Afscheid Blair en Chirac
12 Donderdag 10 mei 2007 PZC
1954: Chirac studeert af aan het
Institut d'Études Politiques en
l'École National d'Administration
in Parijs. Chirac is overtuigd
aanhanger van de vroegere
president Charles de Gaulle.
Van 1967 tot 1968:
staatssecretaris van
Werkgelegenheid en
van 1968 tot 1971
staatssecretaris van
Economische Zaken en
Financiën.
1962: Chirac wordt
medewerker
van premier
(later president)
Georges
Pompidoi
(foto).
29 nov.1932: Jacques René
Chirac geboren in Parijs.
Goodbye
6 mei 1953: Anthony Charles Lynton Blair
wordt geboren in Edinburgh.
1972 tot 1973:
minister van Landbouw
en minister van
Binnenlandse Zaken.
1971: Chirac
wordt als minister
toegevoegd aan
premier Jacques
Chaban-Delmas.
1976: voorzitter van de
gaullistische Rassemblerrv
pour la République (RPR)
1974 tot 1976:
Chirac is voorde
eerste keer premier.
Tijdens zijn
premierschap sluit
hij economische en
militaire verdragen
met Irak.
1977: benoemd tot
meester van Parijs r
welke jaren eropg: te
wordt gefraudeerd me
bouwopdrachten Vie>
medewerkers van Chir,
worden veroordeelde
president geniet echts
het einde van zijn le.tni
immuniteit.
1975: studeert af aan de rechten
faculteit van de Oxford Universi
teit en gaat aan het werk als
advocaat. Sluit zich aan bij Labour.
1930
Twee Europese leiders verdwijnen deze maand van het
podium na ruim een decennium grote invloed te hebben
uitgeoefend. De Britse premier Tony Blair (54) kondigt
waarschijnlijk vandaag aan wanneer hij vertrekt. Jacques
Chirac (74) laat op 16 mei het Franse presidentschap aan
Nicolas Sarkozy. Wat betekent het afscheid voor hun
landen, voor Europa en voor de wereld?
door Joost Bosman en Esther Cotink
Illustratie Chantal van Wessel
De Franse cartoonist
Plantu van Le Monde
zei het vorige maand
nog treffend: „Op
een vreemde en
bijna onverklaarbare manier zul
len de Fransen hem gaan missen.
Jacques Chirac zal worden herin
nerd als een man die de Fransen
aardig vonden. Het is ongeloof
lijk."
De haat-liefdeverhouding die
Frankrijk heeft met zijn scheidend
staatshoofd, loopt als een rode
draad door Chiracs politieke car
rière. Hoewel hij charmant, grap
pig en wellevend is, noemen zijn
onderdanen hem tegelijkertijd een
'boef, van wie ze nog geen twee
dehands fiets zouden kopen. Ook
politiek staat Chirac bekend als
een man met een janushoofd, die
niet voor niets de bijnaam Camel-
eon Bonaparte en La Girouette
('de windvaan') kreeg. Zo begon
Chirac ooit als anti-Europese gaul
list, maar werd hij later de kam
pioen van de euro. In 2002 be
vocht hij zijn tweede ambtster
mijn met soft-linkse beloften die
de 'sociale structuur van Frankrijk
zouden helen'. Om vervolgens zijn
huidige opvolger en rechtgeaarde
'Thatcheriaan' Nicolas Sarkozy tot
minister van Financiën te benoe
men. En had Chirac aan het begin
van zijn presidentschap nog niet
zoveel moeite met kernproeven in
de Stille Oceaan, in zijn nadagen
ontpopte hij zich tot onvermoed
milieubeschermer.
Ondanks de lichte nostalgie waar
mee de Fransen terugdenken aan
le bon gars ('de goed kerel'), heb
ben twaalf jaar Chirac hun niet al
tijd evenveel goeds gebracht. Zo
slaagde hij er niet in de vervreem
ding tussen de Fransen en de poli
tiek te stoppen. Veelzeggend was
het, dat hij het in 2002 in de beslis
sende ronde moest opnemen te
gen de rechts-extremist Jean-Ma
rie le Pen. Die had de finale ge
haald door de verdeeldheid bij
links en de vele proteststemmen
die hij kreeg. Veelzeggend waren
ook de enorme rellen die in no
vember 2005 de banlieus, de Fran
se voorsteden, overspoelden.
Evenmin lukte het Chirac de voor
Frankrijk zo noodzakelijke hervor
mingen door te voeren. De door
de vakbonden met hand en tand
verdedigde 35-urige werkweek, de
hoge werkloosheid, de veel te ho
ge sociale uitgaven, de vergrijzing,
en de hoge arbeidskosten, alles
heeft Frankrijk gemaakt tot, zoals
The Economist het laatst uitdrukte,
'de zieke man van Europa'.
Op het buitenlandse toneel, waar
hij overduidelijk graag optrad, kan
Chirac bogen op slechts wisselend
succes. Zeker, hij verwierf, in eigen
land populariteit door zijn hard
nekkige oppositie tegen de volgens
hem illegale inval in Irak. Maar het
vervreemdde Chirac en Frankrijk
van de bondgenoten Bush en Blair
en plaatste Frankrijk nadrukkelijk
in het door de Amerikaanse
oud-minister Rumsfeld benoemde
'oude Europa'. Daarmee heeft Chi
rac niet alleen de Franse belangen
geschaad, maar die van heel Euro
pa, verklaarde Dominique Moisi
van het Institut Francais des rela
tions internationales onlangs te
gen de Britse omroep BBC. „Chi
rac laat Frankrijk achter in een
zwakkere positie in Europa. Het
valt niet te ontkennen dat er min
der Frankrijk in Europa is en daar
mee minder Europa in de wereld."
Alfred Pijpers van het Instituut
Clingendaal gaat daar tot op zeke
re hoogte in mee. „De Fransen
hebben te weinig zelfvertrouwen
en dat is Jacques Chirac aan te re
kenen. Hij had meer het zelfbe
wustzijn van Frankrijk moeten uit
stralen."
