Veilig in de auto
Zwanger
in de
gordels
1 0 Dinsdag 15 mei 2007 PZC
Te jong uit het
autostoeltje
Bijna een derde van de
kinderen in ons land zit nog
steeds op een onveilige
manier in de auto. Ondanks
dat vorig jaar de regels zijn
aangescherpt. „Het wordt
hoog tijd om eens goed
over de achterbank na te
denken."
door Rudi Buis
Zwangere vrouwen dragen
vaak geen gordel omdat ze
dat lastig vinden. Over de vei
ligheid van ongeboren kinde
ren in de auto is nog weinig
bekend, maar een veiligheids
riem is wel goed voor de be
scherming van zwangere
vrouwen. Mits de gordel
goed is ingesteld.
Ook een airbag beschermt
het ongeboren kind, zo blijkt
uit een serie tests met een vir
tuele, zwangere dummy in
het crashlaboratorium van
Volvo in het Zweedse Göte-
borg. Met behulp van de
dummy simuleren inge
nieurs de krachten die tij
dens een aanrijding inwer
ken op de moeder en het on
geboren kind. De meest voor
komende vorm van letsel is
een losgeraakte placenta, wat
fataal kan zijn voor de baby.
Tips:
- Houd zoveel mogelijk af
stand tussen het stuur en de
buik.
- Draag geen dikke kleding,
zodat de gordel zo dicht mo
gelijk op het lichaam ligt.
- Trek het onderste deel van
de veiligheidsriem over de
dijbenen, plat onder de buik.
- Zorg ervoor dat het boven
ste deel van de gordel tussen
de borsten doorloopt, naar
de zijkant van de buik.
- Trek de gordel stevig aan.
Nietsvermoedend
draait een vrouw
linksaf de weg op
met een gangetje
van 25 kilometer per
uur. Op de achterbank van de auto
haar twee kinderen van negen
maanden en drie jaar oud, op de
passagiersstoel haar man. Van
rechts komt een ander gezin, met
65 kilometer per uur. Een dave-
rende klap volgt. Bumpers en glas
vliegen meters weg. Als rook en
stof zijn opgetrokken, is het even
onheilspellend stil in het crashla
boratorium in Göteborg.
Kindertraumatoloog William Kra
mer van het Universitair Medisch
Centrum in Utrecht maakt foto's
van de restanten van de gloednieu
we auto's. „Tjonge. Wat een klap",
zegt de chirurg. Gelukkig hoeft hij
niet in actie te komen, de inzitten
den zijn slechts dummy's.
Bovendien mankeren de 'kinde
ren' op een paar striemen na
niets, zo blijkt uit de talloze herha
lingen van de crash op een
tv-scherm. Ze zaten in een kinder
stoeltje of op een verhoogd zitje.
Zij wel, verzucht Kramer.
Lang niet alle ouders vervoeren
hun kinderen veilig in de auto. In
2006 zat ondanks de aangescherp
te regels nog circa een derde van
de kinderen in ons land niet in
een stoeltje of op een verhoogd zit
je, zo blijkt uit metingen van het
Bureau Verkeershandhaving van
het Openbaar Ministerie (BVOM)
en de Adviesdienst Verkeer en Ver
voer (AW). In Nederland kwa
men vorig jaar 21 kinderen tot en
met elf jaar om het leven in het
verkeer. Honderden moesten met
ernstige verwondingen naar het
ziekenhuis.
Veel van die kinderen belandden
bij Kramer op de operatietafel. „Ik
zie nog te vaak dat kinderen te
jong in de gordels worden gezet.
Die veiligheidsriem schuift bij
kleintjes al snel over de buik. Hoe
hoger de gordel op de buik, des te
meer kans op letsel bij een bot
sing."
Om zijn woorden kracht bij te zet
ten, laat de kindertraumatoloog
gruwelijke foto's zien van jonge
verkeersslachtoffers. Een meisje
heeft flinke striemen op haar buik,
die nog het meest lijken op brand
wonden. Ogenschijnlijk valt het
letsel mee, maar de volgende foto
toont een darm. In tweeën. „Ou
ders weten niet dat een gordel
diep kan snijden bij kinderen. Alle
organen tot aan het ruggenmerg
kunnen zwaar beschadigd raken."
