Echt sexy is 'n
maatje te grof
Close-up
PZC Zaterdag 5 mei 2007
door Jaap Goedegebuure
illustratie Martien Bos
Ruim honderd jaar geleden pro
clameerden goedbedoelende
pedagogen 'de eeuw van het
kind'. Het moest maar eens
afgelopen zijn met de verwaar
lozing, uitbuiting en mishandeling van
minderjarigen. Kinderen hebben toch ook
recht op liefde, verzorging, bescherming
en een warm en veilig nest? Dus maakten
Maria Montessori, Jan Ligthart en andere
wereldverbeteraars zich onsterfelijk door
het kind en zijn behoeften serieus te ne
men en op dat uitgangspunt een totaal
nieuwe aanpak van onderwijs en opvoe
ding te baseren.
Een eeuw verder worden we geconfron
teerd met de paradoxale situatie dat het
kind meer dan ooit de baas mag spelen,
maar niettemin - meer dan ooit zelfs - het
ultieme slachtoffer is. Kleuters stappen vro
lijk rond in een T-shirt waar 'Kids rule' op
staat, de sluwe marketing van zenders als
Jetix en Nickelodeon zwepen de piepjonge
tv-kijker op tot chantagepraktijken die
geen vader of moeder kan weerstaan. Al
wie boven een zekere leeftijd is, wordt
door de nieuwe generatie weggezet als een
vieze bejaarde. Tezelfdertijd maken de
kranten melding van steeds weerzinwek
kender kinderporno, kindermishandeling,
kinderarbeid en kindsoldaten.
De krantenactualiteit was altijd al de grote
inspiratiebron van schrijfster Renate Dor-
restein. De verhalen van alledaagse waan
zin - seksueel misbruik van kleine kinde
ren, sadistisch geweld op het schoolplein,
psychoten die hun bloedeigen gezin over
de kling jagen - pleegt ze te verwerken tot
romans die steevast drijven op een combi
natie van horror en hilariteit. De spotlusti
ge moraliste die ze is, laat je nu eens grinni
ken en dan weer griezelen.
Ter introductie van haar nieuwe boek Echt
sexy heeft Dorrestein vooraf laten weten
dat haar fantasie ditmaal werd geactiveerd
door twee krantenberichten. Een over een
groepsverkrachting door een stel brugklas
sers, het andere over de aanmelding - op
initiatief van een overijverig ouderpaar -
van een ongeboren kind bij het virtuele
netwerk Hyves. De twee-eenheid van baas
en slachtoffer kon niet treffender worden
aangeduid.
Echt een klein baasje, dat is de hoofdper
soon van Echt sexy. Ze heet Fiebie Kool
veld, telt dertien jaar en is voor niemand
bang. Thuis en op school komt en gaat ze
zoals het haar goeddunkt. Voorzien van
laptop, twee mobieltjes en een iPod
struint ze door Amsterdam, op zoek naar
goed nieuws dat ze kan opslaan in haar
elektronisch geheugen en iedereen te ver
slaan die haar in de weg loopt.
Toch is de stoere en zelfverzekerde manier
waarmee ze zich aan ons voorstelt, niet
meer dan een masker. Welbeschouwd is
Fiebie een zielig geval.
Nadat haar moeder (die via tussenkomst
van een spermadonor haar kinderwens be
vredigd heeft) is overleden aan een overdo
sis drugs, wordt onze kleine meid opgevan
gen door haar moeders vriend Johnny, een
snelle topadvocaat. Hij houdt haar aan als
mascotte die past bij zijn juridische specia
liteit: het veilig stellen van de rechten van
Renate Dorrestein
het voorheen zo onmondige kind. Zo
spant hij zich in voor een wetswijziging
die het lesgeven op de maandagochtend
verbiedt.
Kunnen de kids ongestoord drie nachten
per weekend losgaan en pikt de horeca
ook weer een graantje mee. Wat goed is
voor het jonge volkje, is immers ook goed
voor de economie.
Johnny's signalement geeft al aan dat Echt
sexy thuishoort bij het type satire waar
voor geen zee te hoog gaat. Dat genre
heeft iets theatraals en daarom is het niet
zo vreemd dat geboren toneelschrijvers als
Annie M.G. Schmidt en Guus Vleugel er in
uitblonken. Maar wat het goed doet op de
bühne en in een soap, is voor een roman
dikwijls een maatje te grof Personages als
de coole Johnny, zijn vriendin 'stiefheks'
Puck, Fiebie's vleesgeworden nachtmerrie
Klimwand (een pillendealer die zijn naam
te danken heeft aan zijn met puistjes be
zaaide huid), Johnny's rivale Shireen, ze
zijn allemaal over the top. Dat geldt ook
voor de plot. Zoals gebruikelijk leeft Dor
restein zich uit in een geschiedenis die het
nodige gemeen heeft met romans en films
over onschuldige wezentjes die worden be
laagd door satanische figuren. Ditmaal zijn
de boosdoeners georganiseerd in een ben
de die pubermeisjes met het lokaas van
een gratis mobieltje in de val laten lopen,
ze om zeep helpt, prepareert, opzet en ver
koopt aan necrofiele seksmaniakken in het
Midden-Oosten. Een en ander onder het
motto 'weer eens wat anders dan een op
blaaspop'. Fiebie komt de schurken op het
spoor wanneer ze op zoek gaat naar haar
hartsvriendin Sacha, die van de ene op de
andere dag zomaar is verdwenen.
