Goochelaar
en branieschopper
v13
PZC Zaterdag 19 mei 2007
Ze konden hem soms wel ach
ter het behang plakken we
gens zijn platvloersheid.
Maar, zegt een van zijn colle
ga's: „Richard was ook een
man die je vele malen vaker aan je hart
kon drukken om zijn gevoeligheid, char
me en bovenal zijn artisticiteit en feilloos
gevoel voor de manier waarop de goochel
kunst moet worden beoefend."
Richard Ross, in het dagelijks leven Henk
Richard Rozeboom, stierf op zijn 55ste in
zijn tuin in Bennebroek aan een hartaan
val. Bewonderaar en amateurgoochelaar
Ferry Kwee sprak met familie, vrienden en
collega's en schreef de biografie Richard
Ross, een ster. Uit het boek rijst het beeld
van een man van uitersten. Van een aima
bele vakman, ongelooflijk creatief; maar za
kelijk gezien een ramp.
Henk Richard Rozeboom (1946) groeit op
in Amsterdam. Op zijn zestiende koopt
hij, met geld dat hij heeft verdiend met
een krantenwijk, zijn eerste truc bij goo-
chelwinkel Cortiny in Amsterdam: de
Sipro, waarbij de goochelaar schijnbaar si
garetten uit de lucht plukt. Na maanden
oefenen demonstreert hij de truc op een
verjaardagsfeest. „]e merkt opeens dat je in
het middelpunt van de belangstelling
staat, dat is toch iets prachtigs?", zegt hij
daar later over.
Hij ontwikkelt een eindeloos geduld om te
trainen. Munten, kaarten en balletjes rol
len constant door zijn vingers. De biljart
ballen dreunen regelmatig op de grond,
tot wanhoop van de buren. Hij begint met
optredens in de buurt en meet zichzelf de
artiestennaam Rosaldi aan. Die vindt hij
later te goedkoop. Het wordt Richard
Ross. Onder die naam treedt hij op tijdens
het Nationaal Goochel Congres in 1965
waar hij, in een geleend rokkostuum, de
derde prijs wint.
Bij goochelwinkel Cortiny neemt de de
monstrates ontslag. Ross kan zijn baan
overnemen, een geschenk uit de hemel.
Hij kan zich de hele dag bezig houden met
goochelen. In die tijd ontmoet hij ook de
veertienjarige Ger Copper, die bij hem in
de leer gaat.
Het is het begin van een vriendschap voor
het leven. Ross geeft Ger gratis les. De jon
gen, die later uitgroeit tot een groot illusio
nist en vele malen nationaal kampioen en
eenmaal wereldkampioen wordt, is zo ge
fascineerd door zijn oudere collega dat hij
hem exact kopieert. „Ik was een soort mi-
ni-Richard."
Ross heeft een enorme creativiteit. Hij oe
fent fanatiek op het vervolmaken van de
kaartenroutine (Self Cutting Deck), waar
bij een spel kaarten zich vanzelf in tweeën
deelt. Begin jaren zeventig perfectioneert
hij zijn versie van de Linking Rings, losse
ringen die goochelaars via slaan in elkaar
haken. Ross maakt zijn eigen variant: hij
laat het voorkomen alsof de ringen in el
kaar smelten, waardoor de illusie veel ster
ker wordt.
Munten en kaarten maakt hij groter. Zo is
de illusie voor mensen achter in de zaal
ook te zien. Het betekent wel dat hij een
aparte manipulatietechniek moet ontwik
kelen om er vloeiend mee te werken. In
1970 doet hij mee aan het FISM-wereldcon-
gres van goochelaars in Amsterdam. De
24-jarige 'rooie tovenaar' manipuleert zo
gemakkelijk met zijn grote munten en
kaarten, dat hij er de jongste wereldkampi
oen aller tijden mee wordt.
Iedereen stort zich op Ross, die naar eigen
zeggen nooit een goochelboek heeft inge
keken. Maar zijn no-nonsense aanpak kan
niet iedereen bekoren. Henk Vermeyden
en Fred Kaps, de twee goochelgrootheden
van dat moment, moeten niet veel van
hem hebben. De gedistingeerde Kaps kijkt
een beetje neer op de kwajongen Ross,
met zijn dubbelzinnige humor.
