Gezondheid
Doula: steun en
toeverlaat in barensnood
mee als vrouw
PZC Vrijdag 27 april 2007 25
In het nuchtere Nederland is
natuurlijk bevallen de leus.
Het liefst thuis en als een
vrouw in barensnood toch in
het ziekenhuis belandt, dan liever
geen ruggenprik. Maar veel zwan
gere vrouwen voelen zich, naarma
te hun buik groeit, helemaal niet
zo nuchter meer. Hoe moet die 3,5
kilo in godsnaam door die veel te
kleine uitgang? Op zwangerschaps-
yoga en aanverwante cursussen
heb je geleerd goed adem te halen,
pijn op te vangen en bepaalde hou
dingen aan te nemen. Maar wat als
de blinde paniek toeslaat? De dou
la biedt uitkomst. Deze ervaren
vrouw is een soort emotionele
coach die de aanstaande ouders on
dersteunt tijdens het hele avon
tuur. De kennismaking vindt
plaats tijdens de zwangerschap.
Ook na de bevalling blijft de doula
betrokken. Maar haar kerntaak ligt
bij de baring. Dat gaat van deppen
met natte washandjes tot troos
tende woorden. Van massage tot
liedjes zingen. Alles wat nodig is.
Zij biedt echter geen medische be
geleiding, want daarvoor is de ver
loskundige. De doula fungeert als
een soort wijze moeder. Mothering
the mother, zo omschrijven de
Amerikanen haar. Het fenomeen
is namelijk overgewaaid uit de Ver
enigde Staten.
Wordt het niet een beetje vol aan
het bed? „Die vraag slaat eigenlijk
nergens op", reageert doula Mir
jam de Keijzer. „Ik ben er op ver
zoek van de barende. Als alles
goed gaat dan houd ik mij op de
achtergrond. Ik kijk hoe alles
loopt. Pas als ik nodig ben, spring
ik in." Zij benadrukt dat de verlos
kundige er niet de hele tijd is. „Ik
heb het zelfs meegemaakt dat alles
ineens zo snel ging, dat de moeder
en ik er alleen voor stonden. Pas
Veel vrouwen zijn
onzeker of angstig over
hun bevalling. Komt de
verloskundige wel op
tijd? Kan ik de pijn aan?
De doula biedt
uitkomst. Een
bevallingscoach die van
het eerste weetje tot de
laatste
krachtsinspanning én
daarna paraat staat.
door Catheleyne van der Laan
foto Brunopress
een half uur nadat het kindje was
geboren, kwam de verloskundige.
Als er geen doula was geweest,
had de vader het moeten doen
met een angstige peuter aan zijn
zij."
Aanwezigheid van een doula kan
een barende vrouw heel wat ellen
de besparen, zo blijkt uit onder
zoek van de Amerikaanse artsen
Marshall Klaus en lohn Kennell.
Zij bestudeerden de bevallingen
van meer dan 1.500 vrouwen, met
en zonder doula-ondersteuning.
Wat blijkt? Het baren duurt aan
merkelijk korter als er een doula
aanwezig is, namelijk 25 procent.
Het aantal keizersneden loopt te
rug met meer dan de helft. Beval
lende vrouwen hebben minder be
hoefte aan pijnstillende middelen
(30 procent) en er worden 60 pro
cent minder ruggenprikken aange
vraagd. Ook zijn er met doula
40 procent minder tangverlossin
gen en 40 procent minder kunst
matig opgewekte of versnelde be
vallingen.
