Zoon Tolkien stilt honger naar sagen
Roofridders in de directiekamer
H
ra
ra
46 j Woensdag 16 mei 2007 PZC
De 'nieuwe' Tolkien is er. Christopher
Tolkien heeft een verhaal dat zijn vader
terzijde had gelegd, alsnog uitgegeven.
door Arno Ruitenbeek
De betovering van de In de ban van
de Ring-filmtrilogie kan nog niet ver
broken zijn. Regisseur Peter Jackson
heeft daar wel voor gezorgd. Voor de
schare liefhebbers van Frodo en Gandalf wier
honger naar sagen uit de Oudste Tijden toch
niet gestild is, dient Tolkiens zoon Christopher
een smakelijk diner op: De kinderen van Hürin.
Dit is een van de drie 'Grote Verhalen' van
J.R.R. Tolkien. Hij was al aan de 'Kinderen' be
gonnen in 1918, bijna vier decennia voordat
deel 1 (De reisgenoten) van In de ban van de ring
uitkwam, maar heeft het opzij gelegd. Tolkien
beschreef eerst de volledige geschiedenis van
Arda, de aarde, van begin tot het eind. Tolkien-
ofielen weten dat in De Silmarillion en Nagela
ten Vertellingen enige aandacht wordt besteed
aan de 'Kinderen'.
Het complete avontuur is nu, 34 jaar na Tol
kiens dood, alsnog beschikbaar in een fraai ge
bonden boek dat alleen al vanwege de sublie
me illustraties van vaste Tolkien-tekenaar Alan
Lee de ruim twintig euro meer dan waard is.
Christopher Tolkien nam het op zich om te be
wijzen dat de 'Kinderen' klevende reputatie als
zouden het ontoegankelijke en rare verhalen
zijn, onterecht is.
Met de Ring-trilogie heeft deze uitgave inhou
delijk weinig tot niets te maken. Al zijn er over
eenkomsten. Ook de kinderen van Hürin en
zijn vrouw Eledhwen (of Morwen), Türin en
Nienor, moeten het net als Frodo en de zijnen
opnemen tegen een Duistere Macht. De Reisge
noten kenden Sauron, de Kinderen Morgoth.
Sterker, Morgoth is de leermeester van Sauron.
De verschillen zijn groter én groot in aan
tal. De Mensen en Elfen leven nog in
redelijke harmonie met elkaar. Donder
stenen als Merijn en Pepijn of een amusante
rauwdouwer als Gimli hoef je hier niet te ver
wachten. Bijna nergens worden de teugels ge
vierd in 'Kinderen'. Behalve de Elfen en de Nie
tige Dwerg, een dwergenras dat uitgestorven is
in de tijd van Gimli en zijn companen, en na
tuurlijk orks komen andere Arda-volkeren er
niet aan te pas. In dat opzicht is het stempel
'moeilijk boek' begrijpelijk, zeker als dat slaat
op de jongere fans die alleen de Ring kennen.
Een van de sfeervolle illustraties van de hand van Alan Lee uit De kinderen van Hürin.
Het draait hier vooral om de Doem die rust op
het nageslacht van Hürin, een Mens en held.
Hürin heeft de Zwarte Heerser ooit uitgedaagd
en dat levert de Mens een soort fatwa op.
Hürin wordt gevangen gehouden in Morgoths
rijk Angband. Zoon Türin moet vluchten van
huis en haard. Zijn moeder blijft thuis. Zij
durft de reis in de kou niet te maken omdat zij
zwanger is van Nienor.
Türin wordt opgevoed door het Elfenpaar Thin-
gol en Melian. Hij groeit uit tot een sterke man.
Hij is zeer bekwaam in zwaardvechten en oor
log voeren. Samen met zijn grote elfenvriend
Beleg Sterkboog houdt hij het kwaad uit Nar-
gothrond, het rijk van Thingol. Maar de vloek
blijft zijn werk doen, en Türin blijft verkeerde
keuzes maken.
J.R.R. Tolkien, onder redactie van Christopher
Tolkien: De kinderen van Hürin. Illustraties:
Alan Lee, 317 pagina's,
uitgeverij Mynx, 22,50 euro
door Mieske van Eek
U»j Grimbert Rost van
Tonningen
De roofridders
Prometheus
17,95 euro
et thrillerdebuut De
roofridders van Grim
bert Rost van Tonnin
gen komt op een
mooi moment. De paringsdans
rond ABN-Amro is in volle
gang en vijandige overnames ja
gen menige bedrijfsbestuurder
de stuipen op het lijf. Het lijkt
een wereld van eten of gegeten
worden. Roofridders is een
mooi gekozen term voor die
mensen in het bedrijfsleven, die
zich tegen wil en dank proberen
meester te maken van de macht
bij doorgaans al wat verzwakte
bedrijven.
Grimbert Rost van Tonningen
(1941) werkt als bestuursadvi-
seur voor ondernemingen. Ook
publiceert hij boeken en artike
len over het bedrijfsleven. Als
zoon van nazi-ouders heeft hij
misschien meer dan menigeen
nagedacht over macht. Machts
misbruik en verraad vormen al
thans de rode draad van zijn
boek. Daar tegenover brengt de
schrijver echter trouw en on
kreukbaarheid in stelling. Wat
zijn boek zo aardig maakt is dat
hij lang in het ongewisse laat
wie de schurken zijn en wie de
onkreukbaren.
