Gezocht: vliegers en sleutelaars
MMËisimmËÊsmmÊtÊtÊËmm
v21
PZC Zaterdag 26 mei 2007
De Open Dagen van de luchtmacht (op vrijdag 15 en zaterdag 16 juni in Volkel)
zijn telkens dikke pret voor honderdduizenden vliegfanaten en dagjesmensen,
maar voor de luchtmacht zijn deze twee dagen bittere noodzaak. Met man en
macht probeert men personeel te werven.
door Martijn Delaere foto 's ANP/CPD
Ralph Aarts is gek op vliegen.
Vliegen in een F-16 wel te ver
staan. De demovlieger van de
Nederlandse luchtmacht mag
deze zomer halsbrekende toe
ren uithalen op de Europese luchtshows.
„Het is de kick, hè", zegt de kapitein-vlie
ger, terwijl hij zich op de Vliegbasis Volkel
voorbereidt op de training voor zijn show.
Zijn voorganger demovlieger Gert-Jan
Vooren vond vliegen in een F-16 ook het
mooiste wat er was, maar toch verruilde
hij begin dit jaar op de rijpe leeftijd van 36
de cockpit van de Fighting Falcon voor die
van de Fokker-ioo. Zijn voorganger deed
hetzelfde en vliegt nu voor de KLM in een
Fokker 50. Van de F-16 naar de Fokker 50
is als van Ferrari naar Daf. Keurig op tijd
met de cityhopper naar Heathrow brom
men in plaats van over Uruzgan denderen
met de snelheid van het geluid.
De Koninklijke Luchtmacht is nog nooit
zoveel ingezet (nu weer in Afghanistan
met F-16's, Apaches en Chinooks) en de
vloot groeit gestaag (met transportvliegtui
gen en helikopters). Het tekort aan vlie
gers én onderhoudsmonteurs begint nij
pend te worden. Als zelfs het Luchtmacht
orkest te horen krijgt dat het wellicht naar
Uruzgan moet, en niet om te trompette
ren, dan moet de nood wel hoog zijn.
„We willen dit jaar zestig vliegers in oplei
ding nemen", zegt plaatsvervangend lucht
machtcommandant generaal-majoor Erik
Oliemans. „Dat betekent dat vijfduizend
jongeren belangstelling moeten tonen en
er 2.500 moeten solliciteren."
Anno 2007 is dat eigenlijk onbegonnen
werk. De traditionele pool van jongeren
die na de havo direct op zoek gaat naar
een baan is de laatste jaren erg klein gewor
den (iedereen studeert door) en wie kiest
Cougar.
Pilatus PC-7 trainer.
er trouwens nog voor een bètaopleiding?
Als de KLM, die moet groeien maar op de
arbeidsmarkt ook slecht aan zijn jonge vlie
gers kan komen, vervolgens zijn tentakels
uitsteekt om ervaren piloten binnen te ha
len, dan heeft de luchtmacht een dubbel
probleem. Onvoldoende nieuwelingen
stromen in én ervaren vliegers en mon
teurs lopen weg.
De luchtmacht maakt het ene na het ande
re wervende televisiespotje, adverteert in
dag- en weekbladen en organiseert jaar
lijks de Open Dagen. Omdat
iedereen in dezelfde kleine vij
ver vist voor jongeren met een exac
te opleiding, gaat de luchtmacht er vol
gens generaal Oliemans alles aan doen om
de uitstroom tegen te gaan en de professio
nals bij de luchtmacht te houden.
De generaal: „In de vliegerwereld werken
wij met contracten en premies maar uitein
delijk kunnen wij op het gebied van salarië
ring niet concurreren met de burgerlucht
vaart. In het begin van je carrière verdien
je bij de luchtmacht meer én wij betalen je
opleiding. Uiteindelijk verdient een cap
tain op een 747 meer dan een generaal."
„Je kiest voor de luchtmacht omdat je in
een Apache wilt vliegen of aan een F-16
wilt sleutelen. Je moet er gek van zijn. De
vraag is hoe wij die mensen ook na tien of
twintig jaar kunnen behouden. We moe
ten daarvoor echt onconventioneel te
werk gaan, bijvoorbeeld door vliegers uit
de burgerluchtvaart die genoeg hebben
van de routine en de saaiheid horizontaal
te laten instromen. We hopen op die ma
nier dit jaar vijf ervaren vliegers binnen te
halen. In plaats van een paar keer in de
week op Toulouse te vliegen kunnen ze
dan in een KDC-10 troepen en materieel
naar Kaboel brengen of een eenheid naar
Las Vegas vliegen voor een oefening."
„Wij moeten vliegers en monteurs die bij
ons zijn vertrokken ook terughalen. We
hebben alle techneuten die zijn vertrok
ken een brief geschreven en 10 procent wil
wel weer eens met ons praten. Veel
ex-luchtmachtmensen missen de spanning
en de kameraadschap."
Oud F-16 vlieger Gert-Jan Vooren mist die
spanning en de sfeer ook wel nu hij als
co-piloot op een Fokker 100 van de KLM
vliegt. „Bij de KLM ben je drie dagen bij el
kaar. Vervolgens zie je elkaar een jaar niet
meer. Bij de luchtmacht ben je een team.
Na het werk blijf je op het squadron han
gen. Ik verdiende ook nog meer", lacht hij.
Dat verandert snel als hij over een jaar bij
de KLM captain wordt en uiteindelijk in
andere toestellen gaat vliegen. Voor de
luchtmachters die in een 737 of Airbus stap
pen, draait het niet om het geld. Het gaat
erom dat ze kunnen blijven vliegen.
