In het spoor van Pinokkio
1
v35
PZC Zaterdag 28 april 2007
Een piepklein dorpje in Toscane is een
verplichte bestemming voor de vele
Pinokkio-fans die de wereld telt. Maar of
Pinokkio ook echt in Collodi 'geboren' werd?
Tekst en foto's Joost Overhoff
Echt waar, zegt een vrouw
in Collodi vol overtuiging.
„Pinokkio werd daar ge
schreven, in de keuken."
Ze wijst omhoog, naar de monu
mentale villa die neerkijkt op de
vlakte bij Lucca.
Ze heeft er alle belang bij dat het
zo was: ze verkoopt Pinokkio's in
alle soorten en maten. De jongen
bij de ingang van de tuin die bij de
villa hoort, is iets genuanceerder:
„We willen graag geloven dat het
zo is." Carlo Collodi was het pseu
doniem van Carlo Lorenzini,
wiens moeder uit Collodi kwam.
Lorenzini zelf werd geboren in Flo
rence; hij woonde daar, werkte
daar en stierf daar. Maar Florence
heeft al zo veel. Laten we Pinokkio
gewoon aan dat piepkleine Collodi
gunnen.
Niet dat Pinokkio iets kleins is, in
tegendeel: Pinokkio is mega. Het
verhaal van de houten marionet
die een jongetje werd, is de meest
verspreide tekst na de bijbel en de
koran, beweren ze in Collodi trots.
Oorspronkelijk geschreven als feuil
leton onder de titel Geschiedenis
van een marionet bleef de serie ste
ken op het moment dat Pinokkio
als straf voor zijn 'zonden' aan een
boom hing. Ruim een halfjaar
hielden de lezers de adem in, tot
dat de serie in 1882 werd hervat on
der de naam De avonturen van Pi
nokkio.
In 1883 werd de serie uitgebracht
als boek, een uitgave die bij Collo-
di's dood pas de vijfde druk beleef
de. Sindsdien heeft het verhaal
zich als een bestseller over de we
reld verspreid. Ook het aantal ver
filmingen en bewerkingen van het
verhaal is indrukwekkend. Zelfs de
grote Tolstoj bemoeide zich er
mee, met als resultaat Het gouden
sleuteltje. De Duitsers hielden zich
strakker bij de kern met Zapfel-
kerns Abenteuer: 'Pijnpits avontu
ren'. Volgens het woordenboek is
een pinocchio inderdaad een
pijn(boom)pit, maar veel Italianen
staren je ongelovig aan als je dat
zegt. „Welnee! Een pinocchio is
een stuk hout van de pijnboom
(de pino). Of anders een lieg
beest."
Zelfs de overgang naar de nieuwe
media blijkt het houten pitje moei
teloos aan te kunnen. Op internet
vind je behalve de talloze speel
goedwinkels en kinderdagverblij
ven met de naam Pinokkio zelfs
de term 'de Pinokkio factor', Pi
nokkio als jokkebrok. Telkens als
hij niet de waarheid spreekt,
wordt zijn neus een stukje langer.
Ook de neus van de Pinokkio-ver-
koopster in Collodi ziet er trou
wens 'waarheidsgetrouw' uit. Dat
is niet het geval, vertelt ze, met de
Pinokkio's die in de wereld het
meest worden verkocht. De over
grote meerderheid van de houten
Pino's in 's werelds kinderkamers
draagt namelijk een rode hoed. En
dat terwijl Collodi schreef dat de
man die de houten pop maakte Pi
no's hoed met (wit) broodkruim
'kleurde', bij gebrek aan verf
Collodi heeft drie attracties
te bieden: het Pinok-
kio-park, de Villa Garzoni
en het dorpje zelf, gekleefd tegen
de bergwand zo lijkt het wel. Met
steile straatjes is het een kuitenkil-
ler van de buitencategorie.
Het park bestaat grotendeels uit
een beeldenroute, waarbij - veelal
in brons - bekende figuren uit het
boek tot leven worden gebracht.
De fraaie kindercaroussel is, zoals
het hoort, helemaal van hout.
Voor de entree wordt een com
bi-kaartje verkocht dat ook toe
gang geeft tot de beroemde Garzo-
ni-tuin. Deze barokke lusthof,
waaraan drie generaties 160 jaar
lang werkten, geldt als een must
voor tuinkenners. Maar ook voor
anderen dan tuinliefhebbers is de
Giardino Garzoni interessant. De
faam van de villa als een gunstige
plek voor stelletjes wordt wel te
ruggevoerd op een van de beteke
nissen van het labyrint in de tuin.
Het elkaar vinden in een doolhof
geldt daarbij als symbolisch voor
een even feestelijk als langdurig
vervolg.
Vandaag de dag biedt het daarom
een buitenkansje. Het blijkt name
lijk een mini-heggenlabyrintje met
een hoge graad van doorschijnend
heid. Succes verzekerd. Behalve na
tuurlijk als je dan tegen je geliefde
zegt: „Ik blijf je eeuwig trouw", en
ze ziet dat je neus begint te
groeien.
Collodi ligt op zo'n drie uur
van Amsterdam: twee uur vlie
gen naar Pisa en dan nog een
uurtje met de auto.
Pinokkio-park: dagelijks geo
pend van 08.30 tot zonsonder
gang.
Garzoni-tuin: dagelijks geo
pend van 9 uur tot zonsonder
gang, in de winter vanaf 10_
uur.
Op alles wat Carlo Col
lodi aangaat, wordt
toegezien door een
stichting,de Fonda-
zione Carlo Collo
di, die onder meer
een bibliotheek en
een studiecentrum
beheert. In hun trq^.
se bezit: Pinok- r"g||pj
kio-boeken in
vijfentachtig ta- I
len.www.pinoc-
chio.it
0
De beroemde Garzoni-tuin.
