Zeeland
Toekomst voor zwartebessenteelt
Geschiedenis voelbaar in Driewegen
BEVELANDEN-THOLEN
31
21
27
Twee botsingen
kort na elkaar
bij Kruiningen
Geëmancipeerd
De tijd dat een
fort nog een
veilig gevoel gaf
Delta moet weer een
voorbeeld worden
5 Dinsdag
15 mei 2007
Tip? redgoes@pzc.nl
Sombere stemming is
dankzij nieuwe
afzetmarkt omgeslagen.
door Harmen van der Werf
HEINKENSZAND - De Nederlandse
zwartebessenteelt die in de Zak
van Zuid-Beveland is geconcen
treerd, heeft weer toekomst. Voor
de kwalitatief goede zwartebessen
uit Nederland is een nieuwe afzet
markt aangeboord.
Het einde van de voor de Zak van
Zuid-Beveland zo beeldbepalende
zwartebessenteelt leek begin vorig
jaar in zicht. De belangrijkste afne
mer SVZ International had de sap-
concentraatfabriek in Dodewaard
gesloten. De productie was volle
dig naar Polen verplaatst, het land
met de uitgebreidste zwartebessen
teelt van Europa. In Polen zijn vele
tienduizenden hectares met zwar
tebessen te vinden tegen zo'n vijf
honderd in Nederland; ongeveer
driehonderd hectare in de Zak van
Zuid-Beveland en al met al twee
honderd hectare in Tholen, West-
Brabant, bij Wolphaartsdijk en Ril
land.
De Nederlandse telers konden nog
aan SVZ International leveren, om
dat het contract tot 2008 liep. Het
bedrijf sloot praktisch uit dat de
overeenkomst zou worden ver
lengd. Algemeen directeur M. van
de Ven sprak de verwachting uit
dat de teelt in Nederland nauwe
lijks toekomst heeft.
L. Vermue uit Heinkenszand, secre
taris van de Coöperatieve Neder
landse Bessentelersvereniging, wei
gerde te somberen. Hij zette zelfs
nog nieuwe struiken, in de weten-
De grootste afnemer van zwarte-
bessen in Nederland heeft een
speciale productielijn opgezet
waarvoor kwalitatief goede Ne
derlandse bessen nodig zijn.
schap dat de landbouw altijd pie
ken en dalen kent. „De laatste drie
jaar waren de prijzen zo laag dat
niemand iets verdiende aan zwar
tebessen", vertelt Vermue. „Veel
boeren in het buitenland stopten
of verzorgden de struiken minder
goed. Met als effect: Minder pro
ductie, hogere prijzen. Dat is de
markt."
Dit is in het voordeel van (overge
bleven) Nederlandse telers. Maar
het is voor hen minstens zo be
langrijk dat zij voor de verwerking
van zwartebessen niet meer afhan
kelijk zijn van Polen. SVZ Interna
tional heeft in Etten Leur een pro
ductielijn opgezet waar verfijndere
producten dan sapconcentraat van
zwartebessen worden gemaakt.
„Aan zwartebessen die voor die
producten nodig zijn, worden ho
gere eisen gesteld", verklaart Ver
mue, „zoals het kunnen aangeven
welke gewasbeschermingsmidde
len zijn gebruikt. In Polen zijn ze
nog niet zover."
Een nieuw contract met SVZ Inter
national - dat 60 procent van de
Nederlandse productie afneemt -
moet nog worden gesloten. Ver
mue is hoopvol gestemd. „Want er
is momenteel een tekort van zwar
tebessen."
Sfeerbeelden in Driewegen met van links naar rechts en van boven naar beneden: oude stationswoning, molens in een voortuin, oude hervormde dorps
kerk, openbare basisschool 't Opstapje en historische boerderij. foto's Dirk-Jan Gjeltema
Jan de Ruiter publiceert
veertiende deel in
Borselse dorpenreeks.
door Harmen van der Werf
DRIEWEGEN - Wie voor het eerst
van zijn leven van Ovezande naar
Driewegen rijdt, 't liefst in het
voorjaar, wacht een verrassing. De
entree tot één van de kleinste dor
pen van Borsele is een machtig
mooie groene laan. In oud Driewe
gen ontbreekt juist dat groen,
maar is de geschiedenis voelbaar,
vooral dankzij de hervormde kerk.
Jan de Ruiter, oud-voorlichter van
de gemeente Borsele, schreef zijn
veertiende Borselse dorpenboek
jover Driewegen. De presentatie
Rvas gisteravond,
kan de vijftien dorpen die Borsele
is Driewegen (567 inwoners
op 1 januari) tegenwoordig één
van de meest verstilde. Winkels
zijn er niet meer. Herbergier A. G.
