Het schient dat Godt de
Peijs tevreden over
diensten provincie
-I
42 I Zaterdag 12 mei 2007 pzc
VRAGEN AAN
MARjON VAN IWAARDEN
Voor zangeres Marjon van Iwaarden is de
lol er vanaf Nu Nederland niet meer mee
doet, gaat zij niet naar de finale van het Eu
rovisie Songfestival kijken.
Naam: Marjon van iwaarden
Leeftijd: 32 jaar
Woonplaats: Heinkenszand
Beroep: Zangeres en zangpedagoge
door Ernst Jan Rozendaal
Ga je nog kijken vanavond nu Edsilia Rombley niet meedoet?
„Ik niet. Als je eigen land niet meer kan winnen, vind ik het niet leuk
om zo'n competitie te volgen. Of is dat te chauvinistisch?"
Had je anders wel gekeken?
„Ik denk het wel. Dan was ik toch wel benieuwd geweest hoe Neder
land het zou doen, hoewel ik me afvraag of je het nog een songfestival
kunt noemen. Het gaat helemaal niet meer om het liedje, maar om de
looks en de choreografie. Het wordt steeds gekker. Het lijkt intussen wel
een clownsfestival geworden."
Wat doen we fout?
„Geen idee. Ik begreep dat nu vooral Oostbloklanden zijn doorgegaan.
Kennelijk worden er toch politieke spelletjes gespeeld. Elk jaar doen we
in Nederland ons uiterste best. We hebben nu een bekende zangeres ge
kozen, technisch heel goed, met een prima liedje. We doen dus alles al.
Misschien moeten we er maar gewoon mee stoppen."
Of zou de jurering anders moeten?
„Dat lijkt me wel. Vroeger had je een professionele jury en werd er met
een echte band of een orkest gespeeld. Misschien moet dat hele festival
weer terug naar af Dat het weer gaat om het liedje en niet om hoe je
eruit ziet."
Als er nu niks verandert en jij wordt volgend jaar gevraagd voor Nederland
uit te komen, doe je dan mee?
„Nee. Ik leen me hier niet voor. Op het Eurovisie Songfestival word je
niet gewaardeerd als zangeres. Maar win je niet, dan ben je wel voor al
tijd diegene die het niet gehaald heeft. Vooraf word je op handen gedra
gen, achteraf ben je niks meer."
DE PLEK
VOOR EEN
UITGESPROKEN STIJL
IN MODERNE
WOONINRICHTING!
W
Kaaistraat 9-13 Kortgene Tel. (0113) 30 24 30 DE WOONl
Dikke voldoende voor
Zeeland in eerste
Burger j aarverslag.
door Marcel Modde
middelburg - De dienstverlening
van de provincie Zeeland is in
2006 verbeterd. Dat concludeert
Commissaris van de Koningin K.
Peijs in haar eerste Burgerjaarver
slag. Het merendeel van aanvragen
voor subsidies, vergunningen en
ontheffingen werd binnen de wet
telijke termijn afgehandeld. Ook
ten opzichte van andere provin
cies doet Zeeland het op dat vlak
goed, stelt Peijs vast.
Een uitzondering vormt de afhan
deling van facturen. Daarvan werd
70 procent binnen de gestelde der
tig dagen afgewerkt, een achteruit
gang met meer dan to procent in
vergelijking met de twee voorgaan
de jaren. Peijs is ook opgevallen
dat een 'relatief groot' (36 procent)
aantal aanvragen voor milieuver
gunningen niet tijdig is verwerkt.
De commissaris wil een analyse la
ten uitvoeren naar het afnemende
belang van het provinciale infor
matiecentrum. Steeds meer stuk
ken zijn via het internet voor ieder
een toegankelijk, waardoor een be
zoek aan het centrum minder
noodzakelijk is. Het digitale loket
wordt dit jaar verder uitgebreid. In
2006 kreeg de website zo'n 1,2 mil
joen bezoekers, ruim 300.000
meer dan het voorgaande jaar. Pe
ijs wil ook de gegevens uit het Bur
gerjaarverslag op internet toegan
kelijker presenteren. Een bredere
digitale ontsluiting moet tevens be
ter inzicht geven in de provinciale
dienstverlening.
Een postjacht komt bij een fluitschip om brieven op te halen. De Rotterdamse postmeester Jacob Quack maakte
de prent in 1665.
In Londen werden twee
jaar geleden brieven aan
de vloot van De Ruyter
teruggevonden.
Gebundeld leveren ze
een spannend boek op.
Net zo spannend als het
contact nu tussen een
Zeeuwse militair in
Afghanistan en zijn
thuisfront.
door Jan van Damme
Scheepsvolk in de 17e eeuw,
de tijd dat de nu wederom
veelbejubelde Michiel de
Ruyter zijn roem vergaarde. Maan
den van huis, overgeleverd aan de
elementen, belaagd door ziekte, ka
pers en zeerovers, op zoek naar
confrontaties met de vijand -
meestal de Engelsen. Hoe overleef
de je, van God en alle familie en
geliefden verlaten?
