'Hout zal nooit meer
zo goedkoop
worden als net was'
Groene stroom drijft prijs verder op
'Laminaten, meubelpanelen en bijna al het vurenhout zijn 5 tot 15 procent duurder
De houtprijzen stijgen
explosief.
Tegenvallende
houtproductie en
grote vraag vanuit
Oost-Europa en China
drijven de prijs op,
maar in Nederland is de
verkoop er niet minder
om. „Het is hier soms
echt een gekkenhuis."
Vraag naar hout stijgt
ook door gebruik van
biomassa in
elektriciteitscentrales.
geWOrden Henk Bakker, inkoopdirecteur Hornbach.
PZC Zaterdag 2 juni 2007 1 7 -
door Thomas Olivier
foto Bruno Stock
Het is uitzonderlijk hard ge
gaan, constateert inkoopdi
recteur Jan Nico Wilkens
van Nederlands grootste houthan
del PontMeyer. De houtprijzen gin
gen in een jaar tijd door het pla
fond. Sommige zachte houtsoor
ten uit Europa werden 30 tot 40
procent duurder. Wilkens zit al 42
jaar in het vak, maar dit heeft hij
nog nooit gezien. „Die prijsstijging
in zo'n korte tijd, dat is echt
uniek."
De afgelopen tientallen jaren was
de houtmarkt zeer stabiel. Grote
prijsfluctuaties deden zich nauwe
lijks voor en in de Nederlandse
bouwmarkten steeg de houtprijs
maar mondjesmaat. De laatste
keer dat Wilkens de prijzen echt
zag pieken, was ten tijde van de
laatste oliecrisis, in 1979. „Toen gin
gen de prijzen van alle grondstof
fen omhoog." Dat was eenmalig,
zegt Wilkens.
Houthandelaren en bouwmarkten
denken dat de prijzen nu structu
reel hoog blijven. In Midden- en
Oost-Europa heeft de bouwwoede
toegeslagen. Vooral in Polen, Tsje
chië, de Baltische landen en Rus
land gaat het hard. De vraag naar
vuren en grenen rondhout - de be
werkte boomstammen waaruit
planken en balken worden ge
zaagd - is veel groter dan het aan
bod.
Daar komt bij dat een belangrijke
houtproducent als Finland nieuwe
belastingwetgeving heeft inge
voerd. Boseigenaren hoeven tegen
woordig alleen over het gekapte
hout belasting af te dragen en niet
meer over de bomen die nog recht
op staan. Het houdt de boseigena
ren die niet afhankelijk zijn van de
Stijging houtprijzen
De prijs van hout en houtproducten
is het afgelopen jaar fors gestegen.
Balkhout vuren
Hardhout
Tri-en multiplex
Spaanplaat
18% A
15% A
19% A
10% A
Plaatmateriaal met fineerlaag 16% A
Import van hout en houtproducten
In procenten van het totale volume.
80
kap tegen. Wilkens: „Ze gaan pas
kappen als ze een nieuwe auto no
dig hebben of een nieuw huis."
Maar belastingregels en bouwwoe
de - die inmiddels ook in Neder
land de kop weer opsteekt - zijn
niet de enige prijsopdrijvende fac
toren. Ook het aanbod van hout
valt dit jaar tegen. In houtlanden
als Rusland, Zweden en Finland
heeft het afgelopen winter nauwe
lijks gevroren, waardoor de grond
drassig bleef en de zware machi
nes het bos niet in konden om te
rooien.
Het dure hout zet meubelmakers
voor problemen en droeg bij aan
het faillissement van het Varsse-
veldse Lundia vorige week. Harry
Nieuwenhuis van de Centrale
Bond van Meubelfabrikanten
maakt zich niet direct zorgen om
de Nederlandse meubelbranche.
