Onderwatersport is niet onveili
'Sofie, deze duik is voor u'
42 Zaterdag 26 mei 2007 PZC
Zeeland geldt binnen Europa
als dé plek in de agenda van
sportduikers. Jaarlijks wordt
hier naar schatting zo'n één
miljoen keer onder water
gekeken. Rond Pinksteren
piekt de drukte traditioneel.
door Marcel Modde
Terugtocht
in etappes
0 m
Na een verblijf van 30 minuten op
een diepte van 42 m moet de duiker
bij het opstijgen op 12 meter diepte
8 minuten stoppen, op 9 en 6 meter
nog eens 8 minuten en op 3 meter,
met de oppervlakte al in
zicht, nog eens
28 minuten.
8 minuten
stoptijd
9 m
6 minuten
stoptijd
Het seizoen is nog
maar net begonnen
en de discussie over
de veiligheid van de
duiksport wordt
weer volop gevoed door een aan
tal ongevallen. Bij Gorishoek raak
te op 18 mei een duiker onwel
door een te snelle opstijging. Na
behandeling in de decompressie-
ruimte van het Antwerpse Hyper-
baar Centrum ging het weer beter
met hem. Eerder die maand raakte
in de Grevelingen een vrouw uit
Dendermonde in de problemen
en moest haar hobby met de dood
bekopen. Eind februari kwamen
eveneens bij Scharendijke twee
duikers in nood en moesten met
spoed naar Antwerpen worden ge
bracht.
En dat zijn dan alleen de bekende
gevallen. Niet alle duikers melden
de problemen die ze onder water
hebben ondervonden. Vaak omdat
ze niet inzien dat (bijvoorbeeld)
een te snelle opstijging ook later
tot lichamelijke klachten kan lei
den en daarnaast het indicident de
moeite van melden niet waard vin
den.
De Duik Ongevallen Statistiek en
Analyse (DOSA), een samenwer
kingsverband van de elf verschil
lende duikorganisaties die in Ne
derland actief zijn, fungeert als cen
traal meldpunt voor Nederlandse
duikers. De DOSA signaleert over
de afgelopen tien jaar een duidelij
ke stijging van het aantal ongeluk
ken. Wat eveneens opvalt binnen
dat totaal is een terugloop van de
(gemelde) incidenten en ook een
afname van ongelukken met dode
lijke afloop.
Binnen dat geheel vinden verre
weg de meeste problemen plaats
in Zeeland. Niet verwonderlijk, al
dus Martin Bakker die als bestuur
der van de Nederlandse Onderwa
tersport Bond (NOB) waakt over
de veiligheid van de duikers. In
Zeeland wordt nu eenmaal het
meest gedoken. Het ongevallen
plaatje zou bovendien nog verder
uitschieten, wanneer ook alle Bel
gische duikers meewegen. Wordt
die parallel doorgetrokken, dan ver
klaart hun talrijke aanwezigheid
hier deels het relatief grote aandeel
van Belgen in de ongevallencijfers.
Uit de stijging van het aantal onge-
door Marcel Modde
W
at er precies is
gebeurd, die fa
tale eerste mei
dag, blijft gis
sen. Sectie op
het lichaam van de 29-jarige Sofie
De Tressele heeft geen ander ant
woord gegeven dan dat ze is ver
dronken. Ook het onderzoek naar
de duikapparatuur van het slacht
offer biedt tot dusver geen aankno
pingspunten, aldus voorzitter
Peter Cleymans van 't Zeepaardje.
De onfortuinlijke Dendermonde-
se was sinds twee jaar lid van de
club en had inmiddels zo'n 75 dui
ken achter haar naam. „Daarmee
had ze beslist genoeg ervaring
voor een recreatieve duik in een re
latief makkelijk water als het Gre-
velingenmeer, wat geen stroming
kent en waar het zicht redelijk is",
zegt Cleymans. Het clubbestuur
en de Nederlandse autoriteiten
hebben getracht het dodelijk onge
luk zo goed mogelijk te reconstrue
ren. De ultieme vraag blijft han
gen: waar ging het mis? „Was het
paniek of iets anders, er is er maar
één die het echte antwoord
weet..."
