'De ramp van
Monticchiello'
I
Niet leuk
V16 I 5i UW:
Zaterdag 12 mei 2007 PZC
Geen landschap zo fraai als het
met cipressen doorsneden
Toscaanse heuvelland in Italië.
De Vallei D'Orcia geldt als de
absolute top. Het is door Unesco
tot werelderfgoed verklaard,
maar valt nu toch ten prooi aan
de ook in Toscane heersende
bouwwoede. Voor de een een
schandaal, voor de ander een
logische keuze. „Een landschap
moet geen verstikkend strak
korset zijn."
Rome
ITALIË
tekst en foto's Eelco van der Linden
Monticchiello: een zigzagweg omzoomd met cipressen in het Toscaanse landschap.
Een slinger van perfectie. Toeristen hebben
hun camera's hier volgeschoten, maar ook
reclamemakers uit de hele wereld hebben
deze plek uitgekozen om hun auto's en
verzekeringspolissen in verband te breng
en met rust, evenwicht en schoonheid.
Wie vlak voor het burchtstadje Monticchiello rechts
af slaat en de heuvel beklimt, ervaart hetzelfde: de
zigzagweg, omzoomd met cipressen, lijkt tot in de
hemel te voeren. Maar wie zich omdraait, schrikt
zich kapot. Aan de voet van Monticchiello verrijst
een heel nieuw dorp.
Op grote borden worden negentig appartementen in
landhuizen te koop aangehouden. Huizen 'om van
te houden, met uniek uitzicht op een vallei die erf
goed is van de hele mensheid.'
De argeloze Amerikaanse toerist vraagt wat hier
gaande is, een groep Duitse fietsers stapt af en krabt
zich collectief achter de oren. De oude professor Al
berto Asor Rosa, een kopstuk van de in Toscane nog
steeds oppermachtige (post-)communistische partij
en eigenaar van een landhuis hier, heeft het project
een eco-monster genoemd.
Inmiddels zijn overal in Toscane spontane comités
ontstaan die zich keren tegen het wilde cement dat
oprukt, zoals dat eerder in het zuiden is gebeurd.
Monticchiello is plots het symbool van wildgroei en
speculatie geworden.
„Speculant, ik?" Stefano Lo Cicero ontploft bijna in
zijn verkoopkantoortje op de bouwplaats van Iniziati-
ve Toscane. De projectontwikkelaar uit Rome zegt al
25 jaar in Toscane verantwoord te werken en bezig
te zijn- met een operatie die een oord als Monticchiel
lo de broodnodige zuurstof verschaft. „Het dorp
sterft uit, wat overblijft is een openluchtmuseum.
Moeten we dat accepteren?"
Lo Cicero spreekt van een 'verstikkende kap' die
over Toscane hangt, een rode kap, welteverstaan, die
volgens hem elke soort ontwikkeling smoort. „Waar
om mag hier niets? Waarom zou je moeten blijven
leven als in de renaissance? Elke plek verandert in de
loop der tijden. Rome bestond tweeduizend jaar te
rug uit zeven heuvels, had dat soms zo moeten blij
ven?"
De projectontwikkelaar is woedend en oprecht bele
digd door het verwijt dat hij de omgeving niet res
pecteert en de denigrerende namen die aan zijn hui
zen zijn gegeven. Hij beent naar buiten en wijst naar
de natuursteen, waarmee de cementen karkassen
worden bekleed. „We hebben een maniakale zorg
voor de materialen, doen alles in stijl. De terracottate
gels en dakpannen, het travertin, alles is afkomstig
uit de streek. We geven lokale bedrijven en hand
werklieden volop werk."
Wie over het bouwterrein loopt, moet Lo Cicero een
beetje gelijk geven: hier verrijst geen eco-monster.
De huizen lijken op wat hier eeuwenlang is neerge
zet, wat niet gezegd kan worden van de huizen die
in de jaren tachtig zijn gebouwd. Wel staan er erg
veel op weinig grond en heeft het geheel een enor
me impact op de zo harmonieuze omgeving van
Monticchiello. Volgens Lo Cicero zal dat veranderen
als het project af is en de bomen zijn gegroeid.
Het argument heeft de minister van Cultureel Erf
goed niet overtuigd. Hij is onlangs zelf komen kijken
en besloot dat het nog te bouwen deel - alles bij el
kaar achttien appartementen - niet gerealiseerd mag
worden. Het argument is dat de huizen te dicht bij
de uit de tiende eeuw stammende stadsmuur van
Monticchiello komen.
Lo Cicero had alle denkbare vergunningen in huis.
Hij voelt zich nu het slachtoffer van een complot
van de 'rode elite', die haar invloed heeft gebruikt
om de regering te beïnvloeden.
Een van hen is Ezio Locatelli, parlementariër in Ro
me voor de Partij van Herstichte Communisten, die
deel uitmaakt van de regering-Prodi. Hij kocht enke
le jaren geleden in de eerste bocht van de befaamde
STANDPLAATS
ISRAEL
door
Ad Bloemendaal
JLv
s het aangenaam leven in Israël? Kenne
lijk nog niet. Toen Ehud Olmert begin
Lvorig jaar premier werd, beloofde hij
het land te zullen hervormen tot 'een
plaats waar het leuk wonen is'. Een paar
maanden later begon hij een oorlog in Li
banon om ontvoerde soldaten te bevrijden
en Hezbollah te ontwapenen, en dat was
al evenmin een succes.
Hoe het in dit land afloopt met premiers
die veel beloven en weinig geven, kunt u
de komende weken op de nieuwspagina's
lezen. De oorlog in Libanon is nog volop
in het nieuws, maar over het leuke wonen
in Israël hoor je weinig meer. Zijn Israë
liërs minder gelukkig dan inwoners van
westerse landen? Uit opiniepeilingen blijkt
dat niet. Ongeveer de helft van de onder
vraagden zegt liever op een andere plaats
het levenslicht te hebben aanschouwd.
Maar hoeveel Nederlanders zouden er niet
liever in Spanje, Australië of Canada wo
nen? Een ding is wel duidelijk: westerse
toeristen staan niet in de rij om hierheen
te komen. Na de oorlog in Libanon zijn de
toeristencijfers voor de zoveelste maal inge
zakt en het herstel verloopt maar lang
zaam. Wat moet Israël in vredesnaam
doen om zijn hotels en touringcars weer
vol te krijgen? Het ministerie van Toeris-
