Recyclen in
je achtertuin
m
Prisma v47
PZC Zaterdag 2 juni 2007
Je tuin regelmatig bemesten
is geen overbodige luxe.
Dat kan natuurlijk eenvoudig
met kunstmest of met
zakken compost, gekocht bij
het tuincentrum. Maar het
kan een stuk
milieuvriendelijker met een
eigen composthoop.
Recyclen in je eigen
achtertuin.
door Marcha van Schijndel
illustratie Jos Diender
Afval lekker een tijdje la
ten rotten en dat vervol
gens verspreiden in je
mooie tuin. Het klinkt
heel vies en alsof het heel erg
stinkt. Toch is dat eigenlijk precies
wat composteren inhoudt.
Composteren is een proces waar
bij bacteriën, schimmels en andere
bodemorganismen, groente-,
fruit- en tuinafval omzetten in
compost. Het gft-afval breekt op
natuurlijke wijze af tot een donke
re losse aardeachtige substantie. Ei
genlijk is het niets anders dan een
gecontroleerd ontbindingsproces
van natuurlijk afval.
Compost is een bijzonder goede
voedingsbodem voor planten in
de sier- en de moestuin. Ook is
het een uitstekende verrijker van
de grond. Eens per jaar een laagje
van 1,5 centimeter compost over
de tuin verspreiden en je tuin
vaart er wel bij. De compost kan
gewoon tussen de planten worden
gestrooid, maar mag ook door de
grond gemixt worden. Zanderige
grond wordt na vermenging met
compost meestal een stuk beter be
werkbaar en houdt beter vocht
vast. Dat betekent minder vaak
sproeien in droge periodes. Te vet
te grond zoals kleigrond wordt
juist beter bewerkbaar en luchtiger
wanneer er compost en zand door
heen gemengd wordt. Compost,
gemengd met wat aarde, is ook
goed te gebruiken als potgrond of
tuinaarde. Zoals met alles, geldt
ook hier dat te veel niet goed is.
Door te veel compost kunnen de
wortels van planten en bloemen
verbranden.
De meeste huishoudens in Neder
land zamelen keurig het gft-afval
in een groene container in. Dat af
val wordt regelmatig opgehaald en
getransporteerd naar de afvalver
werker. Daar wordt het in grote
composteerinstallaties gestort en
verwerkt tot compost. Die organi
sche compost wordt vervolgens
verpakt en via de tuincentra weer
verkocht aan de consument. Met
een omweg krijg de tuinier zijn ei
gen tuinafval dus weer terug en
heeft er ook nog voor moeten beta
len. Zelf composteren is niet heel
moeilijk, een stuk goedkoper en
ook nog eens buitengewoon mi
lieuvriendelijk.
De meeste tuincentra verkopen
plastic compostbakken of-vaten.
Een compostbak ziet er uit als een
grote afsluitbare vuilnisemmer en
een luik aan de onderkant. De
compost kan vanuit dat luik weg-
geschept worden. De voordelen
van zo'n compostbak zijn legio.
De bak kan eigenlijk overal ge
plaatst worden, bij voorkeur op
een harde ondergrond. Het vat
houdt geurtjes vrij goed binnen
en een plekje dichterbij de keuken
deur is dan wel zo praktisch. Dan
kan je er gemakkelijk bij.
De beste compost krijg je door ver
schillende soorten gft-afval te ver
mengen. Maak een mooie mix van
vochtig en droog materiaal, slap
en stevig, grof en fijn. Zorg dat er
stikstofrijk afval in zit zoals gras,
mest en ander tuinafval, en wissel
dat af met koolstofrijk afval als
zaagsel, snoeihout, stro, en boom
bladeren. Wat mag er verder in de
compostbak? Schillen van fruit
(niet te kwistig met citrusschillen
vanwege de bestrijdingsmiddelen),
resten rauwe groente, eierschalen,
en doppen van noten. Ook thee
bladeren en de zakjes, koffiedik, ge
maaid gras, bladeren en potgrond
mogen zonder meer op de com
posthoop. Wees matig met aardap
pelschillen, verlepte bloemen, ka
merplanten, stro en onkruid. Abso
lute no-no's zijn: oud brood, kat
tenbakkorrels, kaas, gekookte
etensresten, botjes en graten, zieke
planten en takken of schors.