„De hoge prijzen beïnvloeden ie
dereen. Ook de concurrenten heb
ben te maken met hogere houtprij
zen. Het valt me op dat de discus
sie zich vaak beperkt tot de geste
gen prijzen, terwijl er toch echt
een ander aspect is dat een grotere
rol kan gaan spelen voor de Neder
landse meubelbranche: het ver
schil tussen lonen in de EU en
daarbuiten."
De consument begint intussen de
gevolgen van de snel stijgende
houtprijzen te voelen. Bij houthan
del PontMeyer zijn de prijzen al
fors omhoog gegaan en ook bij
bouwmarkten als Gamma, Karwei
en Hornbach is het hout duurder
geworden. „In januari hebben we
een prijsverhoging moeten door
voeren", vertelt Ron Kloos, direc
teur van Karwei.
Over de hele linie gingen de prij
zen van Europees hout tussen de 5
en to procent omhoog. Ook prijs
vechter Hornbach kon er niet om
heen. „Laminaten, meubelpanelen
en bijna al het vurenhout zijn met
5 tot 15 procent omhoog gegaan",
zegt inkoopdirecteur Henk Bak
ker.
De vraag is er niet minder om,
merken Kloos en Bakker. Kloos
wijst op de januaristorm. „De
schuttingen lagen om, dus het was
hier echt een gekkenhuis." Ook
het mooie lenteweer van een paar
weken geleden heeft de vraag naar
tuinhout aangewakkerd. Bij Horn
bach gaat het niet anders. Bakker:
„Zolang het goedkoper is om het
zelf te doen, blijven de klanten ko
men."
Ook tuinmeubelen en andere pro
ducten van tropisch hardhout wor
den duurder. Veelgebruikte hard
houtsoorten zijn zelfs meer dan 50
procent in prijs gestegen. Vooral
de Chinezen en Japanners impor
teren op grote schaal hardhout en
zijn bereid daar de hoofdprijs voor
te betalen. Daar komt bij dat
steeds harder wordt opgetreden te
gen illegale houtkap, waardoor er
minder aanbod is. De Chinezen
zijn inmiddels uitgegroeid tot de
grootste importeur van zowel
hard- als zachthout.
De houtprijzen zullen voorlopig
verder stijgen, zeker in de loop
van dit jaar. Wilkens: „Hout zal
nooit meer zo goedkoop worden
als het was."
Hout
k- Nederland verbruikt circa 16
miljoen kubieke meter hout
per jaar, voor onder andere hui
zenbouw, papier en verpak
kingsmaterialen. Voor deze
hoeveelheid hout is een opper
vlakte productiebos van twee
keer de grootte van Nederland
nodig. Het merendeel van ons
hout komt dan ook uit het bui
tenland.
Uit Nederlandse bossen
wordt rond de 7 procent van
onze houtbehoefte gedekt.
Hiervan levert Staatsbosbeheer
eenderde deel, zo'n 300.000
mJ hout per jaar. Dat is onge
veer 60 procent van wat er jaar
lijks in het bos bijgroeit. Het
gaat om duurzame productie.
Het meeste hout dat Neder
land 'importeert komt volgens
de stichting Probos uit Europe
se landen als Zweden, Finland,
Rusland. De Baltische staten
zijn in opkomst.
In 2005 oogstte Nederland
bijna een miljoen kubieke me
ter rondhout (bomen). Daar
van werd 55 procent verwerkt
als zaag- en fineerhout en 40
procent als vezelhout. De
oogst bestond voor 744.000
kuub aan naaldhout en voor
253.000 kuub uit loofhout.
In Nederland is 48 procent van
de bossen in handen van de
overheid (waarvan 26 procent
bij Staatsbosbeheer) en 47
procent in particuliere handen.
40
20
1970 1980 1990 2000 '05 2010
bronnen: Mylti Consultants, Probos
jNoord Amerika
J Z.O.Azië
ook een positieve kant. Het is voor
boseigenaren nu eerder rendabel
om hun bossen te 'dunnen'. De
kosten wegen immers eerder op te
gen de baten, het geld dat ze voor
hun snoei- en kaphout krijgen.
