De overheid
v14 Spectrum
Zaterdag 12 mei 2007 PZC
Fruitautomaten werden in 2000 uit de laagdrempelige horeca geweerd, omdat ze een zeer
cagelegenheden.
verslavende werking hebben. Desondanks staan er nog altijd bijna 36.000 speelautomaten in hore
foto Robin Utrecht
Had u een staatslot gekocht?
Nee? Maar u had ruim acht
miljoen euro kunnen win
nen. Niet meegedaan aan de
postcodeloterij? Dat wordt
op de blaren zitten zoals Helène van der
Meijs-de Gier uit Heusden ondervindt. De
prijskanjer van veertien miljoen euro viel
op haar postcode. Zij kreeg geen cent,
maar wel alle media-aandacht als de grote
verliezer in de straat. Reden om de loterij
aan te klagen voor aangedaan leed.
Geen dag gaat voorbij of Nederlanders
worden bedolven onder reclamebood
schappen die het gokken aanprijzen. Met
motto's als 'Ga toch krassen', 'Het gezellige
avondje uit' of'De klapper van de maand',
proberen de gokbedrijven elkaar de loef te
steken. Want gokken is leuk, gokken is
voor de slimmeriken onder ons. ')e zou
dom zijn als je de gok niet waagt' en bo
venal: Gokken is goed. 'U wilt toch ook
het goede doel dienen?'
De reclames missen hun doel niet. Meer
dan 80 procent van de bevolking waagt re
gelmatig een gokje. Gelokt door miljoenen-
prijzen, een gratis muziekoptreden of een
vakantiereis, kopen miljoenen Nederlan
ders loten, bellen ze met televisiespelletjes
of bezoeken ze een casino of gokhal. Sa
men zijn ze goed voor een omzet van
ruim twee miljard euro per jaar.
Nooit eerder gokten Nederlanders zo mas
saal, dankzij het overheidsbeleid van de af
gelopen decennia. In 1964 werd de Wet op
de Kansspelen ingevoerd, die goklustigen
tegemoet moest komen. Gokken werd toe
gestaan, maar dan wel gereguleerd.
De overheid heeft sindsdien altijd verkon
digd dat ze het gokaanbod beperkt wil
houden, verslaving tegen wil gaan en ille
gale gokpraktijken wil bestrijden. De wer
kelijkheid blijkt anders.
In de jaren zestig had je alleen nog de
staatsloterij, de lotto en de totalisator. Nu
duikelen de loterijen over elkaar heen om
de gunst van de gokker te winnen. De Na
tionale Postcode Loterij kwam er in 1989
bij. Krasloten werden in 1994 geïntrodu
ceerd.
Dayzers, de dagloterijen, zagen het licht en
belspelletjes overspoelen inmiddels de tele
visiekanalen.
Het eerste casino werd in 1976 in Zand-
voort geopend. Anno 2007 zijn er veertien
casino's, goed voor ruim 6,5 miljoen bezoe
kers per jaar. De grote winst voor dit be
drijf komt sinds enige jaren niet langer
van de speeltafels, maar uit fruitautoma
ten. Het aantal automaten steeg dan ook
van 2989 in 1998 naar 6278 in 2005. Dit te
gen 380 speeltafels.
Fruitautomaten werden in 2000 uit de laag
drempelige horeca geweerd omdat ze een
zeer verslavende werking hebben. Deson
danks staan er nog altijd bijna 36.000 speel
automaten in horecagelegenheden. Daar
naast zijn er nog eens bijna 17.000 automa
ten in amusementscentra.
Was ooit een ton aan guldens nog het
maximale bedrag dat gewonnen kon wor
den, inmiddels mogen de gokconcerns
mensen lokken met prijzen van tientallen
miljoenen euro's. Met krasloten is een prijs
voor het leven te winnen en in casino's de
jackpots van meerdere gokautomaten in
eens.
Om het gokken aan te prijzen, mogen de
bedrijven miljoenen euro's aan reclame
boodschappen spenderen. Het resultaat
van dit beleid is dat de omzet van de offi
ciële door de staat gerunde gokindustrie al
leen al in de afgelopen tien jaar verdubbel
de van ruim 700 miljoen euro naar 1,5 mil
jard. De helft ervan gaat naar goede doe
len, sportverenigingen, culturele activitei
ten en de staatskas zelf
„Dit beleid is ongeloofwaardig. De over
heid zegt het kwaad van het gokken te be
strijden, maar ondertussen biedt ze het
zelf aan en ze profiteert er ook nog eens
van", zegt hoogleraar rechtssociologie Nick
Huls van de Erasmus Universiteit Rotter
dam. Huls maakte in 1999 deel uit van een
werkgroep die in opdracht van de Tweede
Kamer het gokbeleid onderzocht.
Volgens hem is het bij iedere stap die de
overheid op dit terrein zet weer de vraag
of ze handelt uit eigen belang. „De over
heid is zelf afhankelijk van de gokinkom
sten. Ze zit in de wurggreep van de goede
doelen. Als die geen geld uit de gokpot krij
gen, kloppen ze aan voor subsidies. Daar
zit de overheid niet op te wachten. Boven
dien is het een heel gemakkelijke manier
om extra geld voor de staatskas te generen.
Meer geld nodig? Dan breidt ze toch ge
woon de mogelijkheden voor Holland Ca
sino uit"
"W" f you can't beat them... join them',
I lijkt het credo van de staat te zijn
I als het aankomt op het gokbeleid.
X Wanneer er te veel illegale gokvor-
men ontstaan, stelt de staat keer op keer
dat ze die tak om zeep zal helpen door de
gokkers een legaal alternatief te bieden. De
ze keer gaat het om gokken via internet.
Iets dat illegaal is, maar wel gebeurt. De
staat stelt dat ze deze illegale praktijken
nauwelijks kan aanpakken en dus moet
een legaal alternatief de gokkers weglok
ken. Bovendien is er volgens de staat ken
nelijk behoefte aan deze gokvorm. Hol-