De roofridders gaat over witte
boordencriminaliteit en wat wij
tegenwoordig zo graag bestem
pelen als graaicultuur. Maar de
schrijver trakteert de lezers ook
op een moord of wat. Eenmaal
op het hellend vlak van heb
zucht en machtswellust deinst
zelfs de witste boord voor wei
nig terug, lijkt zijn boodschap.
Met veel gevoel voor verhoudin
gen schetst de schrijver hoe het
oude, eerbiedwaardige maar da
nig ingedutte Nederlandse le-
vensmiddelenbedrijf DLM het
doelwit wordt van roofridders.
Tot leedwezen van bestuurs
voorzitter Leendert ten Have,
die zich noch door zijn medebe
stuurders, noch door de raad
van commissarissen voldoende
gesteund weet. Matheid, drank
zucht, ambitie en overspel heb
ben zo hun eigen invloed op
het toch al rampzalige overna
me-avontuur. Vooral de commis
sarissen worden in het boek als
laffe lummels terzijde gescho
ven, waarmee Rost van Tonnin
gen ook tegenover zijn vakgeno
ten een punt wil scoren.
Rost van Tonningen beschikt
overduidelijk over kennis de fi-
nancieel-economische wereld.
Gelukkig verhindert dat niet dat
hij uiterst toegankelijk en begrij
pelijk schrijft over bestuurska
mers, overnames, adviesbureaus
en de juridische verwikkelin
gen, waartoe dit alles leidt. Uit
eindelijk is zijn relaas toch voor
al een pleidooi voor fatsoen.
BOEKEN KORT
Tv-persoorilijkheid
'Een Arabische volbloedhengst in
dienst als Hollands molen-
paard', zo beschrijft Heere Hee-
resma jr de jonge, ongetwijfeld
matig betaalde, kappersleerling
die hem met een scherp gesle
pen mes mag scheren en hem
zojuist met een brutale, inne
mende lach meedeelde: 'Ik ga u
onthoofden'. Grapje natuurlijk.
Maar onwillekeurig denkt Sal Sz-
mulewicz aan de onthoofdings
video die hij op televisie zag. En
dan moeten zijn problemen
nog beginnen. Heeresma jr.
schreef een hilarische en cyni
sche roman over de val van een
joodse tv-persoonlijkheid.
Heere Heeresma jr. - Een echte jood
ah ik, Aspekt, 17,95 euro
Smartelijke brieven
Bij poëzieliefhebbers is zij vooral
bekend als de vrouw die J. Slau-
erhof (1898-1936) tot zijn ge
dicht 'Landelijke liefde inspireer
de'. Maar 'Slau' onderhield een
intense en smartelijke briefwis
seling met de Friese dominees
dochter Heieen Hille Ris Lam-
bers (1898-1991). Zij was zijn gro
te liefde, maar Slauerhof vindt
dat hun liefde niet kan. De
scheepsarts is erg ziek en raadt
zijn geliefde aan op 'het absolu
te geluk' te wachten dat hij haar
niet kan geven. Wim Hazeu be
zorgde de ruim zeventig brieven
van Slauerhof en Lambers en
schreef de inleiding erbij.
[▼"I J. Slauerhof - Van een liefde die
vriendschap bleef, Letterkundig Mu
seum, reeks Achter het Boek, 23,50
euro
Soekenreis Astrid Lindgren
Astrid Lindgren was 89 jaar toen
ze Verhalenreis schreef, haar laat
ste tekst. Marit Törnqvist maak
te er de illustraties voor. Verhalen
reis voert, net als een treinreis
door kinderboekenmuseum
lunibacken in Stockholm, langs
de verhalen van Lindgren. Een
wat rommelige, gemoedelijke
en ondeugende wereld. Dit jaar
wordt Lindgrens honderdste ge
boortedag gevierd. Hoogland
Van Klaveren geeft daarom dit
jaar nog twee boeken van haar
uit. Kalle de kleine stierenvechter
ook met illustraties van Törn
qvist en De kinderen van Bolderbu
ren met illustraties van Ilon Wik
land.
Astrid Lindgren Sr Marit Törnqvist -
Verhalenreis, Hoogland Sr Van Klave
ren, 14,90 euro
Favoriete Ziezo'tjes
Annie M.G. Schmidt blijft twaalf
jaar na haar dood een topper.
Daarom is het twaalf dagen lang
Annie M.G. Schmidt-week (9-20
mei). Querido kwam met een
zeventiende druk van de verza
melde versjes Ziezo. Maar er zijn
nu ook Ziezo tjes, waarin beken
de Nederlanders vertellen over
hun favoriete Schmidt-versje.
Acteur Hakim Traïda koos 'De
tijd van elfjes is voorbij'. „Zoals
je op een dag ontdekt dat Sinter
klaas je buurman is, zo krijg je
ook te horen dat elfjes alleen in
boeken bestaan. En tóch weet je
er als kind nog het fijne van. Je
fantasie is je redding", schrijft
hij.
Annie M.G. Schmidt - Ziezo'tjes,
Querido, 4,95 euro