De clubduik met acht leden van
't Zeepaardje vond plaats onder
bijna ideale weersomstandighe
den, onbewolkt maar wel bij een
stevige bries. De Tressele en haar
buddy lieten zich uit een rubber
boot in het water vallen voor een
afdaling naar twintig meter diepte.
Al kort daarna gaf zij aan dat er
iets mankeerde en begon met haar
buddy aan een begeleide opstij
ging-
Omdat die veel sneller ging dan ge
zond is voor een gemiddelde dui
ker, trok het duo aan de noodrem
door lucht uit de trimvesten te bla
zen. Voordat de oppervlakte werd
bereikt, zakten ze terug de diepte
in en belandden op 26 meter op
de pikdonkere, modderige bodem.
In de stofwolk die de landing ver
oorzaakte, raakten ze het zicht op
elkaar kwijt. Volgens procedure
keerde de buddy terug naar de op
pervlakte, merkte dat Sofie bene
den was gebleven en sloeg alarm.
„Ik denk dat alles zich in hooguit
vijf minuten heeft afgespeeld", ver
telt Cleymans.
„We zijn nog de zelfde dag, met ie
dereen die op dat moment in het
gebied beschikbaar was, gaan zoe
ken. De schipper van de boot had
de coördinaten genoteerd van de
plek waar het tweetal te water was
gegaan en de buddy was opgedo
ken. Waarschijnlijk zijn we in het
donker langs Sofie gezwommen."
Drie dagen later wist een duik
team van de Koninklijke Marine
het lichaam wel te traceren, op 28
meter diepte, vlakbij de aangege
ven locatie.
't Zeepaardje werd in 1975 opge
richt en houdt er een duikoplei-
ding op na volgens de internatio
nale richtlijnen van de Confédéra-
'Was het paniek of iets
anders, er is er maar één die
het echte antwoord weet'
tion Mondiale des Activités Sub-
aquatiques (CMAS) en de Vlaam
se duikbond Nelos. De klap is bij
de clubleden hard aangekomen, al
dus de voorzitter. „Het heeft ieder
een weer eens met beide benen
op de grond gezet. Dat je voor ie
dere duik opnieuw goed moet na
denken waar je mee bezig bent,
dat het geen routine wordt. Als be
stuur en aanverwante commissies
hebben we het tragische geval on
derzocht en besproken om van te
leren en te zien of er in de voorbe
reiding eventueel iets mis is ge
gaan. Eigenlijk hebben we niks
kunnen vinden."
Cleymans vindt niet dat duiken
onder de gevaarlijke sporten kan
worden geschaard. „Het is een risi-
cosport." Hij spiegelt zijn opvat
ting onder meer aan de werkwijze
van verzekeraars, die parachutis
ten en alpinisten in tegenstelling
tot duikers niet graag als klant heb
ben. „Dat zijn dus écht gevaarlijke
sporten. Maar dan nog, ongevallen
gebeuren. Ook dagelijks, in het ver
keer."
De groep die aanwezig was bij de
verdwijning van De Tressele, heeft
inmiddels al weer twee clubdui-
ken achter de rug bij het Goesse
Sas en onder de Zeelandbrug. Ook
de vriend van het slachtoffer heeft
direct meegedoken. „Zo'n eerste
duik was voor alle betrokkenen
heel moeilijk, maar het leven gaat
verder. Je moet er even doorheen.
Daarom hadden we afgesproken
die duik op te dragen aan het
slachtoffer: Sofie, deze duik is voor
u. Dat is goed geweest."
't Zeepaardje is morgen dan ook
traditiegetrouw van de partij tij
dens hét duikweekeinde in Zee
land. Bij Den Osse ondergaan de
nieuwelingen hun doop in het bui-
4 minuten
stoptijd
Duikers gaan te water bij Den Osse
