schizofreniepatiënt
PZC Woensdag 9 mei 2007 1 9
Diabetespatiënte Yessica van der Palen met haar moeder Monique.
tair Medisch Centrum (UMC) St
Radboud. Ergens in Nijmegen - de
exacte plek moet nog worden be
paald - opent het centrum dit jaar
de deuren. Een langgekoesterde
wens van Westerlaken, die al twin
tig jaar kinderen met suikerziekte
behandelt, gaat daarmee in vervul
ling. Hoogste tijd dat het er komt,
stelt de kinderarts. „Na astma is
diabetes type de meest voorko
mende chronische ziekte in ons
land. Zo'n vijfduizend kinderen
tot zestien jaar hebben suikerziek
te. En dat aantal neemt steeds ver
der toe. Waarom weten we niet."
Het CWZ ziet in de wijde regio
van Nijmegen de meeste kinderen
met suikerziekte: zo'n 215. UMC St
Radboud behandelt 'slechts' zo'n
45 jonge patiënten. 'Samen ster
ker' is nu het motto van het Kin
der Diabetes Centrum Nijmegen
en de verwachting is dat er uitein
delijk zo'n vijfhonderd kinderen
worden behandeld. In Nederland
zijn nog enkele, in grootte verge
lijkbare centra. Maar daar is niet
de combinatie van patiëntenzorg,
academische kennis en acade
misch onderzoek in één kinderdia-
betescentrum verenigd.
Kinderen met suikerziekte behan
delen is een tijdrovende klus. Wes
terlaken: „We zijn er dag en nacht
mee bezig. Het slokt heel veel tijd
op." Collega dr. Kees Noordam,
kinderarts in het UMC St Rad
boud: „Een dokter kan zich bij een
kind met diabetes totaal verliezen
stoornis echter blijvend. Cannabis
kan die geheugenstoornis bij hen
verergeren."
Op de zoektocht naar een biologi
sche verklaring voor het effect van
cannabis stuitte men op een can-
nabisachtige stof die het lichaam
zelf aanmaakt. Die stof heet anan-
damide, naar het Indiase woord
voor gelukzaligheid. Dit anandami-
de hecht zich in het brein aan een
stof, de cannabisreceptor, op her
sencellen. „Anandamide en canna
bis beïnvloeden op deze manier
het signaalverwerkende verkeer
tussen hersencellen. Vooral in de
len van de hersenen die bij leren
en onthouden zijn betrokken."
Die geheugenstoornissen bij schi-
zofreniepatiënten zouden, zo is de
gedachte, verholpen kunnen wor
den door de cannabisreceptor te
blokkeren. In dat geval kan canna
bis zijn verstorende werk niet
meer doen. Die medicijnen zijn er.
Linszen wil nu bij honderd men
sen uitzoeken of dergelijke blok
kers inderdaad het beoogde effect
hebben. „Psychosen bij patiënten
met schizofrenie zijn redelijk in de
hand te houden met bestaande an-
tipsychotica. Maar die medicijnen
doen niets tegen de andere symp
tomen van deze psychiatrische
aandoening."
Het onderzoek, een initiatief van
het Topinstituut Pharma waarin
universiteiten, overheid en farma
ceutische industrie samenwerken,
begint binnenkort. „In eerste in
stantie willen we bij mensen met
een hoog risico op een psychose
nagaan aan welke geheugenstoor
nissen ze lijden. Dat doen we ook
bij mensen met een eerste psycho
se die nog geen antipsychotica slik
ken. Vervolgens willen we achter
halen in hoeverre cannabis die
stoornissen verergert. Zowel ge
bruikers als niet-gebruikers willen
we daarna met cannabisblokkers
behandelen."
Bij een positief effen zouden der
gelijke middelen een mooie aan
vulling zijn op de behandeling van
schizofreniepatiënten, aldus Lins
zen. De eerste resultaten verwacht
hij over drie jaar.
in de zorg. Het kan op elk mo
ment misgaan."