Zit het spul eenmaal in de bak,
dan deksel dicht en laat het com
posteren beginnen. Het enige
waar je op moet lenen is dat er vol
doende zuurstof en vocht aanwe
zig zijn, zodat de bacteriën lekker
aan de slag kunnen. Is de compost-
massa onvoldoende luchtig, dan
verandert het echt in een stinken
de, vieze massa, die volledig on
bruikbaar is voor de tuin. Dus, re
gelmatig even lichtjes omroeren
en fijn afval zoals grasmaaisel voor
af mengen met wat grover afval als
Tuintips juni
Het vijverwater is alweer enigszins op temperatuur. Een
goed moment om nieuwe vissen in de vijver uit te zet
ten.
Uitgebloeide struiken mogen nu worden gesnoeid.
Buxushagen moeten minimaal twee keer per jaar ge
snoeid worden. Een keer in mei/juni en een keer begin
september. Knip de buxus met een vlijmscherpe (elektri
sche) heggenschaar op een bewolkte dag. Dan voorkom
je verbranding. Snoei eerst de zijkantjes en dan pas de
bovenkant.
Snoei ook de beukenhaag, de haagbeuk en de liguster.
Steek graskantjes af voor een strakke gazonrand. Ge
bruik voor een rechte lijn een strak gespannen draad.
Maai het gazon afhankelijk van de groei een of twee
keer per week. Maai niet te kort en wacht bij warm weer
tot het avond is. Strooi met kalk als er mos in het gazon
zit.
Ga regelmatig de borders langs en verwijder onkruid
met wortel en al. Schoffel of hark de grond goed los.
Plant eenjarigen uit op hun definitieve plek.
Geef potplanten regelmatig water.
Pluk uitgebloeide bloemen uit de viooltjes, lupinen, rid
dersporen en euphorbia's.
foto's GPD
stro. Vocht is ook belangrijk, maar
het moet niet te vochtig zijn. Is de
composthoop te nat, dan spoelen
de voedingsstoffen weg.
Het wordt lekker warm in
de compostbak. De stofwis
seling van de micro-orga
nismen kan de temperatuur opdrij
ven tot zo'n 6o graden. Bij die
warmte worden ziektekiemen en
onkruidzaden gedood. Laat de bac
teriën lekker hun werk doen, lever
zelf af en toe je bijdrage in de
vorm van afval toevoegen en om
roeren en na een maand of zes
heb je zelfgemaakte compost.
Zo'n plastic compostbak is heel ge
schikt voor een kleine tuin. Heb je
een wat grotere tuin, dus meer af
val en meer compost nodig, dan
kan je zelf een compostbak ma
ken, van balkjes, plankjes en wat
kippengaas, of begin gewoon een
hoop achterin de tuin.
De beste plek voor een zelfgemaak
te hoop is een plek in de schaduw.
Niet onder een afdak, maar ook
niet in het open veld. Staat hij vol
in de zon dan zal de hoop te snel
uitdrogen en dan ligt het hele com-
posteerproces stil. Een goede plek
is onder een boom. Denk er bij
het zoeken naar een geschikte plek
ook aan dat een composthoop niet
geheel reukloos is. Bewaar dus een
geruime afstand van terras en keu
kendeur. Denk ook aan je buren.
Composteren is
buitengewoon
milieuvriendelijk
Bacteriën en schimmels zetten
ifval om in compost
MHH
Maak een mix
van droog en
vochtig materiaal
In een compostbak kan
het wel 60 graden worden
Zorg dat er voldoende vocht
en zuurstof aanwezig zijn
Compost is goede voedingsbodem
voor planten in sier- en moestuin
Kleigrond met compost
is beter bewerkbaar
