Cultuur
Cartoonist vertelt met e
Eindeloos geknok in de ruimte
AF
's-H
2Much in finale
36 I Donderdag 19 april 2007 PZC
VRAGEN AAN FRANK HERREBOUT
In het kader van het 50-jarig jubileum van
Porgy en Bess is morgenavond het filmpro
ject De jazz van het bankroet te zien. Het is
mede een initiatief van de oorspronkelijk
uit Terneuzen afkomstige Frank Herrebout.
Naam: Frank Herrebout
Leeftijd: 49
Woonplaats: Zaandam
Beroep: Filmproducent en -regisseur
door Rolf Bosboom
'De jazz van het bankroet' is gebaseerd op een filmscenario dat de Vlaamse
dichter Paul van Ostaijen in 1920 schreef onder invloed van het dadaïsme,
nadat hij naar Berlijn was gevlucht. Hoe is jullie project tot stand gekomen
„In de tijd dat ik op de filmacademie zat, had ik een studiegenoot - Leo
van Maaren, met wie ik nu een filmproductiebedrijf heb - die een grote
fan was van Van Ostaijen. Hij vertelde dat er een oud filmscenario was.
Toen hebben we gewerkt aan een kort filmpje. Dat moet in 1982 zijn ge
weest. Sindsdien heeft het ons altijd gefascineerd, maar we hebben
nooit precies geweten hoe we het echt konden uitvoeren. Het enscene
ren is bijna niet te doen. Jaren later was dat wel mogelijk, toen bleek dat
we het archief van het Filmmuseum mochten gebruiken en we hele
maal digitaal konden werken."
Is Van Ostaijens scenario niet eerder verfilmd?
„Nee, er is nooit iets mee gedaan. Het had ook niet eens gekund in die
tijd. Er zitten zulke groteske scènes in, dat was een hels karwei. Van
Ostaijen was natuurlijk vooral schrijver en dichter. Volgens mij hield hij
zich min of meer voor de grap met een scenario bezig, omdat hij zo'n
groot filmliefhebber was. De tekst is verschenen in zijn verzamelde wer
ken. Ik heb toen contact gezocht met de samensteller ervan, Gerrit Bor-
gers. Van hem kreeg ik het oorspronkelijk handschrift. We hebben ons
daardoor helemaal op de eerste versie kunnen baseren."
Heeft Terneuzen morgenavond de première?
„Vorig jaar is al een eerste uitvoering geweest in het Filmmuseum en la
ter in Berlijn. Inmiddels hebben we een aantal dingen veranderd. Dat
had ook te maken met het feit dat we niet van alle beelden de rechten
hadden. We zijn nu bezig de film definitief af te maken, omdat deze bin
nenkort op dvd verschijnt en bij het Filmmuseum officieel in roulement
komt. In Porgy en Bess laten we de bijna definitieve versie zien."
De film is een collage van authentieke filmfragmenten gecombineerd met ti-
telkaarten met daarop teksten uit het scenario van Van Ostaijen. In hoeverre
is de muziek ook authentiek?
„Sommige dingen wel, maar bijvoorbeeld de jazzmuziek niet. Waar Van
Ostaijen enthousiast over was, klonk toen misschien revolutionair, maar
nu niet meer. We gebruiken muziek die het revolutionaire karakter wel
behoudt. Het zijn composities van jazzmuzikant Wouter van Bellen, die
morgenavond trompet speelt samen met een geluidsband."
Is de film ook voor de hedendaagse toeschouwer nog goed te volgen?
„Op zich is het filmscenario 'gewoner' dan de gedichten van Paul van
Ostaijen, die nog veel dadaïstischer zijn. Wij zijn ervan overtuigd dat
het heel goed te begrijpen is, al wordt er wel een absurde wereld ge
toond. Het nihilisme van het dadaïsme is duidelijk merkbaar."
Filmproject 'De jazz van het bankroet', morgenavond in Porgy en Bess in Terneuzen.
Aanvang: rond 23.00 uur, na afloop van het concert van het Orkest der Lage Landen
met violist Mathieu van Bellen in de Grote Kerk (aanvang: 20.00 uur)
In Bergen op Zoom begint
zondag een internationale
tentoonstelling met
honderden cartoons over
religie, zeker sinds vorig jaar
een beladen onderwerp.
door Rolf Bosboom
Het lijkt mooi inspe
len op de actualiteit.
Toch is het thema
van de 15e editie van
het Nederlands Car
toonfestival, mens religie, niet
gekozen naar aanleiding van alle
commotie rond de Moham-
med-spotprenten in Denemarken.
De organisatoren liepen al vier
jaar met het idee rond.