Misschien gaat Renate Dorrestein ervan
uit dat de allerstoutste fantasie altijd nog
lichtjaren ver achterblijft bij de werkelijk
heid. Geen verbeelding zo wild, of ze
wordt getemd door de harde hand van de
krant. Maar mij is dit toch allemaal wat te
straf. Tenzij we Echt sexy moeten lezen en
beleven volgens het perspectief dat de der
tienjarige ik-figuur ons opdringt. Want in
dat geval is deze roman gewoon (nou ja,
wat heet gewoon) een kinderboek.
[▼1 Renate Dorrestein: Echt sexy. Uitgave Con-
tact. 222 blz. 18,90 euro (gebonden 22,90
euro, luisterhoek 19,90 euro)
DE SELECTIE door Peter Kuijt
FSTHF.R
VERHOEF
Mgend. In tijdschriften en op tv,
overal dook Esther Verhoef (38)
op om kond te doen van haar
nieuwste literaire thriller Close-up.
Niets bleef onbesproken. We weten nu dat ze
voor het laatst huilde bij Dl'. Phil, dat haar laatste
Porsche voor haar ogen in de fik vloog, dat ze
niet vrij is van enige zwaarmoedigheid, dat de
ruïne in Frankrijk waar ze met man en kinderen
naartoe verhuisde dat woord allang niet meer
verdient, dat ze vroedvrouwen met belerende
vingertjes haat, dat ze ooit euthanasie pleegde
op een goudvis van zeventien en dat ze niet in
God gelooft. Kortom, geen mens is perfect.
Het mediaoffensief was ook doeltreffend.
Close-up verkeert dezer dagen in de eredivisie
van de bestsellerlijsten. Het moet gek lopen wil
Verhoefs jongste krachtproef niet het succes eve
naren van haar vorige literaire thriller Rendez
vous, waarvan binnen een halfjaar 125.000 exem
plaren werden weggezet.
Net als in Rendez-uous is ook in Close-up de
hoofdrol weggelegd voor een jonge vrouw. Dit
maal gaat het om Margot Heijne, een Brabants
roodharig meisje, wier echtgenoot is vreemdge
gaan. Hij vond haar te dik. Margot is helemaal
van de kook, haar zelfbeeld is negatiever dan
wenselijk wordt geacht. Ze woont in het bruisen
de Den Bosch, maar bij Margot zijn de bubbels
uiteengespat. Om de zinnen te verzetten boekt
ze met een collega een trip naar Londen. Maar
de collega haakt op het laatste moment af) waar
na Margot besluit alleen te gaan. In Londen ont
moet ze de Nederlandse kunstfotograaf Leon
Wagner, die haar wereld op z'n kop zet. Ze leert
door hem haar creatieve ik kennen, maar verlegt
onder invloed van deze dominante knaap ook
op seksueel gebied haar grenzen.
Een andere lijn in het boek is die van een moor
denaar die voor het eerst toeslaat door het lang
durig onderdompelen van een vrouw in een bad
kuip. Dat smaakt naar meer. Uiteindelijk richt de
ze killer ook het vizier op Margot.
Voor wie Verhoefs actiethrillers Onrust, Onder
druk en Chaos (de laatste onder schrijversnaam
Escober) gewend is, ontwikkelt Close-up zich op
een bijna tergend langzame wijze. Maar geduld
wordt ruimschoots beloond met een donkere
thriller met uitgewerkte karakters en goede dialo
gen en een plot om je vingers bij af te likken.
Voor wie het ooit heeft meegemaakt, is de dra
matisch verlopen Brabantse bruiloft in Close-up
een feest der herkenning.
Zoals geen mens perfect is, is ook geen enkele
thriller perfect. Maar mochten die toch bestaan,
dan zit Esther Verhoef er wel heel dicht bij. Clo-
se-up is een thriller zoals thrillers geschreven die
nen te worden. Een top tien-notering is volko
men terecht.
Esther Verhoef
Close-up
uitgeverij Anthos,
341 pag.,
19,95 euro
