wat in mij. Dat is
ook niemand te verwijten, want ik straal
de ook niks uit. Mijn moeder vond dat ik
maar naar de huishoudschool moest. Vol
gens haar moest je als meisje in de eerste
plaats een goede huisvrouw worden. Van
mijn vader had die huishoudschool nooit
gemogen."
Even later onderbreekt ze zichzelf: „lk doe
mijn moeder niet helemaal recht met hoe
ik over haar vertel, lk had met haar niet
het contact zoals met mijn vader. Mijn
moeder en ik spraken niet dezelfde soort
taal, maar ik herinner me haar wel als een
zeer schone vrouw in die zin dat ze altijd
heel goed voor ons heeft gezorgd. Zij was
bovendien ook nog maar 42 jaar toen ze
Haar politieke carrière heeft echter veel
korter geduurd dan ze zelf had gewild. Een
haperende schildklier was er oorzaak van
dat Hennie geen rokerige vergaderingen
meer kon bijwonen en van anti-rookcam-
pagnes was toen nog lang geen sprake. „In
en in verdrietig", noemt ze het dat ze ook
van sommige eigen fractieleden zoveel
weerstand ondervond toen een compro
mis werd gezocht in gedeeltelijk rookvrije
vergaderingen. Uiteindelijk zag Hennie
zich genoodzaakt het raadslidmaatschap
op te geven. Ze troost zich onder meer
met de wetenschap dat haar lokale politie
ke invloed wel iets wezenlijks voor sommi
ge mensen heeft betekend. De plaatsing
van vijf Vietnamese gezinnen die als boot
vluchtelingen hier waren gekomen bijvoor
beeld.
Hulp aan mensen die het nodig
hebben, is voor haar de essentie
van het socialisme. Met de radi
cale kant van de Rooie Vrou
wen had ze niet zoveel. De PvdA is haar
geruime tijd ook te rechts geweest. „Een
paar jaar geleden heb ik zelfs mijn lidmaat
schap opgezegd en GroenLinks gestemd."
Hennie vindt dat haar partij weer socialer
is geworden, al ergert ze zich wel mateloos
aan het onderlinge gehakketak. „Ik ga
Wouter Bos niet de hemel in prijzen,
maar ik heb nog nooit een partijleider mee
gemaakt die vanuit de eigen gelederen zo
veel kritiek te verduren krijgt. Om de drie
dagen wordt er vanuit de eigen partij com
mentaar op Bos naar buiten gebracht.
Daar moeten ze echt eens mee ophou
den."
weduwe werd. Vanaf dat moment heeft ze
samen met Paul de winkel geleid. Veel la
ter heeft ze me verteld dat ze vreselijk
heeft gehuild toen ze mijn broer op zijn
17e voor de eerste keer op zijn fiets zag ver
trekken om de handel aan de man te
brengen. Hij zou de textielvakschool gaan
volgen, maar dat kon er niet meer van ko
men. Paul was zelf ook nog maar 52 toen
hij is overleden. Ik ben blij dat ik toen
mijn moeder nog wel heb kunnen bij
staan, ook toen ze ouder werd."
De tijdgeest bood Hennie wat opleiding be
treft een tweede kans. Toen halfjaren ze
ventig de avondmavo werd geïntrodu
ceerd, was zij de eerste uit Zierikzee die in
schreef. Man en dochters steunden haar
daarin en met een beetje stimulans van
Marjo vulde ze later het basispakket ook
nog aan met drie jaar Frans.
„We moeten een paar vrouwen klaarsto
men voor de politiek", sprak plotseling
haar lerares Duits. Hennie was dat volko
men met haar eens. Totdat diezelfde lera
res opperde dat zij het meest in aanmer
king kwam zich beschikbaar te stellen
voor de gemeenteraad, „lk dacht dat ik
dood op mijn stoel zou blijven zitten", me
moreert Hennie. Maar het kiempje was ge
legd en niet veel later deed ze voor de
PvdA als enige vrouw haar intrede in de
Zierikzeese raad. Ze schoolde zichzelf nog
met een cursus Burgerschapskunde, want
alleen al de essentie uit al die raadsstukken
halen, vergde specifieke deskundigheid.