Het Cartoonfestival bestaat sinds
1983. De eerste vier keer werd het
georganiseerd in Amstelveen. Na
wat omzwervingen belandde het
in Eindhoven, waar de achtste tot
en met de veertiende editie wer
den gehouden, voor het laatst in
2002. Ineens was het daar afgelo
pen, zegt Peter Nieuwendijk, de
voor het leven benoemde secreta
ris-generaal van de Federation of
European Cartoonists Organisa
tions ('ik ben de Kofi Annan van
de cartoonisten'). „Er kwam een
andere gemeenteraad in Eindho
ven en die draaide de subsidie te
rug. Bovendien hadden ze proble
men met het thema dat we toen al
- vier jaar geleden - hadden voorge
steld: mens 8c religie."
„Wij wilden juist wat serieuzer,
wat anders te werk gaan. De eerste
vijf festivals hadden helemaal geen
thema. Daarna volgden onderwer
pen zoals computers, mode en
eten 8c drinken. Vier jaar geleden
kozen we bewust voor mens 8c re
ligie. Dat heeft nog niemand eer
der gedaan. Cartoonist Fritz Beh-
rendt heeft eens gezegd: 'Waak er
voor dat de vrije cartoon geen vrij
blijvende cartoon is'. Dat heb ik al
tijd onthouden."
Het Markiezenhof bleek uiteinde
lijk bereid het Cartoonfestival on-
Robert Rousso (Frankrijk)
derdak te verschaffen, nu en in de
toekomst. „Het is de bedoeling er
een biënnale van te maken, met af
wisselend politieke en vrije pren
ten", zegt Nieuwendijk. De samen
werking wordt bezegeld met de
overhandiging van de verzameling
cartoons van de winnaars van
voorgaande jaren. Deze collectie
wordt als 'extraatje' op de exposi-
KATS - De groep 2Much, met Peter
Reinders uit Kats, is finalist bij de
Song of Peace Contest, op 28 april
in Tipperary, Ierland. Het duo, vijf
voudig deelnemer aan het Natio
naal COC Songfestival, zingt het
nummer Love is gonna save me.
Ruimtevaarder Robert Capa (Cilli-
an Murphy) stuurt in Sunshine een
weinig opbeurend bericht naar
zijn familie op Aarde: 'De zon
sterft en daardoor zal de mensheid
uitsterven.' Om dat te voorkomen
heeft wetenschapper Capa ander
halfjaar eerder koers gezet naar de
zon, in een ruimteschip met een
spectaculair groot hitteschild. Met
een atoombom hopen hij en zijn
bemanning de ster opnieuw te
'ontsteken'. Het is niet de eerste
poging: eerder vertrok het ruimte
schip Icarus I met dezelfde missie,
om spoorloos te verdwijnen.
Wie een beetje bijgelovig is, snapt
natuurlijk dat die scheepsnaam
vragen was om moeilijkheden: Ica
rus was de Griekse mythologische
figuur die met vleugels van was te
dicht naar de zon vloog, waarna
hij zijn hoogmoed met de dood
moest bekopen. Desondanks is het
schip van Capa de Icarus II ge
doopt. Dat kan nooit goed gaan.
Vooral omdat de aan boord aanwe-
SUNSHINE
Film. Regie: Danny Boyle. Met:
Cillian Murphy, Chris Evans. Te
zien in Vlissingen, Terneuzen,
Hulst en Bergen op Zoom.
door Fritz de Jong
zige wetenschappers een reeks be-
slissingsfouten maken waar zelfs
een beginnend padvindertje niet
aan zou denken.
Met het doel in zicht besluit de
crew te gaan zoeken naar de eerste
Icarus, waarna technische manke
menten, sabotage en de ontmoe
ting met een godsdienstwaanzinni
ge kosmonaut de ruimtemissie ver
anderen in een catastrofe. Naarma
te de bemanning van Icarus II
meer tegenslagen moet verwer
ken, begeeft regisseur Danny Boy
le zich steeds vaker op de platgetre
den paden van Armageddon, Su
pernova en andere films uit het
rampen-in-de-ruimte-genre. Dat
is erg jammer, want aanvankelijk
slaan de filmmakers de ingetogen
toon aan van intelligente science-
fictionproducties als Stanley Ku
bricks 2001: A space odyssey en Ste
ven Soderberghs jammerlijk onder
schatte genremijlpaal Solaris.
Net als de voorbeelden lijkt Sunshi
ne te willen gaan over de plaats
van de mens in de kosmos. Halver
wege de film verandert de toon en
gaat het alleen nog maar om over
leven en het uitschakelen van een
met de Icarus meereizende boos
wicht. Het doet een beetje denken
aan een vorige film van Danny
Boyle. 28 days later begon als een
intrigerende film over een virusuit
braak in Engeland, om te eindigen
als een ordinaire zombiefilm. Suns
hine begint als een meditatief ruim
tedrama om te eindigen met einde
loos geknok in de ruimte. Het eni
ge dat de film dan nog boven de
middelmaat uittilt, is de ronduit
schitterende vormgeving.
1
art fair
's-hertogenbosch
15 aprilt/m
1" -ssf
22 april 2oo7
brabanthallen
's-hertogenbosch
www.afsh.nl
Scène uit Sunshine, met de bemanning van d