Vooren: „Het echte vliegen doe je in een
F-16 en pas op het laatste moment kies je
voor de burgerluchtvaart Vliegen in een
straaljager is zwaar voor je lichaam, maar
tot je dertigste kun je dat hebben. Dan
krijg je een vrouw, kinderen en een ander
sociaal leven. De wereld van de lucht
macht wordt dan steeds zwaarder. Je wilt
op één plek blijven wonen en niet meer
zo lang van huis zijn voor oefeningen of
een uitzending." Dus vertrek je naar de
KLM, waar ze je graag zien komen.
Voor de vliegers die echt bij de
luchtmacht willen blijven,
wordt het rond hun 35e penibel.
„Uiteindelijk word je toch op
een staffunctie geplaatst", zegt ex-lucht-
machter Gert-Jan Vooren. Dat moet veran
deren, vindt generaal Oliemans. F-16 vlie-
Chinook.
gers moeten niet gedwongen worden om
een staffunctie te nemen op het hoofd
kwartier in Breda. Als ze geen manage-
mentcarrière willen maken maar willen
blijven vliegen, moet dat volgens generaal
Oliemans aantrekkelijker worden. „Het sa
laris is te veel aan een rang gebonden en te
weinig aan een functie. We hebben nog
niet alle mogelijkheden van andere con
tracten overwogen. „We zouden moeten
kijken naar het Amerikaanse systeem,
waarbij je geloof ik na 25 dienstjaren de
luchtmacht kunt verlaten met een pen
sioen dat 50 procent bedraagt van je laat
ste salaris. Het zou in ieder geval niet zo
moeten zijn dat je op latere leeftijd alleen
een goed salaris kunt verdienen door naar
de staf in Breda te gaan."
„Als je tegen mensen zegt die willen vlie
gen: het alternatiefis de komende twintig
jaar op de zestiende verdieping van het
hoofdkwartier werken, dan kiezen ze heel
begrijpelijk voor een 747. Een kolonel-vlie
ger? Wie weet. In ieder geval moeten we
minder star zijn in wat wél en wat niet
kan." De luchtmacht heeft te weinig vlie
gers, maar dat is nu nog niet onoverkome
lijk, aldus Oliemans. Het aantal F-16's
wordt uiteindelijk toch teruggebracht naar
het aantal Joint Strike Fighters dat de lucht
macht denkt te kunnen kopen (85). Olie
mans: „Met de onderhoudsmonteurs heb-
KDC 10 tankvliegtuig.
ben we écht een probleem. We hebben ne
gentig vacatures."
„We zorgen ervoor dat de operaties in
Uruzgan goed worden uitgevoerd maar op
de lange termijn krijgen we daar wel een
probleem. Als we namelijk in Nederland
onvoldoende kunnen oefenen door een
structureel tekort aan monteurs en vliegers
neemt de getraindheid af."
Sinds januari van dit jaar krijgen de sleute
laars toelagen die zijn gekoppeld aan hun
opleiding en werkervaring. Hiermee is de
ongelijkheid met de civiele wereld opgehe
ven. „Belangrijk is ook dat we de regel op
heffen dat een ervaren sleutelaar als gevolg
van een kort contract de dienst moet verla
ten. Je kunt nu gewoon blijven."
„De uitzendtijd naar het buitenland moet
naar beneden. Het tempo van nu is funest.
Om de instroom te vergroten, zorgen we
er sinds kort voor dat monteurs civiel wor
den gecertificeerd. Met die papieren op
zak kunnen ze na een baan bij de lucht
macht zo bij de KLM terecht Ik kan mij na
melijk goed voorstellen dat iemand op zijn
veertigste niet staat te trappelen om tel
kens weer naar Uruzgan te gaan. Als hij
ons dan verlaat, hebben wij toch twintig
jaar plezier van hem gehad."
Apache.
PRIJSVRAAG
Vijftien lezers kunnen twee VIP-toegangskaarten winnen voor de tweede
Open Dag van de Koninklijke Luchtmacht op zaterdag 16 juni op de Vliegba
sis Volkel. U wordt als bijzondere gast ontvangen door de commandant. De
winnaars krijgen een rondleiding van een F-16 piloot langs de opgestelde vlieg
tuigen. Zij ontmoeten voorts de Nederlandse F-16 demonstratievlieger kapi
tein Ralph Aarts. Drie bezoekers maken aansluitend een rondvlucht in een
Alouette helikopter. De VIP-gasten kunnen de rest van de Open Dag volgen
vanuit de VIP-ruimte. Alle winnaars en hun gasten krijgen aan het einde van de
dag een Open Dagen-pakket uitgereikt.
Om in aanmerking te komen voor deze prijs moet u drie vragen goed beant
woorden.
Uw antwoorden kunt u inzenden naar:
Geassocieerde Persdiensten (ow VIP-dag),
Postbus 224, 2501 AV Den Haag v
of mailen naar: vip@gpdnieuws.nl.
Uiterste inzenddatum: 5 juni. Vergeet niet uw naam, leeftijd en adres te ver
melden. De luchtmacht neemt een week voor de Open Dagen contact op met
de winnaars.
Vraag 1: Hoe luidt de officiële naam van de beoogde opvolger van de
F-16, deJSF?
Vraag 2: De transporthelikopters van de luchtmacht worden ook ingezet
om branden te blussen. Hoeveel water kan er met de grootste helikopter,
de Chinook, in één keer op een brandhaard worden gestort?
Vraag 3: Het viermotorige transportvliegtuig van de luchtmacht is ge
noemd naar de zoon van Zeus. Wat is zijn Latijnse naam?
