Gezondheid
Het einde van de
Chlamydia: een ziekte van de
Elke taal heeft z'n gezicht
Gij zult niet vernederen
20 Vrijdag 1 juni 2007 PZC
DENKWIJZER
door René Diekstra
Mensen kunnen
Onlangs kreeg ik na afloop van een congres een lift aan
geboden van een mededeelnemer, een arts, die in de
zelfde plaats woont. Op een bepaald ogenblik trok hij
bij een groen verkeerslicht naar de mening van de chauffeur
achter ons te langzaam op. Hij werd onthaald op een driftig
claxonneren. In zijn haast om op te trekken, vergat hij eerst te
rug te schakelen. Met als gevolg dat de auto begon te stuiteren
en de motor vervolgens afsloeg. Dat lokte een nog heftiger ge
toeter uit. Toen gebeurde er iets dat ik wel uit berichten ken,
maar nog niet eerder persoonlijk had meegemaakt.
Mijn arts-chauffeur brak het herstarten af, sprong de auto uit,
liep naar de wagen achter ons, rukte het portier daarvan open
en begon tekeer te gaan op een manier waarvan de honden
geen brood lusten. Waarna hij met een rotklap de autodeur
weer dichtsmeet en, terwijl hij naar zijn auto terugliep, zich
steeds half omdraaiend, doorging met schelden. Dat deed hij
ook nog toen hij al lang weer in zijn eigen auto zat.
Ik moet bekennen dat ik behoor
lijk beduusd was van de situatie
en niet goed wist hoe te reage-
plotseling eikaars ren-Ik zei voorlopig dus ook
maar niets. Niet vermoedend
vijanden worden <jat er nog een herhaling zat aan
te komen. Op een gegeven mo
ment werden we ingehaald door de 'dader', die tot mijn grote
verbazing vervolgens vlak voor ons ging invoegen.
Het gevolg laat zich raden. 'Mijn' chauffeur begon acuut zelf te
toeteren, met de lichten te werken en daarna op zijn beurt in
te halen en naast de 'dader'-auto te rijden. Ik begon 'm nu
echt te knijpen. Want ik zat wel aan de meest kwetsbare kant.
„loh, alsjeblieft, negeer die vent toch, dat is gewoon een of an
dere agressieve patjepeeër", vroeg ik hem bijna smekend.
Dat heeft hij uiteindelijk ook gedaan. Maar niet dan nadat er
eerst nog twee van die inhaal-invoegschermutselingen hadden
plaatsgevonden, die ik in ieder geval als heel bedreigend er
voer. F.n waar ik me op een gegeven moment ook echt boos
over begon te maken. Alleen, het lastige in zo'n situatie is dat
als je je boos maakt op iemand die zelf al hartstikke boos is op
weer iemand anders, het risico bestaat dat jij de hele lading
over je heen krijgt.
Ik heb mijn boosheid dus maar voor me gehouden en met
hem meegeheuld over die andere, asociale patjakker. Maar het
zat me op den duur toch niet lekker en dat heb ik hem uitein
delijk ook gezegd. Wat ik vooral van de gebeurtenis geleerd
heb, is dat mensen, ook mensen die elkaar volstrekt niet ken
nen, van het een op het andere moment eikaars doodsvijan
den kunnen worden. Daar is soms echt maar heel weinig voor
nodig.
Beschaving is een vernislaag. Een kleine botsing kan al genoeg
zijn om die er af te laten springen. Het is met name vernede
ring, of althans het gevoel vernederd te worden, dat als trigger
daarvoor fungeert. Maar waarom leidt die trigger bij sommige
mensen wel en bij andere niet tot escalatie? Het antwoord op
die vraag is: vijandigheid. Mensen verschillen - voor een deel
is dat verschil erfelijk bepaald en voor een deel het gevolg van
ervaringen- in de mate waarin ze goedaardig versus vijandig
zijn. Het beproefde recept voor gevaarlijk gelazer is het verne
deren van iemand met een sterke mate van vijandigheid. En
omdat we aan de buitenkant niet kunnen zien hoe hoog een
ander 'scoort' op de dimensie goedaardig versus vijandig, is er
dus maar één wijze conclusie te trekken. Verneder een ander
nooit opzettelijk. En anders: bereid je op het ergste voor.
edere taal heeft een eigen
'smoel'. Als de spreker over
schakelt op een andere taal is
dat duidelijk aan diens gezicht
te zien. Baby's van slechts vier
maanden oud kunnen die over
gang goed waarnemen. Zelfs als zij
de gesproken woorden niet horen.
Op de leeftijd van acht maanden
zijn alleen baby's die opgroeien in
een tweetalig gezin nog in staat de
omschakeling van taal aan het ge
zicht af te lezen.
Die conclusie trekt W. Weikum
van de University of Brush Colum
bia in Vancouver in het weten
schappelijk tijdschrift Science op
grond van onderzoek bij 96 ba
by's. Sommige van hen groeiden
op in tweetalige (Frans-Engels) ge
zinnen.
De resultaten van het onderzoek
tonen volgens W. Weikum aan
dat bij het leren van taal aanvanke
lijk zowel beeld als geluid van be
lang zijn.
In een tweetalige omgeving blijft
het herkennen van de gezichtsuit
drukking van de spreker vervol
gens een handig hulpmiddel om
de talen gemakkelijk uiteen te hou
den.
nachtmerrie
Over nachtmerries be
staan veel misver
standen. Er zijn
mensen die denken
dat ze nuttig zijn,
dat ze als een soort uitlaatklep fun
geren en helpen vervelende ge
beurtenissen te hanteren. Maar dat
blijkt alleen het geval als het om
een heel recente gebeurtenis gaat,
zegt onderzoeker Jaap Lancee van
de Universiteit Utrecht.
