Bruikbaar hulpmiddel met beperkingen
PZC Dinsdag 1 mei 2007 1 5
Kijkwijzer, de opvolger van
de al bijna vergeten
Filmkeuring, bestaat vijfjaar.
Niet alleen tv-programma's
en films worden
geclassificeerd, maar ook
games en mobiele telefonie.
door Herman Spinhof
illustraties Kijkwijzer
n een geruchtmakende
groepsverkrachtingszaak in
de zomer van 2005 werd
door de officier van justitie
en de advocaten van de ver
dachten een door vele deskundi
gen betwiste relatie gelegd tussen
het misdrijf en het vertonen van
bepaalde videoclips op de muziek
zenders MTV, TMF en The Box.
Een van de gevolgen van deze
vooral in Nederland gevoerde
discussie is dat Kijkwijzer voor
muziekclips onlangs is aange
past. Bovendien worden alle
films, tv-programma's en an
dere audiovisuele producten
waaronder videoclips voortaan
ook geclassificeerd op 'vrouwon
vriendelijkheid'.
„Hierdoor kunnen seksuele hande
lingen sneller en effectiever wor
den geclassificeerd", zegt directeur
Wim Bekkers van het instituut
achter Kijkwijzer, het NICAM.
„Clipzenders zijn daardoor beter
in staat om te bepalen welke mu
ziekclips vóór en na acht of tien
uur 's avonds uitgezonden kunnen
worden."
Het nieuwe classificatiesysteem is
de vierde versie in het vijfjarig be
staan van Kijkwijzer. Binnenkort
komt er een nieuwe categorie bij
van negen jaar en ouder en inmid
dels classificeert Kijkwijzer niet al
leen speelfilms, dvd's en tv-pro
gramma's, maar ook games en mo
biele telefonie om jongeren en op
voeders ook daar voor de verbo
den vruchten te waarschuwen.
Bekkers: „Steeds worden nieuwe
nuances aangebracht in het classifi
catiesysteem om nieuwe program
magenres beter te kunnen classifi
ceren en nieuwe inzichten erin te
kunnen verwerken. Zoals nu met
videoclips is gebeurd."
Het Nederlands Instituut voor de
Classificatie van Audiovisuele Me
dia (NICAM) volgde de als 'te be
tuttelend' ervaren Nederlandse
Filmkeuring op. Deze overheidsin
stantie bepaalde welke bioscoop
films geschikt waren voor jonge
ren van twaalf jaar en zestien jaar
en jonger. De leeftijdsgrenzen wer
den vastgesteld door een steeds
wisselende commissie van vrijwil
lige burgers en de classificatie was
behoorlijk willekeurig.
NICAM introduceerde in 2002
Kijkwijzer. Waar de oude Filmkeu
ring alleen
bioscoop
films classifi
ceerde, geeft Kijk
wijzer advies over producties van
de hele audiovisuele sector: bio
scoopfilms, dvd- en videoproduc
ties, tv-programma's, games en
ook het (erotische) aanbod via mo
biele telefonie.
Het grote verschil met de Filmkeu
ring is het feit dat de overheid de
verantwoordelijkheid van de classi
ficatie bij de sector zelfheeft ge
legd. Bovendien zijn de classifica
ties uitgebreider: niet alleen leef
tijd (alle leeftijden, zes, twaalf en
zestien jaar en ouder) maar ook de
labels: angst, seks, discriminatie,
drugs- en alcoholmisbruik en grof
taalgebruik zijn toegevoegd.
De wijze waarop de labels
worden toegekend, is
transparant en gebeurt
aan de hand van een
vragenlijst die door iedereen kan
worden ingevuld. De classificatie
rolt er dan vanzelf uit.
Is de filmsector daarmee zelfregule
rend? „Nee", corrigeert Bekkers.
„Het is een co-regulering. De sec
tor zelf classificeert de eigen pro
ducties, maar de overheid ziet toe
op de naleving onder meer via het
Commissariaat voor de Media."
Uit regelmatige controles die wor
den uitgevoerd door onder meer
het Commissariaat voor de Media,
blijkt dat de kwalificaties door
gaans correct zijn. Bovendien be-
staat er een uitgebreide klach
tenprocedure en kunnen aan
bieders worden beboet. Uit de
behandelde klachten van de af
gelopen jaren komt naar voren
dat een fractie van de meer
dan 20.000 geclassificeerde pro
ducties onjuist was.
Volgens publicist en HP/De Tijd-
columnist Jan Kuitenbrouwer zit
de zwakte van het systeem juist in
het zelf classificeren van de pro
gramma's door de eigen sector.
„Het is als de slager die zijn eigen
vlees keurt." Dat blijkt maar weer
eens uit de kwalificatie 'alle leeftij
den' die een programmaserie als
De Gouden Kooi heeft meegekre
gen. Onlangs kwam dat program
ma met gemiddeld 360.000 kij
kers in het nieuws vanwege
klachten over het grove taal
gebruik en de tentoongesprei
de schaamteloosheid op het
gebied van seks en drank.
Het programma wordt om
half acht 's avonds uitgezon
den en de volgende ochtend
rond tien uur herhaald. Kuiten
brouwer: „Je schrikt je soms rot
van wat je 's ochtends allemaal te
zien krijgt op tv. Het lijkt wel of
classificaties die de programma's
hebben, dan ineens niet meer gel
den." Het grootste bezwaar van
Kuitenbrouwer is dat films of
tv-programma's volgens hem niet
alleen een te lage leeftijdsclassifica
tie meekrijgen, maar de weten-
Kijkwijzer
- De Kijkwijzer wordt sinds 2002
toegepast op bijna alle audiovi
suele producten: tv-program
ma's (behalve de nieuwsuitzen
dingen), bioscoopfilms, dvd- en
videofilms en (sinds 2005) ook
op het 'erotische' aanbod van
mobiele telefonie. Voor games
is er het internationale PE-
Gl-systeem (www.pegi.info).
