Medisch tuchtrecht
lil
1 2 Woensdag 2 mei 2007 PZC
Tuchtcolleges zoeken
In 2006 zijn weer meer
klachten binnengekomen bij
de tuchtcolleges voor de
gezondheidszorg. Toch
weten patiënten de
tuchtrechter maar slecht te
vinden. Ook weten ze vaak
niet met welke klachten ze
er terecht kunnen.
door Miriam van den Brand,
Harry Havekes en Joep Trommelen
foto's Bruno Stock en
Hollandse Hoogte
De secretaris van het
Centraal Tuchtcolle
ge voor de Gezond
heidszorg, mr Henk
Lutgert, maakt een
rekensommetje. „We hebben alle
maal twee, drie keer per jaar te ma
ken met iemand in de gezond
heidszorg. Er zijn ruim 16 miljoen
Nederlanders. Het aantal klachten
bij een regionaal tuchtcollege, vo
rig jaar 1332, een kwart daarvan
gaat in hoger beroep, is dan amper
in een percentage uit te drukken.
Ik sta zelf heel positiefin het le
ven, zie de fles liever half vol dan
halfleeg, maar ik kan me niet
voorstellen dat het zó goed gaat in
de medische wereld."
Vijf regionale tuchtcolleges en één
centraal college voor wie in hoger
beroep gaat, vormen in Nederland
de 'medische rechtspraak'. Het aan
tal tuchtzaken groeit de laatste ja
ren weliswaar, maar blijft ver ach
ter bij de verwachtingen.
Vooral sinds in 1997 een fiks aantal
nieuwe beroepen onder de Wet
op de Beroepen in de Individuele
Gezondheidszorg is gaan vallen.
Alleen al zestigduizend verpleeg
kundigen zijn er toen bij geko
men. „In onze cijfers zie je dat ech
ter nauwelijks terug," constateert
Lutgert.
Medische tuchtcolleges zijn niet
onomstreden. Patiënten stellen
vaak de indruk te hebben dat art
sen er elkaar vooral de hand bo
ven het hoofd houden; 85 procent
van de klachten wordt niet ge
grond bevonden.
„Dat artsen elkaar de hand boven
het hoofd houden, is baarlijke non
sens", reageert Lutgert 'op persoon
lijke titel'. „Er wordt heel zorgvul
dig naar zaken gekeken. Het is
zelfs zo dat medici tegenover el
kaar zelfs strenger zijn dan de juris
ten, die remmen de medici in het
college juist vaak af"
Volgens Lutgert komt een tik op
de vingers door het tuchtcollege
'echt wel hard aan' in de medische
beroepsgroepen. „Een straf kan
heel slecht zijn voor iemands car
rière, zeker als dat meerdere malen
Tientallen miljoenen contacten tussen patiënten en de medische wereld
leidden in 2006 in Nederland tot slechts 1332 tuchtzaken.
gebeurt. Een doorhaling uit het re
gister betekent dat iemand zijn be
roep niet meer mag uitoefenen.
Dat is een forse straf."
Joep Hubben, hoogleraar Gezond
heidsrecht en advocaat bij Ny-
singh in Arnhem, wijt het grote
aantal ongegronde klachten ook
aan onbekendheid met wat het
tuchtcollege eigenlijk doet. „Men
sen kloppen regelmatig met te klei
ne klachten aan. Klachten die afge
handeld kunnen worden door bij
voorbeeld de klachtencommissie
van een ziekenhuis. De vele afwij
zingen door het tuchtcollege lei
den tot frustratie bij degene die de
klacht indient, maar ook bij de be
roepsbeoefenaars. De indruk ont
staat dat het college klachten toch
bijna altijd ongegrond verklaart."
Caroline de Roos van de Neder
landse Patiënten Consumenten Fe
deratie (NPCF): „We adviseren
mensen over het algemeen aan
om niet naar het tuchtcollege te
stappen. Die weg is erg lang. Als er
mensen met een klacht bij ons ko
men, proberen we duidelijk te krij
gen wat ze eigenlijk hopen te berei
ken: verhaal halen, schadevergoe
ding, dat het niet weer gebeurt?
Bij het tuchtcollege kunnen men
sen namelijk lang niet altijd halen
wat ze willen."
„Onze ervaring is dat als je niet
goed behandeld bent, je het best
zo dicht mogelijk bij de plek van
het onrecht je beklag kunt doen,
bij de medicus zelf of bij een klach
tenfunctionaris."
Omdat een waarschuwing, de
mildste straf van het tuchtcollege,
al zo'n klap is voor artsen en ande
re medici, pleit Hubben voor een
extra mogelijkheid. „Voor de indie
ners van klachten is het heel verve
lend als het tuchtcollege zegt dat
de klacht wel gegrond is, maar dat
het vergrijp zo gering is dat een
waarschuwing niet op zijn plaats
is. De klacht wordt dan ongegrond
verklaard. Het zou beter zijn als
het college de klacht gegrond zou
kunnen verklaren, maar er geen
sanctie aan hoeft te hangen. Dat
doet meer recht aan het rechtsge
voel van de indieners."
Johan Legemaate, voorzitter van
de Vereniging voor Gezondheids
recht, stelde onlangs voor patiën
ten in de colleges op te nemen.