C. Dijkers hield in Het Wapen van
Driewegen nog stand tot 2001, valt
uit De Ruiters boek op te maken.
Het is sindsdien met de horeca ge
daan, op de kantine van de dit jaar
jubilerende, 65-jarige sportvereni
ging Driewegen na.
Het dorp moet het al sinds 1958
zonder molen stellen. En wie weet
nog dat er aan de Platteweg tussen
Driewegen en Ovezande een sta
tion was met een heus stationskof
fiehuis? Van 1927 tot 1932 reed er
een passagierstrein en nog tot 1971
een goederentrein voor landbouw
producten. Alleen de klassieke Bor
selse stationswoning herinnert
aan die tijd. „Driewegen bloeide
meer dan andere Borselse dorpen
op dankzij de komst van de spoor
lijn in 1927", vertelt De Ruiter.
„Het dorp groeide naar het station
toe."
Driewegen heeft lang niet alles ver
loren. Sportvereniging Driewegen
bestaat. De Ruiter schrijft er niet
over. „Ik had daar de ruimte niet
voor." Hij richt zich vooral op de
'Driewegen bloeide op in
1927 door de komst van
de spoorlijn'
vroegste geschiedenis, op het ont
staan eind dertiende eeuw ten kos
te van het oudere Coudorpe, waar
in 1999 nog Romeinse huizen zijn
blootgelegd. Op de stichting van
de kerk door de ambachtsheren
Van Watervliet (1678). Op de tot
1970 zelfstandige gemeente. Op de
KRUININGEN - Op de kruising van
de Oude Rijksweg en de Zanddijk
in de buurt van Kruiningen heb
ben gisteravond in korte tijd twee
aanrijdingen plaatsgevonden. Eén
inzittende raakte aan de nek ge
wond en is per ambulance naar
het ziekenhuis in Goes vervoerd.
Het eerste ongeval deed zich kort
na half zeven voor. Een automobi
list reed met de voorzijde van zijn
wagen tegen de zijkant van een an
dere auto.
Brandweerlieden in een dienstwa
gen passeerden kort na het onge
val en stopten. Er leek in eerste in
stantie geen sprake van persoon
lijk letsel.
Eén van de inzittenden ging terug
in zijn auto zitten. Hij klaagde
over pijn aan zijn nek, waarop
hulp is ingeroepen van de brand
weer Kruiningen. Voor alle zeker
heid is de man vervolgens voor
zichtig uit de auto gehaald, waar
voor het dak moest worden open
geknipt.
Terwijl de hulpdiensten bezig wa
ren, gebeurde op dezelfde kruising
Zanddijk-Oude Rijksweg - vlakbij
de afslag A58 - nog een ongeval
tussen twee auto's. Niemand raak
te daarbij gewond.
school, waar in 1867 één onderwij
zer les gaf aan 75 leerlingen. En op
de meest dramatische gebeurtenis
in het dorp, de moord in 1687 op
dominee Nicolaas van de Velde
door zijn collega iacobus de Clie-
ver uit 's-Heerenhoek.
De Ruiter graaft diep. Zijn aanpak
is gedegen, soms iets té. Maar zijn
spitwerk levert ook bijzondere ver
halen op. Zoals over drie jongens
uit Driewegen die in 1810 moesten
toetreden tot het leger van Napo
leon. Zij kwamen alledrie om het
leven. Eén van hen, Andries van
Schaik, stierf ver weg van huis tij
dens de mislukte Franse veldtocht
in Rusland.
Met nog één dorp te gaan in 2008,
Lewedorp, zit De Ruiters werk er
bijna op. Hij heeft vijftien dorpen
gehad. Voorkeur? „Elk dorp is heel
interessant."
ZEEUWSE WSiïï
Tip? redactie@pzc.nl
Een Schorenaar die zijn moeder
lief natuurlijk niet was vergeten,
stond afgelopen zaterdag in de
rij van een cadeauwinkel te
Goes, waar de één na de andere
moederdagaankoop over de toon
bank ging. Een korte observatie
van de wel erg politiek correcte
werkwijze van een kassameisje
bracht zijn wenkbrauwen in be
weging:
- 'Is het een cadeau, meneer?'
'ja.'
-'Voor moederdag?
'Ja.'
-'Wilt u er een stickertje op?'
'Is goed.'
-'Is het voor een hij of een zij?'