Dat is behalve voor de eigenaren
en de houtindustrie ook goed
voor de bossen zelf. Oldenburger:
„Want als je een bos aanplant, zet
je de bomen dicht bij elkaar. Na
twintig, 25 jaar moet je dat bos ei
genlijk 'dunnen'. Als hout duurder
wordt, is het sneller aantrekkelijk
om dat te doen. Er komt dan meer
licht door de bomen op de grond
en dat is goed voor andere planten
en dieren."
Om te overleven, moet de indus
trie de gestegen prijzen wel door
kunnen blijven rekenen aan de
consument. En dan is er nóg een
geluk bij een ongeluk: wereldwijd
is sprake van een stijging van de
prijzen van zowat alle grondstof
fen. De kans dat mensen dan een
plastic of metalen in plaats van
een houten stoel gaan kopen,
neemt daarmee af.
Papier
De tegenvallende houtaanvoer
brengt menig papierfabrikant
in de problemen. De vooruit
zichten voor de Europese indus
trie leken eindelijk weer roos
kleurig. Met China als grootver
bruiker van verpakkingsmateri
aal, leek de sector uit het dal
van de laatste jaren te kunnen
klimmen. Maar het houtgebrek
gooit roet in het eten. De Finse
marktleider Stora Enso moest
de productie van pulp, de
grondstof voor papier, flink te
rugvoeren. Gevolg: ook de
pulpprijzen liepen op.
Wintervoorraad
v Fanatieke haardstokers berei
den zich nu al voor op de win
ter. Want wie wacht, heeft
straks vochtig sprokkelhout of
minder keus doordat de voorra
den haardhout uitverkocht zijn.
„Het is verstandig om nu in te
kopen voor komende winter",
adviseert Kees Boon, voorzitter
van de Algemene Vereniging In
lands Hout. De prijzen van
haardhout zijn ook gestegen.
Probos vraagt zich af of de pulp
en platenindustrie in staat zal zijn
het hoofd boven water te houden.
Probos zet zich in voor duurzaam
bosbeheer en een duurzame hout
sector. Daarom heeft de stichting
de hele houtketen - van bosbouw
tot en met recycling - in beeld ge
bracht.
Probos constateert dat Nederland
onder invloed van de prijsstijgin
gen meer eigen hout gaat gebrui
ken. Als dat aanbod blijft groeien,
zullen vraag en aanbod weer in
evenwicht komen, schatten de on
derzoekers. „Maar experts ver
wachten dat de prijsstijgingen nog
tot ver in 2007 door zullen zet
ten", schrijven ze. Ian Oldenbur
ger van Probos verwacht niet dat
boseigenaren hun groene kapitaal
nu onmiddellijk massaal in cash
zullen gaan omzetten. „Die zijn
toch vrij afwachtend. De meesten
hebben hun bos er een beetje bij
of hebben het voor de natuur.
Die mensen gaat het niet
om het geld."
Het dure hout heeft
port van de Stichting Probos over
de prijsstijgingen. De producenten
van deze vorm van duurzame
energie zijn rechtstreekse concur
renten van de vezelhout-, pulp- en
platenindustrie, die hetzelfde (af
valhout gebruiken als de centra
les. De industrie maakt er vezels
van die worden verwerkt in bij
voorbeeld papier of geperste pla
ten.
Sinds 2005 zijn de prijzen van ve
zelhout tot 35 procent gestegen en
chips voor de papierproductie zijn
zelfs 40 procent duurder gewor
den.
Ook olie werd de afgelopen jaren
een stuk duurder; 'energiehout'
moet daardoor vanwege de stijgen
de transportkosten liefst zo dicht
mogelijk bij huis gekocht worden.
De prijzen op de binnenlandse
markt stijgen daardoor nog verder.
door Joep Trommelen
Het gebruik van biomassa in
energiecentrales is een van
de oorzaken van de stijgen
de houtprijzen, blijkt uit een rap-