We weten redelijk wat van de be
velhebbers. Veel zelfs, als je ziet
wat voor een lawine aan boeken
de herdenking van het vierhon
derdste geboortejaar van de Vlis-
singse zeeheld teweeg heeft ge
bracht. Van de mannen die hem
Bestevaer noemden krijgen we
meestal slechts indirect een beeld.
We weten wat over hun herkomst
en meestal lage sociale status.
Maar het echte lief en leed, nee.
Maritiem historicus Adri van Vliet
beschrijft zijn ontdekking in het ar
chief van de High Court of Admi-
rality in Londen. Het is 14 juli
2005. Net voor hij het lint om een
bolstaande archiefdoos wil losma
ken wordt er drie minuten stilte in
acht genomen ter herdenking van
de bomaanslagen op de Londense
metro, een week eerder. Om 12.03
uur haalt hij het deksel van de
doos. De inhoud: 97 brieven aan
de opvarenden van de vloot, waar
mee De Ruyter in de jaren
1664-1665 een wereldreis maakte.
Een unieke vondst. De meeste brie
ven van en aan schepelingen in de
17e eeuw zijn verloren gegaan. De
onder het stof van eeuwen bewaar
de correspondentie in Londen be
vat de brieven, die door Engelsen
in beslag zijn genomen aan boord
van een Hollands koopvaardij
schip. Het Nederlandse schip werd
buit gemaakt onder het reglement
van de officiële kaapvaart: de la
ding werd verkocht en alle vracht
brieven, journalen en post werden
aan officiële instanties overgedra
gen. Bij het Prize Court werd alles
gelezen, met het oog op informa
tie over vijandelijke manoeuvres.
Historicus Van Vliet heeft alle 97
brieven integraal opgenomen in
zijn onlangs gepresenteerde boek
Een vriendelijcke groetenisse, Brie
ven van het thuisfront aan de vloot
van De Ruyter (1664-1665). Einde
lijk krijgen gewone mensen vlees
op de botten. De achterblijvers kla
gen, zijn bedroefd, bang en blij. Ze
komen - zo lijkt het - even buur
ten.
Nu had het thuisfront volop reden
om bezorgd te zijn. Allereerst
maakten ze zich druk over de reis
van de vloot. De Ruyter was met
TTSinSK. "Vtz - -
Fort Amsterdam te Cormantijn aan de kust van West-Afrika. In 1665 vero
verde De Ruyter het fort op de Engelsen. illustratie G. Heermans, 1706
zijn twaalf oorlogsbodems, één be
voorradingsschip en ruim 2.200 op
varenden, in 1664 uitgevaren naar
de Middellandse Zee, om daar de
Barbarijse kapers een lesje te leren.
Het was ook de tijd, dat de verhou
dingen met Engeland weer eens
op een dieptepunt waren beland.
Hoewel er officieel vrede was, vero
verde de Britse bevelhebber Ro
bert Holmes vestigingen van de
West-Indische Compagnie op de
Afrikaanse kust. De Republiek was
er niet op uit de degens te kruisen
met de Engelsen, maar raadpensio
naris )ohan de Witt kon deze bru
te veroveringstocht niet over zijn
kant laten gaan. Hij liet voorberei
dingen treffen om een oorlogs
vloot onder Jan van Kampen naar
Afrika te laten uitvaren. Achteraf
bezien was dat een doeltreffende
afleidingsmanoeuvre. Want in het
diepste geheim gaf hij De Ruyter
opdracht vanuit de Middellandse
Zee naar de Afrikaanse westkust
te varen en daar de door de Engel
sen veroverde vestigingen weer
voor de Republiek in te nemen.
'Brieven van het thuisfront
aan de vloot van Michiel de
Ruyter 1664-1665'
Die operatie slaagde, voordat de
Londense oorlogszuchtigen in de
gaten hadden wat er was gebeurd.
De positie van de WIC werd her
steld, er werden 29 Engelse sche
pen veroverd, de buit bedroeg min
stens 230.000 gulden.
Voor de thuisblijvers was de cam
pagne naar West-Afrika net zo'n
verrassing als voor de opvarenden
zelf De nieuwe bestemming bete
kende dat de vloot maanden lan
ger van huis weg bleef en dat de
kans op verwonding of nog erger
aanzienlijk toenam. Die zorg
klinkt door in de brieven.
Een ander groot item in de corres
pondentie is de pest. In de jaren
1663-1665 woedde er een epidemie
in de Republiek, in de steden
stierf meer dan tien procent van
de bevolking. Bijna terloops wor
den de sterfgevallen gememo
reerd. Neeltje lyesen schreef 12 no
vember 1664 aan haar man )an
Fransen Kesman, trompetter op
De Ruyters schip de Spiegel: „Het
schient dat Godt den Heer om ons
denckt dat Hi ons komt besockken
(bezoeken). Wat aengaet ons lieste
kintdat is doot... Ende u liederswae-
ger Jasper Harmesse is oock doot...
Het schint dat Godt ons aen alle
kant gelieft te besockke." En Mar-