Professor en gynaecoloog
G.H.A. Visser van het Academisch
Ziekenhuis Utrecht legt uit hoe
dat werkt. „Als een drachtig wild
paard een wolfin de omgeving op
merkt, dan stopt de bevalling om
een of twee dagen later in veilige
omgeving door te zetten. Er zijn
bij vrijwel alle groepen van zoog
dieren voorbeelden bekend van
onderdrukking van de baring door
emoties. Dit kan leiden tot een ver
lenging van de geboorteduur of
zelfs tot het geheel ophouden van
de baring totdat het dier zich weer
veilig voelt." Er was lang geen we
tenschappelijk bewijs voor de ef
fecten van stress op voortgang en
verloop van de baring. Vaak voor
komende verschijnselen zoals het
stoppen van de weeën na trans
port van huis naar ziekenhuis, of
een snelle ontsluiting na kalme
ringsmiddelen zeggen genoeg.
Er zijn nu dus overtuigende ar
gumenten voor de effecten
van stress op de baring te
vinden in allerlei doula-onderzoe-
ken. Ook Visser wijst op kortere
bevallingen, afgenomen noodzaak
van pijnbestrijding en minder
kunstgrepen. „De betekenis van de
aanwezigheid van de mannelijke
partner, zoals in ons land gebruike
lijk is, is niet duidelijk. Eén onder
zoek gaf wel aan dat een doula va
ker continu nabij de vrouw is dan
mannen, die er toch vaker even uit
lopen. Bij pijn en ongemak had
den de doula's in 95 procent van
de tijd direct contact met de baren
de (masseren, vasthouden), tegen
over 20 procent van de tijd bij de
mannelijke partner. Mannen zijn
evolutionair gezien nog maar kort
betrokken bij de baring en moeten
blijkbaar nog heel wat leren."
Geruststelling en ondersteuning
zijn belangrijke voorwaarden voor
een vlot verloop van de baring,
concludeert Visser. „Het is belang
rijk om je te realiseren dat een
drukke verlosafdeling met veel ren
nende hulpverleners en een uitge
putte echtgenoot naast je bed, be
horen tot de meest eenzame erva
ringen die een vrouw kan hebben.
Rust, aandacht, uitleg en onder
steuning zijn en blijven kernbe
grippen in een tijd waarin een toe
nemend complexe technologie
soms de overhand dreigt te krij
gen."
Een doula kan deze taak op zich
nemen. Maar er is natuurlijk geen
succesgarantie. De Keijzer: „Ik heb
geen toverdoos. Een keer had ik
echt alles uit de kast gehaald: aller
lei houdingen, warme douches,
massages, de baarbal, lachen en
huilen, thee en boterhammen
voor de echtgenoot, voorlezen.
Toch eindigde het in een keizer
snee. Toen reed ik terug met de ge
dachte: Wat heb ik eigenlijk voor
ze kunnen betekenen? Maar het
stel was juist erg dankbaar. Het
had net zo'n nachtmerrie kunnen
worden als bij hun eerste keizer
snee. Maar zij hadden het dit keer
compleet anders ervaren. Zij had
den zich niet verloren gevoeld en
keken tevreden terug op onze in
spanningen."
nenbroeders vrouwen als stukken
vlees zien. Sterker nog, schrijft Le
vy, female chauvinist pigs presente
ren ook zichzelf als een stuk vlees.
In Nederland zijn schrijfster Hei
een van Royen en lingerie-ont
werpster Marlies Dekkers voorbeel
den van zulke female chauvinist
pigs. In hun boek Stout bewonde
ren Van Royen en Dekkers eikaars
decolleté, rijden ze tegen elkaar op
in een disco en beschrijft Heieen
van Royen haar fotosessie voor
Playboy.
Ze vond het bevrijdend om te
doen, zegt Heieen en ze kan het ie
dereen aanraden.