Hennie hield als kind al van verhalen. Ze
was amper zeven toen een vriendinnetje
haar vertelde over 'een man daar heel
hoog in de blauwe lucht, die alles van je
zag op aarde'. „Ik vond dat een mooi ver
haal en vroeg mijn moeder of het waar
was. 'O, krijgen we dat? Wacht maar tot je
vader thuiskomt', was haar reactie", herin
nert ze zich. Overigens bleek vader op de
ze grote vraag ook geen sluitend antwoord
te hebben. Hij stelde haar voor zelf maar
op onderzoek te gaan over dat geloof en
hem later haar conclusies te komen vertel
len. „Toen ik wat later aangaf dat ik wilde
bidden voor het eten, kondigde mijn va
der dat aan tafel aan de anderen aan. 'Ik
vind het goed dat ze dat doet, dan begin
nen we tenminste ook eens gelijk met
eten'. Ik hoor het hem nog zeggen", grin
nikt Hennie.
Ze houdt van humor, heeft het ge
loof een wezenlijke plek gegeven
in haar leven, maar mag bombas
tisch gedoe erover graag relative
ren. „Om goed te kunnen geloven, moet je
een kinderlijke ziel bezitten."
Dood en ziekte van naasten en problemen
met haar eigen gezondheid lijken haar ge
loof meermalen op de proef te hebben ge
steld, maar zo zit Hennie niet in elkaar. „Je
mag God nooit als kapstok gebruiken. Dat
is een misdaad in het geloof door bij alles
wat er mis gaat in het leven te zeggen 'Hij
dit en Hij dat'. En dan ook altijd 'Hij', waar
om eigenlijk niet 'Zij' of'Het'? Het sym
bool van het kruis geeft voor mij aan hoe
je als mens in het leven dient te staan: met
beide benen stevig op de aarde, soms zelfs
met je voeten ver in de modder en je ar
men breed gespreid, reikend naar de men
sen om je heen."
Zomaar op een zonnige zondag
middag aan de zeedijk bij Ouwer-
kerk in 1994 kwam er een drasti
sche wending in haar leven: ze
zag haar man Johan (67) voor haar ogen
sterven. „Ik was daarna een tijd lang volle
dig verdoofd, ik durfde de straat niet op of
onder de mensen te komen, ik kwam zes
weken lang niet verder dan het schuurtje."
Een ander verdriet in haar leven is de ziek
te van haar dochter. „Annemarie heeft
MS", zegt ze zo neutraal mogelijk. „Toen
ik dat hoorde heb ik alle duivels uit de hel
gevloekt. Annemarie zelf kan ze er heel
sterk mee omgaan. Ik probeer er zoveel
mogelijk voor haar te zijn door met haar
te praten, maar op het feit zelf heb ik geen
antwoord."
Hoewel haar eigen lijf'enige mankemen
ten' vertoont, zoals ze het zelf noemt,
weet Hennie aardig stand te houden in
haar ruime appartement De Mossele op de
plek van het voormalige verpleeghuis van
de zusters Franciscanessen. „Vooral dank
zij kinderen, familieleden en veel goede
vrienden die het nog steeds me uithouden
en aan wie ik wel een avondvullend pro
gramma zou kunnen wijden", zegt Hen
nie. De eerlijkheid gebiedt haar er aan toe
te voegen dat ze onderweg ook vrienden
van weleer heeft verloren. Mensen dus die
het om verschillende redenen niet met
haar hebben uitgehouden. „Dat gebeurt
nou eenmaal, soms versta je elkaar niet
meer."
Tot slot toch nog even Bram Vermeulen.
)a, hoor daar komt die zin, die ze net even
kwijt was: „Als je samen kunt zijn met je
zelf, ben je nooit alleen."
Hennie Cilden-van Geesbergen
Naam: Hennie Geertruida Gil
den-van Geesbergen
Woonplaats: Zierikzee
Geboren: 19 april 1933 in Zie
rikzee
Burgerlijke Staat: weduwe van
Johan Gilden, moeder van
dochters: Marjo en Annemarie,
oma van: Jeroen, Marieke en
Erik, overgrootmoeder van: So
phie en Fiene.
Opleiding: lagere school, huis
houdschool, Franse les, Avond
mavo, Certificaat Frans, Burger
schapskunde.
Hobby's: Lezen, luisteren naar
muziek, koken en lekker eten.
