uitengebied
Heg tegen klap van de molen
Eên vrouwe is duzend mannen te sterk
Nieuwe
raadkaart
D
20 Zaterdag 19 mei 2007 PZC
3
O
S
O
LU
O
z
Ditmaal een fraai straatbeeld uit
de uitgebreide collectie oude kaar
ten van Hans Lindenbergh met
een molen op de achtergrond.
Vraag is: om welke plaats gaat het?
Bijzonderheden over de situatie
toen en nu en over de personen
op de foto zijn van harte welkom.
Oplossingen kunnen tot en met
donderdag 24 mei worden ge
stuurd naar: Redactie PZC, post
bus 31, 4460 AA Goes: fax:
0113-315669; e-mail:
redactie@pzc.nl.
Onder de inzenders van een goede
oplossing worden drie waardebon
nen verdeeld.
door Annemarie Zevenbergen
Na een dagje Keukenhof
ontdekte mevrouw Groot-
jans Poortvliet uit Arne-
muiden haar grootmoe
der op de raadkaart van vorige
week met de Arnemuidse molen
op de achtergrond. „De vrouw is
Adriana Krijger Schroevers, voor
ons opoe Wale. Zij woonde op de
Zuidwal. Ze deed het huishouden
bij de kinderen op de foto, laan en
Geert Krul zoals hun bijnaam was.
In werkelijkheid heten de zusjes
Grootjans, maar bijnamen zijn in
Arnemuiden onontbeerlijk. De
man in de roeiboot is de opa van
mijn oom Klaas, Klaas van de Ket
terij."
De heer Poortvliet uit Kleversker-
ke herkent de personen op de foto
eveneens, geholpen door zijn
schoonmoeder, de op de foto
staande Adriana. „Mijn schoon
moeder vertelde mij dat ze voor
'enkele centen of stuuvertjes per
week' de kinderen verzorgde,
want moeders moesten iedere dag
met vismanden op pad om vis te
verkopen. De molen was een
windkorenmolen en in gebruik tot
1970. Laatste eigenaar Meulenberg
verkocht de molen in 1975 aan de
gemeente Arnemuiden. Na een
brand in 1977 werd een nieuwe ge
bouwd door molenmaker Meden-
dorp uit Zuidlaren en die werd op
geleverd in 1982."
J. Joosse schrijft: „De molen stond
aan de Molenweg, voorheen Mo
lenstraat, in mijn jeugd Grintweg
genoemd. Vroeger stond er ook
een motorkot met ééncilinder die
sel, voor aandrijving van de molen
als het windstil was. Op de voor
grond de houwerpias (in de volks
mond d'n Ouwer), een watervoor
ziening voor droge zomers. Deze
is gedempt rond de Tweede We
reldoorlog. In 1887 zijn de stoel en
de plank geplaatst om het water
putten te vergemakkelijken."
P. Corstanje uit Goes vertelt dat de
molen oorspronkelijk De Nijver
heid heette maar werd omgedoopt
tot Nooitgedacht. „De fraaie heg
om deze grondzeiler was er niet
voor het mooie, maar voor de vei
ligheid. Denk maar aan de uitdruk
king 'een klap van de molen'."
De waardebonnen gaan naar: H.
Schuit Arnemuiden; M Stroo, Mid
delburg; R. de Nooijer, Arnemuiden.
Eêl lang gelee schient t'r iemand uutgeroepe (of
verzucht...) t'ebben: „Eên vrouwe is duzend
mannen te sterk." Ik dienke dat het een man ge
weest is, die a dat gezeid eit, eên mee ervaring
mee het meestentieds ten onrechte genoemde
'zwakke geslacht'. Ik wete, da'k m'n eihen op
glad ies begeve, mè ik moest drek dienke an die
uutroep, toen a'k drie huus bezig zag in 't speel-
tuuntje vö ons uus.
Eigenlijk is speeltuuntje een hroót woord vö de
paer speelwerktugen, die a op een klein speel
veldje stae. Vö de kleinste huus is 't een mooie
plekke om uutgelaete toren en d'eeste beginse
len van 't schommelen te leren. As ze wat ouwer
bin hore, dan zou 't een leuk trapveldje weze as
de wipkip en d'evenwichtsbalke d'r nie zouwe
weze. Mè die staen d'r wè!
't Bin dus de huus van 'drie turven ohe', die a 't
meest gebruuk maeke van aoles, de meêsten on
der toezicht van moeder, oma of opa. Mè di
komme d'r ook alleên. Zóas pas die drie huus,
wi a'k a over schreef, en die d'r zinnen gezet ao-
de op 't gebruuk van de twi schommels. Broer,
zus en een vriendje van broer moeste eerlijk dê-
le. In de praktijk betekende dat, da ze om de
beurte even moeste wachte.
Zus was weliswaer de kleinsten, mè ze liet d'r ei-
hen nie ondersneêuwe deu de joengers! Zö zette
ze 't drek op een brullen, toen a de schommels
even bezet waere. Ik ao even 't vermoeden, da
m'n hin dubbel glas mi aode, zö ard kloenk 't
bie ons in de kaemer. De twi joengers rochte d'r
zó van onder d'indruk, dat het vriendje z'n ge-
schommel staakte en z'n plekke an eur gaf
As een kóningin zat ze di, a hieng 't schomme
len nie echt nè wens. Di zat weinig beweging in
en de kóningin gaf dudelijk opdracht om ge
douwd t'oren, totda ze op toeren was. Mee een
pruullippe stoeng de douwer d'r bie te kieken.
Broerlief wier ontzie, mè op afstand zag ik, da
mevrouw de regie volledig in anden ieuw.
'Douwe', as zie dat wenste, hröte brullen, toen a
d'r een poging wier gedae op ze van de schom
mel t'aelen, de joengers mee d'r ogen dwinge
om de beurte een schommel te benutten. Zelfs
het gooien van outsnippers wier snel gestaakt.
De twi joengers bezette dus om de beurte d'êne
schommel en zie ieuw prinsesheerlijk d'n ande
ren in bezit.
,,'t Zit er a vroeg in", zei ik tegen m'n vrouwe,
die a ook meekeek. „Echt meid'achtig", was d'r
taemelijk korte commentaar.
Jae, jae, ze zeie nooit dat een joen een katte is,
mè aoltied een meid of een vrouwe. Die vent
van die uutspraak over die êne vrouwe en die
duzend man ao misschien as kind ook wè es ge
schommeld.
Een alf ure laeter was 't edele drietal weg. Mè
noe stoenge d'r twi meêuwen in 't hos te stam
pen, nest mekaore, mee as doel de wurmen
zövèré te kriehen, da ze nè boven zouwe kom
me. Vö mien gevoel waere 't meneer en me
vrouw Meêuw. En zö te zien aode ze best succes.
Toen viel m'n ineêns op, da eên meêuwe aolmè
wurmen pikte op 't stik wi a dien anderen
stoeng te trappelen. Die bleef mè werreke vö
tweê! Ik bin hin meêuwenkenner, mè ik docht
da die werrekmeêuwe van een ander geslacht
was dan de wurmenpikker... -pikster beter ge
zeid.
Ik dienke, dat het ingebakke zit in vrouwelijke
wezens. Zelf ebb'ik het nog nie zö slecht getrof-
fe, wan ik mag zelf wete wanneer a'k an d'afwas
beginne, as 't mè drek nae 't eten is.
Ik ope, da vee mannen d'r lot 'vrouwmoedig'
zulle draehe.
Frans van der Heijde