Wanneer een jongere suikerpa
tiënt de leeftijd van zestien jaar be
reikt, wordt die de rest van het le
ven behandeld door een internist
in plaats van door een kinderarts.
Westerlaken: „Maar een heleboel
zijn dan nog lang niet 'rijp' voor
de internist."
Het KDCN probeert de instelling
van de medicatie bij kinderen met
suikerziekte te optimaliseren,
maar hen ook te helpen de ziekte
te accepteren. Kinderarts dr. Paul
Voorhoeve van het CWZ toe. „De
kunst bij diabetes is namelijk pa
tiënten te motiveren om zelf met
de diabetes aan de slag te gaan."
In het verleden gaf suikerziekte,
op de lange termijn, bijna altijd
complicaties. Nierbeschadigingen,
blindheid en ook problemen met
de vaten die kunnen leiden tot am
putaties. Westerlaken: „Met een in
tensieve behandeling kunnen com
plicaties vijftien jaar worden uitge
steld en misschien wel worden
voorkomen."
Yessica's moeder, Monique van
der Palen, is blij dat het Kinder
Diabetes Centrum Nijmegen er
komt. „Het is goed dat alle experti
se bij elkaar zit. Het scheelt voor
ons ook een heleboel gereis. Alles
wordt op één dag gepland. Het is
ook mooi dat de kinderen contact
met elkaar hebben. Het is goed
voor de verwerking en acceptatie.
Je staat er niet zo alleen voor."
foto ANP
Beetje vet helpt om
gezond oud te worden
Bij 65-plussers is een beetje overge
wicht zo gek nog niet. Onderzoe
ker S. Al Shin (University of Texas
Medical Branch, Galveston) volgde
zeven jaar lang een kleine 13 dui
zend ouderen.
Onder de ouderen met een Body
Mass Index (BMI, index voor ge
zond gewicht) van tussen de 25 en
35 (licht overgewicht), turfde hij
minder sterfgevallen en minder
mensen die hulpbehoevend wer
den, dan onder degenen zonder
overgewicht (BMI lager dan 25) en
degenen met een fors overgewicht
(BMI hoger dan 35).
Lui oog wellicht ook bij
volwassene te genezen
Het dogma dat een lui oog alleen
op jonge leeftijd verholpen kan
worden wankelt enigszins. Het is
namelijk gelukt volwassen ratten
van hun luie oog af te helpen,
schrijft A. Sale in het vakblad Natu
re Neuroscience. Ratten met een
lui oog werd het zien met het goe
de oog tijdelijk onmogelijk ge
maakt en ze werden in een kooi ge
plaatst waar voor ratten veel te be
leven viel. De overdaad aan visuele
prikkels leidde ertoe dat de herse
nen weer gebruik gingen maken
van de signalen van het luie oog.
Huidslijm bruikikker
werkzaam tegen MRSA
Een bestanddeel uit het huidslijm
van de Amerikaanse bruikikker
(Rana catesbeiana), ranalexine ge
heten, is in combinatie met het an
tibioticum lysostaphine in staat de
groei van de beruchte ziekenhuis
bacterie MRSA (methiciline resis
tente Staphylococcus aureus) te
blokkeren. Dit schrijft S.Graham
in het vakblad Journal of Antimi
crobial Chemotherapy, op grond
van laboratoriumproeven. Het op
duiken van MRSA leidt in Neder
land geregeld tot het tijdelijk slui
ten van hele ziekenhuisafdelingen.
Meerokers hebben
meer kans op dementie
Meeroken is niet alleen slecht voor
je longen, het tast ook de hersens
aan. Niet-rokende ouderen die al
decennialang samenleven met ie
mand die wel rookt, lopen onge
veer 30 procent meer kans om de
ment te worden dan vergelijkbare
ouderen die niet dagelijks in ander
mans rook verkeren. Dit meldde
T. Haight (University of Califor
nia, Berkley) tijdens een congres
van de American Academy of Neu
rology vorige week in Boston, op
grond van ondeszoek onder 9S5
65-plussers.