Volgens Levy gaan chauvinist pigs
in damesverpakking als mannen
door het leven. Ze presenteren
zichzelf graag als non-conformis
tisch, vrijgevochten en feminis
tisch, maar zijn ze eigenlijk zo volg
zaam als wat. Want female chauvi
nist pigs vertegenwoordigen een
cliché: 'damesvarkens' doen porno
prinsessen na, die seksen voor
hun werk. Die tijdens het paaldan-
Goede nachtrust maakt
brein meer alert
Goed slapen bezorgt ook je brein
een goede start. Een ongestoorde
nachtrust zorgt er niet alleen voor
dat je allerlei nieuwe gegevens be
ter onthoudt, de verwerking van
die gegegevens gaat ook een stuk
soepeler. Je bent na een nachtje
goed slapen beter in staat om losse
feiten te combineren tot een sa
menhangend geheel. Dat conclu
deert 1. Ellenbogen (Harvard Medi
cal School, Boston) in het weten
schapstijdschrift PNAS. De onder
zoeker trok de conclusie op basis
van proeven bij 56 verschillende
studenten.
Rijk en hoog opgeleid:
meer kans op herstel
Mensen met een lage opleiding en
een laag inkomen hebben minder
kans op goed herstel na een beroer
te dan mensen met een hoge oplei
ding en/of inkomen. Dat consta
teert K. Putman in het vakblad
Journal of Neurology, Neurosur
gery and Psychiatry na onderzoek
onder 419 patiënten. Als mogelijke
verklaringen noemt Putman dat
hoog opgeleiden zelf meer doen
om hun situatie te verbeteren en
dat er meer communicatieproble
men ontstaan tussen laag opgelei
de patiënten en behandelaars.
sen verveeld naar het plafond sta
ren, of die balen van de pijn in
hun rug tijdens blote ongemakke
lijke standjes. Bimbo's bootsen
lustgevoelens na, schrijft Levy, en
nergens zie je dat beter dan bij jon
ge meisjes. Of zoals een puber
meisje in het boek zegt: „Seksueel
gezien doen we eigenlijk niks,
maar je moet eruit zien alsof dat
wel zo is."
Zo is het niet alleen in de Verenig
de Staten, zo gaat het ook in Ne
derland. In groep acht spelen meis
jes nog met knuffels, na de zomer
vakantie beseffen ze ineens dat ze
er smakelijk uit moeten zien, zo
zei onlangs een jongerenwerkster.
Ariel Levy beschrijft hoe er op een
Amerikaanse school gepraat werd
over kledingvoorschriften, omdat
de jongens in de war zouden zijn
van de strings, de blote buiken en
de korte rokjes. Maar puberjon
gens raken nu eenmaal van de
kook van meisjes, zegt ze. Dat
hoort bij de leeftijd. „Degenen die
pas echt in de war raken van het
idee dat je sexy moet zijn, zijn de
meisjes zelf."
Female Chauvinist Pigs, de opkomst
van de bimbocultuur, door Ariel Le
vy. Uitgeverij Meulenhoff.
foto ANP
Ontstaan blaaskanker is
hormonale kwestie
Blaaskanker komt ongeveer vier
maal zo vaak voor bij mannen als
bij vrouwen. De reden daarvoor,
schrijft H. Miyamoto (University
of Rochester) in het vakblad lour-
nal of the National Cancer Institu
te, is dat de groei van blaastumo-
ren afhankelijk is van mannelijke
geslachtshormonen en vooral van
de aanwezigheid van een receptor
voor de hormonen op de kanker
cellen. Muizen die door genetische
manipulatie de receptor niet aan
maken, kunnen geen blaaskanker
krijgen, ontdekte Miyamoto.
Botox helpt ook tegen
overmatig zweten
Botox stond tot nu toe vooral be
kend als anti-rimpelmiddel, dat de
spieren door middel van injecties
tijdelijk verslapt. Het blijkt ook
overmatig zweten te kunnen ver
minderen. Dat meldt M. Sonntag
(Academisch Ziekenhuis Düssel-
dorf) in het medisch tijdschrift
The Lancet op grond van een ge
slaagde behandeling van een
vrouw bij wie het zweet letterlijk
van één van haar armen liep. Bo
tox blokkeert het vrijkomen van
acetylcholine, dat onder andere de
zweetklieren prikkelt.
In de pornocultuur maakt verleiding plaats voor platte wellust. foto CPD