De pictogrammen rollen bijna
automatisch uit de antwoor
den op een wetenschappelijk
getoetste vragenlijst. De vragen
lijsten worden ingevuld door
speciaal opgeleide codeurs uit
de sector zelf. De vragenlijsten
zijn te downloaden via
www.kijkwijzer.nl
ledereen kan bezwaren indie
nen, die door een onafhankelij
ke klachtencommissie behan
deld worden. Sancties kunnen
worden opgelegd en variëren
van een berisping tot een maxi
male geldboete van 135.000
euro.
Naast de Kijkwijzer geldt nog
steeds het artikel 240a in het
Wetboek van Strafrecht. Daar
mee kan worden opgetreden
tegen het verstrekken, aanbie
den of vertonen van beeldma
teriaal aan jongeren beneden
de 16 jaar, dat als zodanig ge
classificeerd is.
Ter gelegenheid van het vijfja
rig bestaan van de Kijkwijzer is
er speciaal voor jongeren de in
formatieve website gelanceerd:
www.bekijkhetmaar.nu
schappelijke pretentie die de Kijk
wijzer uitstraalt. „Quasi-weten-
schappelijk wordt betoogd of een
film al dan niet schadelijke gevol
gen zou kunnen hebben voor een
kind. Welke pedagoog durft er ge
woon nog een norm te stellen van
wat wel en wat niet geschikt is op
een bepaalde leeftijd. Dan weet je
als moeder van drie of vier kinde
ren waar je aan toe bent."
NICAM-directeur Bekkers: „Uitein
delijk geeft Kijkwijzer alleen een
'advies' aan opvoeders en ouders.
Een verbod zou een averechts ef
fect kunnen hebben. Het gaat er
om dat opvoeders en kinderen zelf
leren met media om te gaan en we
ten wat de risico's en de schadelij
ke effecten kunnen zijn. Voor elk
kind kan dat anders uitpakken.
Die pictogrammen geven een lei
draad." Inmiddels vinden de mees
te ouders de Kijkwijzer een zinvol
systeem en zegt 90 procent er ge
bruik van te maken.
14 rt
ALLEMENSEN
Dure scheiding nekt
Paul McCartney
Paul McCartney is gedaald in de
lijst van rijkste Britse muzikan
ten, die jaarlijks wordt samenge
steld door de Sunday Times, De
krant gaat er van uit dat de
ex-Beatle ongeveer 146 miljoen
euro armer is als de scheiding
met Heather Mills rond is. Vol
gens berekeningen gaat de breuk
McCartney een kwart van zijn
fortuin kosten, dat nu nog wordt
geschat op 1,2 miljard euro. Bo
venaan de lijst van rijkste Brit
ten in de muziekindustrie staat
voormalig platenbons Clive Cal-
der met een geschat vermogen
van twee miljard euro. Musical
magnaat Andrew Lloyd Webber
(1 miljard euro) staat tweede. Mc
Cartney moet het nu doen met
een derde plaats.
Alec Baldwin roept
hulp in van Dr. Phil
Acteur Alec Baldwin heeft de
hulp ingeschakeld van televisie
psycholoog Dr. Phil. Hij heeft ad
vies nodig over hoe om te gaan
met zijn dochter Ireland, zo
meldt persbureau Reuters. De
49-jarige filmster kwam vorige
week in opspraak toen een voice-
mailbericht aan zijn dochter uit
lekte waarop hij haar bedreigde
en uitschold voor 'hersenloos
varkentje'. Baldwin vermoedt
dat zijn ex-vrouw Kim Basinger
verantwoordelijk is voor het lek,
maar zij ontkent dat.
Beckham vindt huis
in Los Angeles
De Britse voetballer David Beck
ham en zijn vrouw Victoria heb
ben na een intensieve zoektocht
een huis gevonden in Los Ange
les. Het huis in Beverly Hills
kost 'meerdere miljoenen'. Het
'grote, maar niet enorme' huis
moet nog wel verbouwd en inge
richt worden. Deze zomer ver
huist het gezin van Spanje naar
de Amerikaanse westkust. Daar
gaat David Beckham voetballen
bij L.A. Galaxy.
Connie en Hans
kleinkind rijker
Er gebeuren ook leuke dingen in
het leven van Connie en Hans
Breukhoven. Zo krijgt het veelbe
sproken stel er een kleinkind bij.
Hun oudste zoon lordy en diens
vrouw Joëlle verwachten hun
eerste kindje. Ook dochter Con-
stanza is in verwachting en kan
elk moment bevallen van het al
lereerste kleinkind van de Breuk-
hovens. Connie en Hans laten in
De Telegraaf weten ontzettend
blij te zijn met ITet babynieuws
maar er verder niet op te willen
reageren. Ze vinden dat hun pri-
véleven al genoeg in de schijn
werpers staat. De Breukhovens
zijn verwikkeld in een bittere
strijd met roddelblad Privé, waar
in onlangs een artikel verscheen
over de vermeende minnares
van Hans. Het stel is het zat dat
het weekblad voorturend on
waarheden over de familie publi
ceert en sleept hoofdredacteur
Evert Santegoeds voor de rech
ter wegens 1
Connie en Hans
Breukhoven
foto CPD
