Kijk verder dan vogels
Nieuwsgierig
beestje
PZC Zaterdag 19 mei 2007 21
Het bruin blauwtje.
foto Chiel Jacobusse
De PZC sponsort stichting Het
Zeeuwse Landschap. In Natuur-
journaalgaat hoofd ecologie
Chiel Jacobusse wekelijks in op
wat er aan de orde is in de
Zeeuwse natuurgebieden.
Dagvlinders zijn er de laatste jaren niet
minder populair op geworden. De acti
viteiten van de Vlinder- en libellen-
werkgroep Zeeland en de atlas Dag
vlinders in Zeeland die de groep in samenwer
king met Het Zeeuwse Landschap uitbracht,
hebben er voor gezorgd dat dagvlinders stevig
op de kaart staan. Daar is ook alle aanleiding
toe.
Dagvlinders vormen een zwaar bedreigde
groep en er zijn al diverse soorten uit Neder
land en uit Zeeland uitgestorven. Gelukkig is
daarvoor ook oog in het beleid. Er is een rode
lijst van dagvlinders opgesteld en er gebeurt
landelijk en provinciaal heel wat om de nega
tieve trend om te buigen.
Daarbij ligt het voor de hand dat inspannin
gen vooral gericht zijn op soorten die niet al
leen zeldzaam en achteruitgaand zijn, maar
dat er ook goed gekeken wordt naar het be
lang en de verantwoordelijkheid die een land
of een regio heeft voor een bepaalde soort.
Een niet al te zeldzaam dier dat het zwaarte
punt van zijn verspreiding in Nederland
heeft, verdient meer beschermingsmaatregelen
dan een soort die uiterst zeldzaam is domweg
omdat onze regio aan da noordgrens van zijn
areaal ligt. Dergelijke zeldzaamheden zijn soms
een paar honderd kilometer naar het zuiden al
heel algemeen.
Kijkend op provinciale schaal ligt het voor de
hand om behalve het internationale belang
ook het nationale belang in ogenschouw te ne
men. Een soort die met zijn Nederlandse ver
spreiding een zwaartepunt in Zeeland heeft
verdient hoge prioriteit. Dat is bijvoorbeeld het
bruin blauwtje. Het is een vlinder met een rui
me verspreiding, die voorkomt vanaf Zuid-Zwe
den tot in Noord-Afrika. Nederland ligt tame
lijk centraal in het verspreidingsgebied en in
zo'n geval is het bijzonder dat het zwaartepunt
van de Nederlandse verspreiding in Zeeland
ligt. Overigens is de status van de soort niet he
lemaal helder. Sommige deskundigen denken
dat het om een complex van meerdere soorten
gaat. Reden te meer om de soort zorgvuldig te
beschermen.
Sommige natuurbeheerders gaan er vanuit dat
zorgvuldig beheer van het landschap voldoen
de is om de variatie in levensvormen in stand
te houden. Er wordt gekeken naar het wel en
wee van vogels en hogere planten en verder ge
looft men het wel. Dat berust op een gevaarlijk
soort gemakzucht die tot grote verliezen kan
leiden. Soms geeft alleen het beoordelen van
vogels en planten in een gebied een volstrekt
schaaf beeld van de waarde ervan. Daarom
heeft het Ministerie van LNV bijvoorbeeld een
meetnet van paddenstoelen ingericht om de
kwaliteitsontwikkeling van voedselarme bos
sen op de droge zandgronden te kunnen vol
gen. Het blijkt voor de paddenstoelenflora
enorm verschil te maken hoe het beheer ge
voerd wordt, terwijl er op vogels en planten bij
gebrek aan goede indicatorsoorten nauwelijks
effecten meetbaar zijn. Beleidsmakers die al
leen bereid zijn om met vogels en hogere plan
ten te rekenen zijn erg kortzichtig bezig. Ook
bijvoorbeeld vlinders, paddenstoelen, amfibie
ën en zoogdieren zijn onmisbare elementen
om de natuurwaarde van een gebied te kun
nen beoordelen.
tekening Adri Karman
Zelden laten ze zich zien, de mar-
terachtigen. Een ontmoeting is dik
wijls een gelukstreffer en slechts
een schimp vangen we dan op van
de wezel, bunzing of de hier afge
beelde hermelijn. Schuwe dieren
zijn het die zowel in inlagen als
duingebieden en polders voorko
men. Voor de geduldige waarne
mer is er soms nog een kans om
de ontmoeting te verlengen. De
dieren zijn namelijk heel nieuws
gierig en dikwijls trachten ze hun
vermeende belager te volgen. Het
kan gebeuren dat zo'n ontdekt
dier terug komt onrte zien of de
kust veilig is.