Ross wordt beroepsgoochelaar. In 1973
wordt hij in Parijs voor de tweede keer we
reldkampioen. Zelf relativeert hij zijn pres
tatie.
„Dat wereldkampioenschap is alleen maar
een diploma, een soort rijbewijs. Je bent
geslaagd en nu moet je bewijzen dat je ook
nog een auto kunt besturen."
Het goochelen is belangrijk. Maar nog be
langrijker in zijn leven is plezier maken en
gezelligheid. Waar hij ook gaat of staat, al
tijd verzamelt de goochelaar mensen om
zich heen. Hoe slordig hij ook is met af
spraken, niemand kan echt boos op hem
worden. Daar was hij, zeggen ze, veel te
aardig voor.
In 1975 ontmoet hij Veronique Dabrowski,
Frans fotomodel en mannequin. Ze kun
nen elkaar amper verstaan, maar de liefde
overwint alle taalbarrières. Veronique
wordt zijn nieuwe assistente en echtgeno
te.
Begin jaren tachtig krijgt Ross een
beetje genoeg van het maanden
lang van huis zijn. Hij wil het
liefst in eigen land aan de slag.
Dat doet hij met een aantal tv-shows voor
loop van der Ende: de 1-2-3-show, gepresen
teerd door Rudi Carell met onder meer
Piet Bambergen en Connie van Gorp. Ook
koopt hij een oude bollenschuur in Ben
nebroek. Hij wil een eigen goochelclub in
Nederland beginnen. Zijn Magic Art Cen
ter (MAC) wordt het trainingscentrum
voor de tv-show. Het oefenen loopt vaak
uit op spelletjes tot diep in de nacht Ver
stoppertje spelen, tot in de keukenkastjes
aan toe.
Op een gegeven moment krijgt Ross een
brainwave en bedenkt zijn Magie Spray.
Die hij in een van zijn tv-shows introdu
ceert met een liedje: 'Zit je ergens mee, Ma
gie Spray, je schoonmoeder hoezee, ver
dwijnt er zomaar mee, Magie Spray, heb je
reuze zin, maar krijg je 'm er niet in, Magie
Spray."
Het MAC wordt een ontmoetingscentrum
voor goochelaars. Bovendien is het een po
dium voor presentaties en exclusieve
shows. Ross coacht jonge vakgenoten, zo
als Dan LeFay, Ronald Moray, Christian
Farla en Peter Vogel. Daarnaast doet hij
vooral bedrijfspresentaties en openingen.
Dat doet hij op de voor hem kenmerkende
wijze: alles op het laatste moment en zon
der een goede berekening van de kosten.
Met zijn voortdurend improviseren drijft
hij zijn team vaak tot wanhoop. Hij kan
niet anders, zegt Ross. „Ik presteer het best
wanneer de stress tot mijn kruin staat"
Een Van zijn meest memorabele presenta
ties is die van de nieuwe Fokker 50 in
1986. Ross krijgt de opdracht het vliegtuig
uit het niets tevoorschijn te toveren. Hij
creëert een illusie waarbij het lijkt alsof het
vliegtuig door de wolken de hangar komt
binnenvliegen. Het is een spektakel van de
bovenste plank, dat het journaal haalt.
In april 2001 ontvangt hij de Hollywood
Fellowship Award, een prestigieuze goo-
chelonderscheiding.
Op een dag gaat hij wat scharrelen in de
tuin. Daar vindt zijn vrouw Veronique
hem even later. Er waren vage signalen ge
weest dat het niet echt lekker ging. Ross
was zenuwachtig voor optredens, sloeg
drankjes af, zei zijn vrienden wat al te na
drukkelijk gedag. „Alsof hij voelde dat er
wat ging gebeuren." Richard Ross is niet
meer.
De biografie Richard Ross, een ster kost 30 eu-
ro en is te bestellen via de website www.ri-
chardross.nl.
Boekomslag van de biografie van goochelaar
Richard Ross.
Richard Ross tijdens een act in 1984.
foto Poppe de Boer
Goochelaar Richard Ross (1946-2001) was een Amsterdamse
branieschopper. Altijd in voor een geintje, dol op gezelligheid,
spelletjes, sigaretten en drank. Nu is er de biografie Richard Ross,
een ster, over de man met de feilloze techniek die toppers als
Ger" Copper en Hans Klok de kneepjes van het vak bijbracht.
door Margot Klompmaker
