Mode
Mode voor jan
op Biënnale Arnhem
Haring de maat nemen
24 I Zaterdag 26 mei 2007 PZC
KOOP
door Wouter Klootwijk
Korte haring of lange? Je gaat niet van huis om een lange
haring te kopen, maar een lekkere. Toch zijn er super
marktinkopers geweest die om extra korte haringen
vroegen. Niet omdat hun klanten, de consumenten, haringen
te lang vinden. Welnee, de supermarkten eisten van visverwer-
kers haring die in een jampotje past. Om ruimte te winnen in
de winkel, niet om de klanten te behagen.
Het heeft nooit in de krant gestaan. Want haring komt alleen
in de krant als het Hollandse Nieuwe is. Over anderhalve
week is hij er weer, zal er over het vetgehalte geschreven wor
den en over de veel te hoge prijs die ze er in Amsterdam voor
durven vragen. In de stilte voor die traditionele storm van pu
bliciteit kan ik nog net even aandacht vragen voor een bijna
vergeten haring. Een hele grote.
Het verhaal over supermarkten die korte haringen bestelden
hoorde ik van een Katwijker die Hoek heet, want zo heet in
Katwijk iedereen die geen Ouwehand genoemd wordt. Deze
Hoek was naar het noorden ge
trokken, dichterbij de haring.
Ik ontmoette hem in Noorwe
gen waar hij in zijn bedrijfje pal
aan zee, voor Nederland haring
verwerkt tot Hollandse Nieuwe.
Werk voor zes tot acht weken,
dan is het vrieshuis vol en moet het bedrijfje overschakelen op
andere haring.
Het lijkt soms of Hollandse Nieuwe de belangrijkste vis ter we
reld is. In Nederland gaat er alle aandacht naar uit. Toch gaat
het maar om een kleine hoeveelheid, in vergelijking met harin
gen die gevangen worden voor vele andere doelen. Voor de
warme en koude rokerij, voor inleggerijen en voor de Duit
sers. Zij bakken verse haring en je hebt er meesterkoks onder.
Beter dan een Hamburger kun je in een eethuis in Hamburg
Brathering bestellen. Een forse, mooi gebakken vis. Staat tot
mijn spijt nergens in Nederland op de kaart (vergis ik me, laat
het me weten), maar er is nog wel iets in de supermarkt te
koop dat er aan herinnert. Braadharing, die ook panharing
heet. Haring die door een beslag is gehaald, is gebakken en
daarna in het zuur is gelegd. Toegewijde visbakkers en inleg
gers weten er iets smakelijks van te maken, maar dan moeten
het wel groot formaat vissen zijn. Kleintjes zijn er minder ge
schikt voor.
Een grote glazen pot
die boven de andere
uitsteekt, is lastig
Dat geldt ook
voor zure ha
ring. Goede zu
re haring is
groot. Een reu
ze goede haring
voor de rook, voor
in het zuur of in de
braadpan, is er eentje
van hogerop. Hij
wordt Altlanto Scan-
dic haring genoemd,
familie van de Noord-
zeeharing, maar een
kop groter. De geëmi
greerde Hoek uit
Katwijk koopt ze hoog in
het noorden van Noorwe
gen in en Iaat er mooie pro
ducten van maken.
Waar vind je die? Niet in Neder
landse supermarkten. Hoewel ze
daar ooit wel te koop zijn geweest.
- Grote glazen potten met grote zure
haringen en grote gebakken harin
gen in azijn. Inmiddels verdwenen.
Supermarkten willen eenheid in verpakking, een grote glazen
pot die boven de andere uitsteekt is in hun ogen geen gezicht
en ook lastig. Zie maar dat je ze in een jampotje propt, zeiden
de supermarkten tegen Ouwehand en andere haringhuizen.
Dat is gebeurd. Kleine propjes vis in kleine potjes, het is dat er
haring op staat, anders zou je zweren dat er jonge sardines in
zitten.
Ik heb wel eens de illusie dat wij consumenten het voor het
zeggen hebben, dat wij bepalen wat in het schap komt. Het
miezerige potje vis bewijst het tegendeel. De kruidenier be
paalt de lengte van de ingelegde vis. We kunnen aan die we
zenloze uniformiteit alsnog ontsnappen. Het lukt moderne vis
specialisten de laatste jaren om terrein terug te veroveren op
supermarkten. Zij hebben er vast wel oren naar als we de vis
boer er dringend om vragen: grote braadharingen en zure ha
ringen uit het noorden.
vr
Eén van de ontwerpen van John Galliano die te zien zal zijn tijdens de twee
de Mode Biënnale in Arnhem.
Artistiek leider Piet Paris wil
dat zijn Mode Biënnale
Arnhem (van 1 tot 30 juni)
eenzelfde rol speelt als het
Filmfestival Rotterdam: een
doorlopende voorstelling
voor zowel de vakgek
als het grote publiek.
door Koos van Wees foto's CPD
el eens gepro-
beerd een mo
deshow van
een ontwerper
W W bij te wonen?
Gewoon, uit belangstelling, niet
als klant? Knap als het gelukt is, de
kans is ongeveer net zo groot als
het winnen van een prijs in de
Staatsloterij.
Mode, dat is immers glamour,
champagne, ons-kent-ons en o,
wat zijn we belangrijk. Alleen wie
tot de intieme kring van de betref
fende ontwerper behoort, danwel
hem financieel voordeel kan ople
veren, mag de show bijwonen.
Het idee dat je, als bij een voetbal
wedstrijd of popconcert, een kaart
je kan kopen, is even ongerijmd
als een bezoekje aan de koningin.
De Arnhem Mode Biënnale (van
tot en met 30 juni) schudt dat
beeld flink door elkaar. Waar bij
de Amsterdam Fashion Week en
coutureshows voor 'gewone men
sen' geen plaats is, kunnen ze te
gen aankoop van een toegangs
kaartje in Arnhem bij elke show te
recht. De tweede Biënnale is een
aaneenschakeling van shows, expo
sities, lezingen en happenings,
waarin de gewone man even wel
kom is als de vakmatig geïnteres
seerde bezoeker.
Er is wel een verschil met die ande
re shows, vertelt artistiek leider
Piet Paris. „Wij benadrukken dat
mode een vorm van toegepaste
kunst is. Ons gaat het juist niet om
die glamour, om het commerciële,
de champagne en de glitter. Wij
willen laten zien dat er een idee
achter zit, dat de ontwerpers iets