Lutgert vindt dit niks. „Er zitten al
professionele juristen en medici in
de tuchtcolleges. Het gaat om het
beoordelen van medisch hande
len. Ik denk dat patiënten niet de
medische kennis bezitten om dat
te beoordelen."
Als onafhankelijk rechtsorgaan
mag het tuchtcollege niet aan zijn
eigen public relations werken of on
derzoek doen naar de oorzaken
van het geringe aantal klachten.
Voorlopig blijft het dus vooral gis
sen.
Lutgert: „Misschien zijn we te wei
nig bekend, ook al besteden de
media vaak aandacht aan ons, al
is het niet altijd even positief.
Het zou ook kunnen dat men
sen opzien tegen de procedure of
dat ze toch erg loyaal zijn naar
hun zorgverlener."
Lutgert vindt het raar dat in
een tijd waarin burgers
mondig heten te zijn, ze
de weg naar de tuchtcol
leges zo slecht weten te
vinden „Als mensen
naar de dokter gaan,
hebben ze op internet
van tevoren al uitge
zocht wat ze mankeren.
Dan zou je toch ver
wachten dat ze vaker een
procedure beginnen."
„Misschien zit de wetge
ving niet goed in elkaar. En
moet er toch iets aan schade
vergoeding worden gedaan,
want dat aspect ontbreekt momen
teel. Wie schadevergoeding wil,
moet een civiele procedure star
ten, met een advocaat. Dat weer
houdt mensen. Aan de andere
kant zou je ook kunnen denken
dat mensen eerst een uitspraak
van ons willen als bewijs van hun
gelijk, en dat ze daarna naar de ci
viele rechter stappen voor een
claim. Maar ook dat gebeurt min
der dan je zou verwachten."
„Wellicht omdat de civiele rechter
een langdurige en kostbare weg
is", zegt NPCF-woordvoerster Ca
roline de Roos. Zij is meer gepor
teerd van een geschillenregeling
en pleit voor een Zorgconsumen-
tenwet. Een geschillencommissie
zou dan de lichtere zaken kunnen
behandelen. Grotere aansprakelijk
heidszaken zouden voor een in let
selschade gespecialiseerd kantonge
recht behandeld moeten worden.
Tuchtcollege
In 2006 nam het aantal klachten die
de regionale tuchtcolleges ontvingen
weer toe. 1332
r1350
mm B 1300
1200
■__M_M_1150
a B BI i
W HMHm 1000
2002 2003 2004 2005 2006
infographic CvW
Tuchtrecht
Het tuchtrecht zorgt er voor dat le
den van een beroepsgroep zich aan
de regels van dat beroep houden.
Het moet enerzijds bescherming
bieden aan mensen die gebruik ma
ken van de diensten van de beroeps
groep, anderzijds moet het de 'eer
en waardigheid' van de groep hoog
houden.
Er bestaat wettelijk tuchtrecht,
voor beroepsgroepen waarbij de
normen vastgelegd zijn in een wet
(de advocatuur heeft zich te hou
den aan de Advocatenwet, medici
kennen de Wet op de Beroepen in
de Individuele Gezondheidszorg, de
Wet BIG). Daarnaast is er vereni
gingstuchtrecht dat geldt voor bij
voorbeeld de voetbalwereld. Daarbij
gaat het om een verzameling huis
houdelijke reglementen, die niet
door de rechter getoetst worden.
Het Centraal Tuchtcollege voor de
Gezondheidszorg (CTG) in Den
Haag is de hoogste rechter die oor
deelt over klachten van individuen
en de Inspectie voor de Gezond
heidszorg tegen beroepsbeoefena
ren in de individuele gezondheids
zorg. De bevoegdheden van het col
lege zijn geregeld in de wet BIG en
het Tuchtrechtbesluit BIG.
Het CTG is een 'rechtbank' in hoger
beroep en behandelt alleen be
roepszaken tegen beslissingen van
de Regionale Tuchtcolleges, geves
tigd in Amsterdam, Den Haag, Gro
ningen, Zwolle en Eindhoven.
p- Het medisch tuchtrecht is ooit
naast de gewone rechtspraak in het
leven geroepen wegens het specia
listische karakter. De colleges wor
den om die reden bezet door juris
ten en medici. Een procedure bij
een tuchtcollege is kosteloos.
Het medisch tuchtrecht betreft de
volgende beroepen: arts, tandarts,
apotheker, gezondheidszorgpsycho
loog, psychotherapeut, fysiothera
peut, verloskundige, verpleegkundi
ge.
Wie een van de genoemde beroe
pen uitoefent, wordt in een regis
ter opgenomen. De bevoegdheid
om het beroep uit te oefenen is af
hankelijk van de inschrijving in dit
BIG-register.
De tuchtcolleges kunnen de volgen
de straffen opleggen: waarschu
wing, berisping, geldboete van ten
hoogste 4500 euro, schorsing van
de inschrijving in het register voor
maximaal één jaar, gedeeltelijke ont
zegging van de bevoegdheid en
doorhaling van de inschrijving in
het register.
p- De rechters van het CTG zijn onaf
hankelijk en worden door de konin
gin benoemd. Het CTG oordeelt
ook over beslissingen van het even
eens in Den Haag gevestigde Colle
ge van Medisch Toezicht. Dit even
eens in de wet BIG geregelde colle
ge kan ook zonder dat er sprake is
van een individuele klacht voorzie
ningen treffen tegen beroepsbeoefe-