Verkeersagenten van het Korps
Landelijke Politie Diensten
(KLPD) maken vrijwel dagelijks bi
zarre situaties mee. „Nog steeds ha
len ouders kinderen uit hun zitje
om ze tijdens een rit langer zoet te
houden. Of zien we kleuters die
bij moeder op schoot zitten, met
de gordel er omheen", zegt een
agent. Hoe vervoer je kleintjes wél
veilig in de auto? Kinderen moe
ten tot hun derde of vierde jaar in
een kinderzitje, betoogt Anders
Lie van het Zweedse ministerie
van Verkeer. Lie is wereldwijd één
van de bekendste experts op het
terrein van kinderveiligheid.
Dat zitje moet dan bij voorkeur
'andersom' in de auto worden ge
plaatst. Ofwel: het kind moet zo
wel op de voor- als achterbank
met de rug naar het dashboard zit
ten. Eigenlijk zoals bij de Maxi Co-
si, het babystoeltje voor kinderen
tot een jaar. „Kinderen zijn geen
kleine volwassenen. Van een kind
vormt het hoofd een kwart van
het lichaamsgewicht, bij volwasse
nen is dat slechts 6 procent. En
nekwervels en -spieren zijn bij kin
deren nog niet volledig ontwik
keld", vertelt Lie.
Bij een frontale aanrijding (ruim
de helft van alle ongevallen)
houdt een veiligheidsriem het
lichaam van een kind wel tegen,
maar klapt het hoofd naar voren
en wordt de nek zwaar belast. Peu
ters die 'achterstevoren' in een
stoeltje zitten vangen de klap niet
met hun nek, maar met hun rug
en achterhoofd op.
De kans op letsel is dan veel klei
ner, betoogt ook Lotta Jakobsson
van Volvo in het crashlaborato
rium in Göteborg. Uit haar databa
se blijkt dat tijdens vierhonderd
ongevallen met kinderen in omge
keerde zitjes, er slechts een is over
leden.
Ook na de peuterleeftijd blijven
hulpmiddelen nodig, zegt Ja
kobsson. „Kinderen zouden eigen
lijk op een verhoogd zitje moeten
zitten tot ze 1.40 meter zijn. Tot
een jaar of tien dus." Dat ouders
kiezen voor de in Nederland gang
bare stoeltjes of zelfs genoegen ne
men met een gewone gordel, is
wel te verklaren, zegt expert An
ders Lie. Pa en ma vinden het vaak
onhandig en niet prettig om hun
kind op de achterbank met de rug
naar zich toe te zetten.
Een ander probleem is dat de om
gekeerde stoeltjes in Nederland
niet makkelijk verkrijgbaar zijn.
Bovendien kosten ze al gauw tus
sen de 160 en 180 euro. Anders
Lie: „We geven duizenden euro's
uit aan hulpmiddelen in de auto
die de chauffeur gemak en veilig
heid bezorgen. Het wordt hoog
tijd om eens goed over de achter
bank na te denken."
Het is soms een dolle boel op de achterbank, waarbij de veiligheid uit het oog wordt verloren.
foto GPD/Thomas Schlijper
Wettelijk geldt dat kinderen die kleiner zijr
1,35 meter in een goedgekeurd kinderzitje
ten. Langere kinderen moeten zolang de go
niet goed zit een goedgekeurde zittingverh<
bruiken.
Er zijn geen zitjes goedgekeurd voor kinder
ven de 36 kg. Als bij hen de gordel over de
loopt in plaats van over de schouder, dan is
standig om ze toch op een zittingverhoger
voeren. Een andere optie is een gordelgeleii
(gordelclip/gordelklem) te gebruiken, maar
alleen als het niet anders kan.
Koop een kinderzitje dat voldoet aan de nic
Europese veiligheidseisen (ECE 44/03 ofL
Een kind zit het veiligst achterstevoren in de/