De misverstanden zijn ongetwij
feld in de hand gewerkt door de
ooit populaire, maar nu groten
deels achterhaalde psychoanaly
tische theorieën van Sigmund
Freud. Freud zag dromen, dus ook
nachtmerries, als een manifestatie
van het onderbewustzijn.
„Maar nachtmerries die steeds te
rugkeren, blijken veeleer een aan
geleerde gewoonte te zijn en die
nen nergens toe. Ze worden als
het ware in het geheugen gebrand,
waardoor ze zich blijven herhalen.
Vergelijk het met een overslaande
grammofoonplaat", zegt Lancee.
Dat blijkt vaak bij mensen die een
Ongeveer een half miljoen
Nederlanders hebben
meerdere keren per week
een nachtmerrie. Menigeen
probeert ermee te leven en
houdt er z'n hele leven last
van. Toch is er in de meeste
gevallen relatief eenvoudig
iets aan te doen.
door Harm Harkema
illustratie CPD
posttraumatische stressstoornis
hebben overgehouden aan bijvoor
beeld een verkrachting of een ern
stig ongeval. Van de mensen met
zo'n stoornis heeft 75 procent
nachtmerries waarin zij de gebeur
tenis herbeleven. Na een succesvol
le behandeling van de stoornis -
die is dan echt verholpen - blijkt
maar al te vaak dat de nachtmer
ries blijven bestaan. Met een zelf
hulpcursus is deze groep relatief
eenvoudig van de nachtmerries af
te helpen.
Maar verreweg de meeste mensen
met nachtmerries hebben geen
traumatische gebeurtenis meege
maakt. Hun enge dromen hebben
geen specifieke achtergrond en de
oorzaak is minder duidelijk. Meest
al betreft het vrouwen (waarom is
niet bekend) en de nachtmerrie
ontstaat als de dromer vervelende
dingen verwacht. Iemand kan bij
voorbeeld gestrest zijn of een nega
tieve emotie hebben als hij gaat sla
pen. En dat kan vervolgens een ne
gatieve invloed hebben op een
droom. Zo kan bijvoorbeeld een
droom over een paradijselijk
strand paradijselijk blijven, maar
ook eindigen in een nachtmerrie
waarin men, al zwemmend, achter
na gezeten wordt door een haai.
Iedereen heeft wel eens een enge
droom, maar degenen die er vaak
last van hebben, kampen met de
in het geheugen ingebrande beel
den. „Een soort vastgelegd script,
dat zichzelf afdraait", aldus Lancee.
In dat script kan de achtervolging
door de haai onvermijdelijk wor
den. Bijvoorbeeld: Een droom be
gint willekeurig met het zetten
van een kopje thee, maar via het
water in de fluitketel is er de associ
atie met het water in de zee. En
voor je het weet, zwem je voor je
leven omdat er weer een haai ach
ter je aan zit.
Het voorbeeld van de achtervol
ging is niet willekeurig. Uit recent
onderzoek blijkt dat een achtervol
ging de meest voorkomende nacht
merrie is (25 procent). Daarna
volgt de droom waarin een dierba
re wordt verloren (20 procent), de
herhaling van een traumatische ge-
Chlamydia: eerst geen pijn
Besmetting met chlamydia
vindt plaats door seks zonder
condoom en geeft aanvankelijk
geen of amper last.
Met als gevolg dat de vereiste
antibioticumkuur achterwege
blijft en de bacteriën zich bij
vrouwen in het slijmvlies van
de baarmoederhals nestelen.
Via de baarmoederholte raken
vervolgens de eileiders ontsto
ken.
t- Mogelijk gevolg voor de
vrouw: blijvend onvruchtbaar.
Mogelijk gevolg voor de man:
ontsteking van prostaat en bij
bal.
K Testadvies hebben? Zie op
internet: www.soastest.nl.
Misschien minder bekend dan aids, herpes en gonorroe, maar
véél vaker voorkomend en soms leidend tot
onvruchtbaarheid: chlamydia.
door Joop van de Leemput
n de gigadansclubs van Neder
land passen tot wel vijfdui
zend feestvierende jongeren.
Stel dat die allemaal aanwezig
zijn en stel dat ze allemaal een ac
tief seksleven hebben, dan hebben
minstens tweehonderd jongens en
meisjes chlamydia. Maar de helft
van deze jonge mannen en bijna
driekwart van deze jonge vrouwen
weet dat niet. Ze hebben de infec
tie nooit opgemerkt.
Chlamydia is een 'grote-stadsoa',
die in de Randstad en andere ste
delijke gebieden veel meer voor
komt dan daarbuiten. Jongeren die
meer dan vijf seksuele partners ge
had hebben, blijken aanmerkelijk
vaker geïnfecteerd te zijn. Bij Suri
naamse en Antilliaanse jongeren
komt deze infectie 'aanzienlijk
meer' voor. Ook scholieren op vm-
bo, mavo of lager onderwijs lopen
meer risico op chlamydia.
Voor het eerst in Nederland be
gint een proefbevolkingsonder-
zoek naar een geslachtsziekte, ge
richt op jongeren van vijftien tot
dertig jaar. In de regio's Amster
dam, Rotterdam en Heerlen ont
vangen zij komend najaar per post
een uitnoidiging om een test te on-
